7349812291

7349812291



.. PESYMIZM 89

miłości ojczyzny”. Państwo w Europie w czasach nowożytnych działa, opierając się na określonej koncepcji relacji: rząd - naród. To „państwa i narody, które na absolutyzmie się wychowały”. „Urządzenia polityczne” powstałe w Polsce - tak jak je interpretuje J. Lelewel - nic są zgodne z ich „doświadczeniem”. Wedle M. Bobrzyńskiego zasady państwa w Europie w czasach nowożytnych - tak widziane -stanowią podstawę do uznania zapóźnicnia Rzeczypospolitej.

Dla J. Lelewela z jednej strony jest „wolność”, a z drugiej - „postęp industrii, postęp cywilizacji” (według M. Bobrzyńskiego - „siła”); z jednej strony - „gmino-władztwo”, tożsame z „wolnością”, z drugiej „despotyzm”, a także „nierówność i stopniowanie klas” (w ujęciu M. Bobrzyńskiego - „zdrowa wolność, to jest wolność idąca w parze z porządkiem i prawem”); z jednej strony - Rzeczpospolita, równoznaczna z „wolnością” i „gminowladztwcm”, z drugiej - „monarchiczna zasada” (według M. Bobrzyńskiego - „państwa i narody, które na absolutyzmie się wychowały”). Dla M. Bobrzyńskiego - przeciwnie - z jednej strony jest „siła”, z drugiej -„wolność, a raczej swawola polska”, a także „zabijająca równość” (według J. Lelewela - „wolność”); z jednej strony - „nowożytne państwo prawne”, tożsame z „silą”, z drugiej - „zwolnione tętno naszego życia” (w ujęciu J. Lelewela -„gminowladztwo”); z jednej strony - państwo, oznaczające „silę”, „nowożytne państwo prawne”, z drugiej - „republikańska formułka” (według J. Lelewela jest to Polska rozumiana jako „monarchia bez monarchicznych zasad”).

W myśli J. Lelewela obok Rzeczypospolitej, zinterpretowanej jako „anarchia swobody”, istnieje „anarchia zachwalanego porządku, podległości i niewoli” (w koncepcji M. Bobr/.yńskego jest to takie państwo, jakie ukształtowało się w Europie w czasach nowożytnych). M. Bobr/.yński natomiast wyróżnia państwo, interpretując je jako „wspieranie pracy społecznej za pomocą sprężystej administracji”, oraz po prostu „anarchię” (w koncepcji J. Lelewela jest to republika w Polsce).

Opozycja syntezy M. Bobrzyńskiego wobec syntezy J. Lelewela opiera się na przeciwstawieniu „siły”, jaką daje „cywilizacja”, państwo w Europie w czasach nowożytnych, „wolności”, którą zapewnia państwo w Polsce.

Synteza M. Bobrzyńskiego oraz synteza J. Lelewela opierają się na odmiennych fundamentach. Nie idzie tu o teorię syntezy, która jest - ostatecznie - dla obu koncepcji wspólna, lecz o „syntetyczną stronę”, jak to ujął u progu okresu międzywojennego Stanisław Zakrzewski141, o „pojęcia syntetyczne” 14‘. Fundamenty te „można wydzielić z całości naszej wiedzy historycznej” - pisze J. Adamus 14'\ W tym kontekście trzeba odróżnić „te dwa rodzaje myśli”144, fundamenty od wiedzy.

„W ramach łacińskiej tradycji wspólnej całej Europie, ścisłych więzi kulturowych, powiązań losów politycznych i przy znacznych analogiach ukształtowanego w średniowieczu systemu stanowego, rozwinął się w Rzeczypospolitej system władzy zgoła szczególny - zauważa współcześnie Antoni Maczak. - Wspólne dla wię-

Hi S. Z u k r 7. c w s k i: Historiografia polska wobec wskrzeszenia państwa (1923); cyt. we lituj;: i d e m: Zagadnienia historyczne. T. 1. Lwów 1436, s. 142, 143.

1 O Ibidem, s. 143, 144.

143 J. A d a m u s: Monarchizm i repuhlikanizm w syntezie dziejów 1‘olski. Lodź 1461, s. 24. 114 Ibidem, s. 43.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Scan31 116 Rozdział 55.1. Idea państwa aktywizującego Koncepcja „państwa aktywizującego” opiera się
page0159 - 145 dla ojczyzny, nie mówiąc wiele o miłości ojczyzny. Uczucia wywołujące czyny i trwale
w określonym celu zaczęto określać słowem fundacja. W czasach nowożytnych już zbudowano podział na
europejskie prawo gospodarcze i handlowe test 2 c. obejmuje całą wymianę towarowi) i opiera się na z
Każde ?mokratyczne państwo musi opierać się na wartościach Wtorek, 26 lipca 2016„Każde demokraty
Efektywność rynku a sprawność państwa 13 niezmiennie opierała się na sektorze prywatnym, zaś zakres
75427 P1030959 ■ HFtrój polityczny ■iii IRN opiera się na konstytucji Francji, która że państwo fran
78247 IMG08 568 V. Teoria opodatkowania Do XX wieku państwa opierały się na podatkach pośrednich cł
TRZY TYPY PAŃSTWA (wg Webera) 1.    PAŃSTWO CHARYZMATYCZNE: 0 Władza opiera się na
Nasz świat powinien zmierzać ku lepszemu i opierać się na zrozumieniu współpracy i miłości jednak rz
CCF20090214006 Nowożytne rozumienie nauki opierało się na pewnej liczbie przyjętych z tradycji zało
7. BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Właściwie funkcjonujący system obrony państwa musi opierać się na czterec
WPROWADZENIE Nasz świat powinien zmierzać ku lepszemu i opierać się na zrozumieniu współpracy i miło

więcej podobnych podstron