Rozdział 1
Wielu osobom mającym sporadyczną styczność z uczelnią wyższą, jak również wielu studentom do końca studiów, sprawia trudność rozróżnienie pomiędzy tytułami, stopniami i stanowiskami, które są nieodłącznie związane z funkcjonowaniem szkolnictwa wyższego. Terminy profesor, asystent, magister, adiunkt czy doktor dla większości Polaków, stanowią barierę wręcz nie do przebycia. Warto więc podjąć próbę uporządkowania tych terminów, zwłaszcza jeśli ma się otrzymać jeden z nich.
Zacznijmy od tego, że wspomniane zamieszanie pojęciowe wynika z tego, że dotyczy kilku płaszczyzn jednocześnie. Po pierwsze należy wyjaśnić, że nauczyciele akademiccy mogą zajmować różne stanowiska, które dzielą się na dwie grupy: dydaktyczne i naukowo-dydaktyczne. Do grupy dydaktycznych należą: instruktor, lektor, wykładowca i starszy wykładowca. Natomiast do grupy naukowo-dydaktycznej należą: asystent, adiunkt i profesor.
Zajmowane stanowisko pozostaje w ścisłym związku z wykształceniem oraz posiadanymi stopniami naukowymi. Wykształcenie wyższe w naszym kraju (podobnie jak w większości cywilizowanych państw) jest charakteryzowane dwoma poziomami. Poziom niższy to wyższe studia zawodowe, często nazywane studiami pierwszego stopnia, które zazwyczaj trwają 3-4 lata i kończą się tytułem zawodowym inżyniera lub licencjata. Tak zwane pełne studia wyższe kończą się tytułem zawodowym magistra (lub magistra farmacji, lekarza, magistra inżyniera) trwają zwykle 5-6 lat lub około 2 lat, gdy stanowią uzupełnienie studiów pierwszego stopnia. Świadectwem ukończenia odpowiednich studiów jest zawsze dyplom i tytuł zawodowy (na przykład magistra inżyniera nawigatora).
Nauczyciel akademicki w zasadzie zawsze musi posiadać pełne wykształcenie wyższe. Dopuszcza się tylko dwa przypadki, gdy wystarcza wyższe wykształcenie zawodowe. Są to stanowiska instruktora i lektora.
22