7560513956

BioOrg 2015

I Wielkopolskie Seminarium Chemii Bioorganicznej, Organicznej i Biomateriałów Poznań, 5 grudnia 2015 r.

Komunikat

OCENA MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA GRZYBNI POZYSKANEJ Z HODOWLI PŁYNNEJ DO WYTWORZENIA MATERIAŁU OPAKOWANIOWEGO O STRUKTURZE SPIENIONEJ

Łukasz Łopusiewicz*

Centrum Bioimmobilizacji i Innowacyjnych Materiałów Opakowaniowych,

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Janickiego 35, 71-270 Szczecin * e-mail: [e-mail]

Konwencjonalne materiały opakowaniowe z tworzyw sztucznych takich jak PET, PS, PP czy PVC są w powszechnym użyciu z uwagi na łatwość produkcji i dostępność. Niestety stanowią one poważne obciążenie dla środowiska z uwagi na swoją trwałość. Dlatego na szczególną uwagę zasługują materiały ulegające biodegradacji. Większość materiałów opakowaniowych używanych jest tylko raz. Struktura komórkowa takich materiałów jest wytwarzana poprzez dodatek specjalnych substancji -poroforów. Ilości zużywanych opakowań są ogromne i w skali światowej ciągle rosną. Jest to spowodowane szybkim wzrostem ich zużycia w krajach rozwijających się, ale również pakowaniem coraz większych ilości produktów spożywczych w małych porcjach, przystosowanych do wzrastającej na świecie liczby gospodarstw 1-2-osobowych. Konieczność stosowania odpowiednich opakowań do żywności w tym spienionych i jednocześnie biodegradowalnych staje się oczywista. Ciekawą alternatywą dla stosowanych obecnie rozwiązań w produkcji opakowań może być zastosowanie biomasy pochodzenia grzybowego. Ciało grzybów wyższych zbudowane jest z grzybni będącej plechą a cała strzępkowa plecha grzyba nazywana jest grzybnią (łac. mycelium). Grzybnia składa się ze strzępek, cylindrycznych struktur o średnicy od 0,5 pm do 100 pm i długości do kilkunastu centymetrów, wielokrotnie rozgałęzionych i wrastających w podłoże lub rozrastających się na jego powierzchni [1], Elementem, który buduje szkielet ściany komórki grzyba są mikrofibryle chityny - polimeru N-acetyloglukozaminy. Wyjątkiem jednak są lęgniowce (Oomycetes), u których w ścianach komórkowych obok innych P-glukanów stwierdzono obecność mikrofibryl celulozy. Ściana komórkowa grzybów ma budowę warstwową. Warstwę zewnętrzną tworzą bezpostaciowe glukany, a najbardziej wewnętrzną mikrofibryle chityny oraz białko. Warstwy pośrednie zbudowane są z polisacharydów (chitozanu, mannanów), białek i glikoprotein, zawierają one również lipidy [2]. Szczególną uwagę należy zwrócić na główny składnik ściany komórkowej grzybów - chitynę, jeden z najpowszechniej występujących w przyrodzie polisacharydów, który łatwo ulega biodegradacji mikrobiologicznej, nie ma doniesień o jego długoterminowej akumulacji w środowisku naturalnym [3], Hodowla biomasy na dużą skalę może odbywać się w wielolitrowych bioreaktorach, wymaga niewielu etapów technologicznych, a uzyskana w ten sposób biomasa jest łatwa do oddzielenia od płynu pohodowlanego. Biomasa

20