0012901

12$

które wtenczas ciągną nieraz daleko, dążąc do znanych tłoków¹). Rano» i wieczorem, czasem i za dnia, słychać wtedy grzmiący ich głos.

W czasie tym rywale często staczają bój na życie i śmierć. Kilkutygodniowe niespokojne, pełne irytacji życie w czasie rykowiska przyczynia się do spadnięcia osobnika, czyli do utraty nagromadzonego w lipcu i sierpniu łoju; jeleń staje się cienki²), odłącza się od chmary łań, łaknąc spokoju i odpoczynku w samotności i odosobnieniu.

W czerwcu łanie się cielą, trzymając się dopóty w gąszczu kniei, dopóki cielątka nie mogą podążyć za niemi, poczem znowu łączą się z chmarą.

W łowiskach naszych wielkopolskich niema drapieżników, któreby mogły być niebezpieczne dla płowej zwierzyny. ,

Prawdziwą jej plagą są muchy i bąki; jajeczka pewnego gatunku much (Hypoderma) dostawają się do chrapów, przełyku, grdyki, żwacza i kiszek zwierzyny, gdzie się lęgną z nich gąsieniczki; liszki te wędrują do podskórnych partyj grzbietu, przewiercają skórę, i spadają na ziemią, gdzie tworzą się z nich poczwarki, z których rodzą się muchy.

Natomiast liszki, czyli gąsieniczki bąka (Cephenomyial w chrapach, w przełyku i grdyce zwierzyny, niebezpieczne wywołać mogą zapalenia. Zwierzyna kaszle i krztusi się, wyrzucając tym sposobem pa-, sorzytów. Dostawszy się na ziemię, liszki przemieniają się w poczwarki,. z których znowu lęgną się owady.

• Niebezpiecznymi wrogami zwierzyny płowej są robaki, żyjące w jej wątrobie i płucach (Distomum hepaticum, Strongylus filaria), oraz żyjątka mikroskopijne, laseczniki, które sprowadzają ciężką zarazę księgosuszu, dziesiątkującego częstokroć zwierzynę.

Różne są rodzaje polowania na jelenie. Najczęściej stosowane bywa polowanie z u s a d k ą, czyli na stanowisku, podchodne i p o d j a z d, oraz polowanie z obławą.

Co do usadki i podjazdu obowiązują te same prawidła, o których była mowa w rozdziale o sarnach, z tem jednak zastrzeżeniem, że należy podwoić, gdy chodzi o jelenie, cierpliwość, wytrwałość i ostrożność,, oraz znać dokładnie główne wagi, kędy jelenie zwykły przechodzić.

Najwięcej interesującym sposobem polowania na jelenie jest-bezsprzecznie podchodzenie ryczącego byka.

Zdradza on wtedy sam głosem swoją 'ostoję, ułatwiając myśliwemu pracę, lub reaguje na droczenie. Zapomocą bowiem muszli, bawolego rogu lub wreszcie samych rąk można naśladować głos byka, do-ryku go pobudzić, i skłonić do zbliżania się ku myśliwemu. Trzeba.

’) rykowisk; ²) chudy.