7186602914

Kazimierz Kraj

poglądy prezentuje M. Sułek, uważa, że siłę militarną państwa można bezpośrednio określić przez moc bojową sił zbrojnych: „potęga militarna jest realizowaną częścią potencjału militarnego i określa ją całokształt wydzielonych przez państwo na określony czas sił i środków, przeznaczonych do prowadzenia wojny”²⁶.

Rosja, będąca niejako kontynuatorką Związku Radzieckiego, zawładnęła znaczącą częścią radzieckiego potencjału militarnego²⁷. Federacja przejęła od 70 do 80% potencjału wojskowego ZSRR, 60-70% przedsiębiorstw zbrojeniowych oraz 70-80% instytutów naukowo-badawczych i biur konstrukcyjnych związanych z kompleksem wojskowo-przemysłowym²⁸. Dopiero 16 marca 1992 roku powołano Ministerstwo Obrony FR²⁹. Utworzenie Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej polegało na przemianowaniu armii radzieckiej na armię rosyjską³⁰, co zostało zakończone 7 maja 1992 roku, kiedy to na mocy dekretów prezydenckich ostatecznie powołano narodowe siły zbrojne. W dziesięć dni później ministrem obrony Rosji został generał Paweł Graczow³¹.

Sił zbrojne Rosji stanowią następujące rodzaje wojsk: Strategiczne Siły Jądrowe (w skład których wchodzą Wojska Rakietowe Strategicznego Przeznaczenia, Powietrzne Siły Strategiczne i Morskie Siły Strategiczne), Wojska Kosmiczne, Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna i Wojska Powietrznodesantowe³².

Nie ulega wątpliwości, że o militarnej pozycji Rosji decydują Strategiczne Siły Jądrowe³³. W koncepcjach bezpieczeństwa narodowego z lat 1997 i 2000 oraz doktrynach wojennych FR przyjętych w latach 1993 i 2000 broń jądrowa jest traktowana jako środek pozwalający na powstrzymanie ewentualnego nieprzyjaciela przed agresją na Rosję i jej sojuszników³⁴. Rosja rezerwuje sobie prawo do użycia broni atomowej jako pierwsza³⁵. Przy czym warunkiem niezbędnym nie jest bynajmniej użycie przez przeciwnika broni jądrowej lub innej broni masowego rażenia. Powodem do wykorzystania broni atomowej może być szeroko zakrojona agresja przeciwko Rosji i jej sojusznikom z użyciem broni konwencjonalnej. Do podstawowych zadań rosyjskiego arsenału jądrowego

²⁶    Podaję za: M. Sulek, Metody i techniki..., s. 86. Szerzej o podejściu Szawajewa, ibidem, s. 85-86.

²⁷    Było to m.in. siedem z czternastu okręgów wojskowych oraz ok. 2,8 min żołnierzy.

²⁸    Więcej na ten temat zob. I. Topolski, Siła militarna w polityce zagranicznej..., s. 61-65.

²⁹    Pierwszym ministrem obrony Rosji został czasowo sam prezydent FR Borys Jelcyn.

³⁰    O drodze od Armii Radzieckiej do Armii Rosyjskiej czytaj w: R. Śmigielski, Osierocona armia. Założenia polityki obronnej oraz Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej w latach 1992-2004, Warszawa 2006, s. 21-39.

³¹    R. Śmigielski, Osierocona armia..., s. 39.

³²    Ibidem, s. 313-410. Autor szczegółowo charakteryzuje wszystkie rodzaje sił zbrojnych FR oraz ich przemiany w ostatnich kilkunastu latach.

³³    Zob. I. Topolski, Siła militarna w polityce zagranicznej..., s. 91-101.

³⁴    Sygnatariusze Układu o bezpieczeństwie zbiorowym z 1992 r., podpisanego w Taszkencie. Obecnie sygnatariuszami układu są: Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Armenia i Białoruś.

³⁵    S. Bieleń, Tożsamość międzynarodowa..., s. 220-221.

16