7560513936

KRAJOWA KONFERENCJA BADAŃ RADIOGRAFICZNYCH - „STARY MŁYN 2012" 27 - 29 sierpnia 2012 r.

Muszę przyznać, iż podczas moich badań coraz bardziej skłaniałem się do tego, że takie wyjaśnienie jest poprawne, pozwalam sobie więc tu to przestawić, chociaż zdaję sobie sprawę z tego, iż wymaga ono jeszcze dalszego potwierdzenia."

Pomiędzy rokiem 1895, w którym W. K. Roentgen po raz pierwszy opisał tajemnicze promienie X, a rokiem 1912 ogłoszenia prac Lauego, Friedricha i Knippinga, wykonano dziesiątki prac celem zbadania własności i natury promieni rentgenowskich. Zbadano starannie ich przenikliwość, stwierdzono niejednorodność promieniowania lampy rentgenowskiej, badano rozproszenie promieni X przy przejściu przez materię, lecz żadna z tych prac nie mogła dostarczyć odpowiedzi czy mamy do czynienia z falami natury elektromagnetycznej, czy też z cząstkami materialnymi. Wśród fizyków byli zwolennicy zarówno jednej, jak i drugiej hipotezy.

Przykładowo:

Emil Wiechert i George Stokes uważali, że promienie rentgenowskie są krótkimi falami elektromagnetycznymi. Teorię tę dalej rozwijał Arnold Sommerfeld. W jego badaniach wystąpiły efekty dyfrakcyjne.

W latach 1905-1906 Charles Glover Barkla ogłosił, że promienie X mogą ulegać częściowej polaryzacji, a to było dowodem na to, że są one poprzecznymi falami elektromagnetycznymi. Zauważył również, że rozproszone przez różne pierwiastki promieniowanie różni się znacznie ze względu na zdolność przenikania przez materię. W roku 1908 zaobserwował, że w promieniowaniu rozproszonym poza składową o ciągłym rozkładzie energii można wyróżnić również składową o ściśle wyróżnionej energii, charakterystyczną dla danego pierwiastka.

Mimo, że wydawało się, że są to fale, to jednak argument braku stwierdzenia ich załamania przechylał opinie w kierunku natury korpuskularnej.

Takiego zdania był np. William Henry Bragg, który przyjmował, że promienie rentgenowskie to strumień cząstek. Również syn William Lawrence Bragg akceptował takie stanowisko.

Na to ważne zagadnienie rzuciło światło dopiero doświadczenie Lauego w 1912 roku, a rozwiązanie zagadnienia przyniosła praca L. de Broglie'a w 1924 roku.

Historią tych odkryć warto się zająć nie tylko z tego względu, że leżą one u podstawy współczesnej fizyki i teorii budowy materii, lecz sama historia tych odkryć poucza, jak przez konsekwentne stosowanie metod doświadczalnych, opartych nawet na mylnej teorii, można dojść do obalenia teorii i poprawnego, nowego sformułowania praw przyrody.

Stan nauki na początku 1912 roku w dziedzinie fizyki promieni Roentgena był taki, że istniały obok siebie dwie sprzeczne lipotezy, bez możliwości rozstrzygnięcia na rzecz którejkolwiek. W dziedzinie budowy materii - kończono kinetyczną teorię gazów, znano juz liczbę Avogadra, próbowano tworzyć kinetyczną teorię cieczy, a teorią ciał stałych zajmowała się krystalografia, dyscyplina raczej opisowa i traktująca materiał przede wszystkim z punktu widzenia geometrii.

W Monachium profesorem fizyki był w tym czasie Sommerfeld, u którego młodym docentem był Max Laue. P. Ewald przystępował dopiero do swej pracy doktorskiej, związanej z optyką kryształów, przy czym wielokrotnie prowadził rozmowy z Lauem na temat rozmieszczenia atomów w kryształach i wielkości atomów.