7292100926

368 Miernictwo.

wowych (fig. 49 d) i działając śrubami wstawowemi, sprowadzamy środek bauki libeli do punktu głównego. Następni© obracamy ałkidade o 180’ i połowę ewentualnej odchyłki środka bańki libeli od punktu głównego usuwamy śrubkami rektyfikacyjnemi libeli, a drugą połowę śrubami wsta-wowemi. Po przeprowadzeniu postępowania opisanego pod 3 o) wzgl. 3. b) oj instrumentu będzie pionowa.

Ad 4. [tf] £    />2 _L Wj]. Ustawiamy os instrumentu pionowo i celujemj

do -wyraźnego punktu, znajdującego sie w przybliżeniu w poziomie instrumentu, w ten sposob, by punkt ten znalazł się na poziomej nitce siatE po lewej stronie pola widzenia. Potem obracamy alhidade, zapomoca śruby mikro metrycznej i patrzymy, czy pozioma nitka siatki przechodzi stale przez ten punkt. Gdy nitka pozioma wyjdzie z punktu, trzeba obrócić odpowiednio pieiscien siatki w rurzo okularu. Następnie należy wycelować do pionowej linji, np. do sznurka pionu i przekonać się, czy pionowa nitka wpada w oś sznurka. W razie pojawienia sio odchyłki, trzeba zmienić położenie pionowej nitki siatki (naprawi mechanik).

Jeżeli instrument nie posiada śruby elewacyjnej, wtedy należy najpierw sprawdzić [ł_|_z], patrz ad 2., ewentualny błąd usuwa sie zapomoca śrubki rektyfikacyjnej libeli niwelacyjnej. Następme sprawdza sio [c || P,], patrz.

O    b    c    d

Fig. 49.

Ad 1. a), a ewentualny błąd usuwa zapomoca pionowych śrubek rektyfikacyjnych siatki.

Sprawdzanie i rektyfikacja instrumentu ze stałą libelą i ruchomą lunetą (typu Jl), ze śrubą elewacyjua.

Warunki dodatkowe, wynikające z powodu ruchomego osadzenia lunetr. są następujące:

o.) [c || g]. Oś celowa c identyczna z osią geometryczną y, wz^l.'równoległa do osi geometrycznej.

p) Pierścienie lunety mają równą średnice.

Ad a) [c j| g\ Celujemy luneta, w l-szcm położeniu (wyciąg okularowy' ua górze), do bardzo odległego, wyraźnego punktu A₁. Następnie obracamy luneta w łożyskach, koło osi geometrycznej, o 180° do położenia 2-go (wyciąg okularowy na dole) i patrzymy, czy oś celowa trafia w ten sam punkt Ay Gdy os celowa trafia w punkt inny' trzeba środek siatki przesunąć na punkt Aj położony w środku między punktami A_x i A₂, zapomoca pionowych śrubek rektyfikacyjnych siatki. Tę samą czynność należy powtórzyć po obróceniu luuety w łożyskach, koło osi geometrycznej o 90°, a ewentualny błąd usunąć w połowie poziomeini śrubkami siatki (które chwilowo zajmują położenie pionowe).

Ad Równość średnic pierścieni lunety badamy zapomoca libeli nasadkowej na lunetę (patrz: „Sprawdzanie i rektyfikacja instrumentu typu ///“)• Rownośc średnic pierścieni lunety można także sprawdzić po przeprowadzeniu sprawdzenia warunku 1. a), w sposób podany poniżej, badajac czy c || jak przy typie I.

Ad 1. o) [c || PJ. Załóżmy, że pierścienie lunety mają równe średnice.

Ustawiamy oś instrumentu pionowo, celujemy do pionowej łaty niwelacyjnej, ustawionej w odstępie 50 do 80 m od instrumentu, układamy oś libeli

30