7186603928

Nasi Mistrzowie

Elżbieta Brycka, Maria Chymuk

Jan Kulpa

Jan Kulpa urodził się 28 marca 1908 r. w Żywcu.

Jego ojciec Marcin był urzędnikiem kolejowym wyższego stopnia.

Szkołę powszechną i gimnazjum Jan Kulpa ukończył w 1926 r. w Brzesku i w tym również roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W roku 1930 uzyskał magisterium z polonistyki, a w 1932 magisterium z pedagogiki.

W latach 1932-1936 był nauczycielem w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Ostrowcu Świętokrzyskim, a od 1937 r. - po likwidacji seminariów nauczycielskich - Jan Kulpa został instruktorem języka polskiego w Kuratorium Krakowskim; obowiązki te pełnił do wybuchu II wojny światowej.

W czasie okupacji przez trzy miesiące pełnił funkcję kierownika szkoły w Krzęcinie koło Skawiny; zwolniony z tej posady przez Niemców, podjął pracę w szkole powszechnej we wsi Gle-wiec, gmina Wierzbno. Brał udział w pracach ruchu oporu, w Batalionach Chłopskich, i równocześnie kierował tajnym nauczaniem na terenie ziemi proszowickiej. Zachowane dokumenty z owego okresu świadczą o ogromnych zasługach profesora dla rozwoju tajnej oświaty i organizacji uniwersytetów powszechnych.

Bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych Jan Kulpa został mianowany dyrektorem I Liceum Pedagogicznego w Krakowie. „Ma kierować szkołą, tak naprawdę to jeszcze nieistniejącą, gdyż budynek przy ul. Podbrzezie, w którym miała funkcjonować, znajdował się w stanie zupełnej ruiny, był poniemieckim składem złomu. Nowy dyrektor wraz z kilkoma nauczycielami, przyszłymi uczniami oraz woźnym podejmu-

J. Kulpa

je ciężką pracę, odgruzowuje pomieszczenia, przygotowuje sale szkolne i gromadzi potrzebny sprzęt i pomoce naukowe. To trudne przedsięwzięcie zostało zrealizowane w rekordowo szybkim tempie, bo już w miesiąc po objęciu posady uczniowie liceum rozpoczynają regularną naukę” (J. Długosz, 1989, s. 21).

Kielczanie przypomnieli profesorowi, że w myśl projektów przygotowywanych w czasie okupacji miał on pracować w Kielcach. Przerwał wobec tego prace w Krakowie, by na pięć lat objąć stanowisko naczelnika Wydziału Kształcenia Nauczycieli w Kuratorium w Kielcach. Tam prof. 71 Kulpa pozostawił po sobie najlepszą pamięć — i ogromną wdzięczność licznych rzeszy nauczycieli. „Mówiono o nim, że posiadał głęboką wiedzę, nieprzeciętną inteligencję, takt, rozumną dobroć, życzliwość, umiłowanie dzieci i młodzieży, ogromne poczucie obowiązku, a zarazem odpowiedzialności. Wzruszająca była jego skrom-

Konspelct nr 1/2006 (25)