6931257918

Y. NIZINA MAŁOPOLSKA.

Pomiędzy rozpięty u południowych granic Polski luk Karpat a przypierające doń w dwóch miejscach od północy wyżynne płyty: małopolską i podolską, wcisnął się środkiem rozległy obszar nizin, noszący nazwę krakowsko-sandomierskiego lub małopolskiego niżu. Od zachodu, gdzie kraina małopolskich progów podsunęła się ku samym Karpatom nie zostawiając miejsca nizinie, rozpoczyna się on wąskim początkowo — rozszerzającym się coraz bardziej na wschód — klinem. Potężniejąc dalej sięga na północy w kąt między oba płaty wielkich wyżyn, rozgraniczone Wisłą i znajduje kres na wschodzie u brzegów czarnomorskiej płyty. Stromym spadkiem, podmytym falami Wisły, urywają się ku niemu wyniosłości małopolskie. Spadzisty również stok odgranicza od niego płaskowzgórze lubelskie i grzbiet Roztocza; — mniej ostra, lecz mimo to wyraźna krawędź wyznacza brzeg Podola. Pogórze karpackie wybitnym stopniem odcina się od jej powierzchni. Granice więc są tu wszędzie wyraźne. Jedynie na południowym wschodzie wsuwa się wąski obszar nizinny między Karpaty a podolski płaskowyż, w poprzek niskiego działu wód dorzecza Sanu i Dniestru — aby przejść dalej w zaklęsłość Pokucia, już do czarnomorskiej przynależną płyty.

Z wyjątkiem tego naddniestrzańskiego kąta nizina małopolska jest dziedziną Wisły i jej karpackich dopływów. Przedarła

52