6771815061

postęp, wpływają na modyfikację celów w narodowych programach opieki zdrowotnej, a tym samym nasilają wprowadzanie zmian tak w pielęgniarstwie jak i w roli APN (Joel 2004). Przykładem jest wyodrębnienie roli i zadań pielęgniarki anestezjologicznej w wyniku wprowadzenia anestezji, jako działu medycyny i wymagającej specyficznych umiejętności od pielęgniarek.

Zmiany w ochronie zdrowia, brak lekarzy czy też konieczność zapewnienia czy zwiększenia dostępności do świadczeń zdrowotnych społeczeństwu skutkują wyodrębnieniem się roli APN. W początkowym okresie nieformalnie i bez akredytacji, a w chwili obecnej z określeniem kształcenia i akredytacji oraz rerejestracji zapewniającej bezpieczeństwo praktyki i pacjenta. Przykładem są USA, gdzie dr dr Ford i Silver zaobserwowali, w rolniczych gminach Stanu Kolorado, wyrastającą liczbę pozbawionych opieki pacjentów spowodowało to, że wprowadzili oni w roku 1960 Pielęgniarkę Prakty ki (NP) (Houser&Player 2004). W czasie ponad 40 lat intensywnego rozwoju, APN stało się pożądaną ścieżką kariery zaw odowej. Z punktu widzenia ekonomii (wynik analizy koszt-efekt) okazało się, że APN w znacznym stopniu poprawia dostępność do opieki zdrowotnej. W USA prowadzi praktykę ponad 140 tysięcy APN (Gott/Goodyear/Ford 2006).

W w iększości stanów', aby uzyskać uprawnienia APN, od pielęgniarek zaawansowanej prakty ki wymaga się zaawansow'anych kwalifikacji podyplomowych lub specjalistycznych szkoleń. Zdarzają się pielęgniarki praktykujące bez stopnia magisterskiego, ale ich liczba jest bardzo niewielka. Stopień magistra jest obecnie wymogiem certyfikacyjnym Amerykańskiego Stow'arzyszenia Szkól Pielęgniarskich (AACN) - ..Podstawy studiów magisterskich dla Pielęgniarek Zaawansowanej Praktyki” (AACN 1996) jest publikacją opisującą strukturę i ocenę programu studiów magisterskich, na których kształci się pielęgniarki zaawansowanej praktyki. W publikacji określono, że pielęgniarki praktykujące (NP) oraz pielęgniarki zaawansowanej praktyki muszą ukończyć kursy z patofizjologii, farmakologii i zaawansowanej oceny stanu zdrowia - badania fizykalnego. W 2004 roku, AACN zaproponowała, że do 2015 roku przygotow'anie edukacyjne do specjalizacji w pielęgniarstwie powinno odbywać się na szczeblu doktoratu (AACN 2006). Narodowy Zespól ds. Jakości Kształcenia Pielęgniarek Praktykujących opublikował w 2008 r. zaktualizowane kryteria dla programów NP. Według niego programy NP będą realizowane na poziomie studiów¹ magisterskich i muszą być akredytow'ane przez organizacje akredytujące uprawnienia pielęgniarek na szczeblu krajowym (NTF 2008). Aby osiągnąć większą spójność regulacji w całym kraju, w lipcu 2008 roku zaproponowano wspólny model opisujący zasady przyznawania licencji, akredytacji, certyfikacji oraz kształcenia Pielęgniarek Zaawansowanej Praktyki (Grupa Robocza ds. APRN 2008).

W Kanadzie w latach 60. XX wieku NP powstała na skutek deficytu lekarzy. Brak umiejscowienia tego poziomu pielęgniarstwa, w tym okresie, spowodował zahamowanie procesu kształcenia pielęgniarek. Dopiero w latach 90 powrócono do dalszych prac. Obecnie rola oraz programy kształcenia NP zostały uznane formalnie i są oparte na przepisach, które obowiązują we wszystkich prowincjach Kanady (Regulation and Supply ofNurse Practitioners in Canada 2005).

Od czasu wprowadzenia projektu Kanadyjskiej Inicjatywy na rzecz Pielęgniarek Praktykujących (CNPI), prowadzonego w latach 2004-2006, liczba NP w Kanadzie zwiększyła się. W 2007 roku w Kanadzie było 1395 zarejestrowanych pielęgniarek praktykujących, z czego 1346 świadczyło opiekę pielęgniarską (CIHI & CNA 2007)¹. Oznacza to 36% wzrost w porów naniu z rokiem 2005.

CNPI była 18 miesięcznym projektem fmansow'anym przez Kanadyjski Fundusz Health Canada's Primary Health Care Transition Fund. Celem CNPI było wypracowanie ogólnokrajowego modelu wspierającego długofalową integrację roli praktykującej pielęgniarki w kanadyjskim systemie opieki zdrowotnej. W ramach CNPI odbywały sie konsultacje z przedstawicielami władz lokalnych, organizacji pielęgniarek, regulatorami, pracodawcami, nauczycielami zawodu oraz innymi ekspertami z sektora opieki zdrowotnej w Kanadzie. Prace zostały zakończone wiosną 2006 roku. W raporcie znalazły się rekomendacje dotyczące zmian w legislacji, przepisach władz regulacyjnych, systemie edukacji i zasadach praktykowania. Różne organizacje są obecnie na różnych etapach wdrażania rekomendacji CNPI. Kanadyjskie Stowarzyszenie Pielęgniarek (CNA) wprowadziło nowy ogólnokrajowy egzamin

1

hlln:/AY\v\Y.nnao oru/Unlo;ids/SNP%20rcnon%202009.r>df- doslep 9 czerwca 2011 r.