BioOrg 2015
I Wielkopolskie Seminarium Chemii Bioorganicznej, Organicznej i Biomateriałów Poznań, 5 grudnia 2015 r.
Wykład sekcyjny
Dominik Paukszta
Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Politechnika Poznańska 60-965 Poznań, ul. Berdychowo 4 * e-mail: Dominik.Paukszta@put.poznan.pl
Tworzywa sztuczne odgrywają w naszym życiu bardzo istotną rolę. Można zadać pytanie: czy dziś możemy się obejść bez tworzyw sztucznych? W budownictwie, w motoryzacji, w opakowalnictwie, w tekstyliach, w sportach wyczynowych, w przemyśle militarnym, w codziennym życiu? Odpowiedź jest jednoznaczna, wyroby z tworzyw sztucznych na trwałe stały się obecne w naszym życiu.
Tworzywa w swej znacznej większości są tworzywami pochodzącymi ze źródeł nieodnawialnych i są materiałami nie ulegającymi biodegradacji. Czy to źle, czy za wszelką cenę należy dążyć do uzyskiwania materiałów biodegradowalnych pochodzących z odnawialnych źródeł?
Bardzo często na temat tworzyw sztucznych i ich wpływu na środowisko wypowiadają się dziennikarze, także niektóre grupy tzw. "ekologów" mają własne zdanie na ten temat. Co gorsza, także naukowcy reprezentujący odmienne dziedziny nauki, nie mający dostatecznej wiedzy, formułują tezy bardzo negatywne na temat tworzyw sztucznych i nie oparte na danych naukowych. Do społeczeństwa kierowane są kłamliwe informacje, na przykład takie jak:
• tworzywa sztuczne są największym zagrożeniem naszego wieku;
• grozi nam zalew tworzyw, „utoniemy” w śmieciach z plastiku;
• PVC wycofano z opakowań produktów spożywczych z uwagi na możliwość przedostawania się
toksycznych związków do żywności;
• plastikowe śmieci trafiają do żołądków ssaków, ptaków i ryb zbierając śmiertelne żniwo;
• produkuje się olbrzymie ilości tworzyw sztucznych nie znając metod ich recyklingu i odzysku. Rolą naukowców pracujących w dziedzinie tworzyw sztucznych jest wyrażanie braku zgody na takie i podobne kłamstwa "ekowojowników".
Jednymi z "najgoręcej" podejmowanych tematów są kwestie jednorazowych worków foliowych oraz zastosowania polimerów biodegradowalnych do produkcji opakowań. Warto zauważyć, że największą ilość tworzyw sztucznych, bo aż 40%, zużytkowuje przemysł opakowaniowy.
Opakowania foliowe będące opakowaniami jednorazowymi, produkowane są z trzech rodzajów materiałów: z polietylenu, z polimerów zawierających związki powodujące degradację oraz z polimerów biodegradowalnych. Pierwszy rodzaj opakowań nadaje się do ponownego wykorzystania metodami recyklingu materiałowego. Folie drugiego rodzaju, nazywane są oksy-degradowalnymi lub oksy-
9