7648595013

NAUKOWEGO I SI^OŁECZNEGO. 131

dya skończona. Jednego tylko dnia zatatwiono się z przykładną zgodą i w najgłębszem milczeniu ze strony deputowanych, z jedenastu paragrafami. Proskrypcyjny artykuł 11., przyjęty przez pięćdziesięciu, zewsząd do głosowania spędzonych posłów. „Czyżby już parlamentaryzm upadał — skarży się nawet Bi forma— czy deputowani nie znają, czy zapomnieli o swych obowiązkach ? F „Parlament włoski — czytamy w rzymskiej korespondencyi do liberalnej, medyolańskiej gazety Corriere della Sera — kona w uroczystej apatyi. Przed oczami naszemi rozwija się wspaniałe widowisko: wielki sejm wielkiego narodu ulatnia się, mknie, jakby był sejmem upiorów. Wdzięczny to przedmiot dla niemieckiego baladysty..., lecz nie zdolny chyba zaentuzyazmować tłumów dla parlamentarnego systemu !^w

We Francyi nie brak ludzi, którzy Crispiemu laurów zazdroszczą i wręcz, na smutne doświadczenia lat ostatnich nie zważając, wzywają do dalszego prowadzenia walki z Kościołem. Jako program fanatycznych tych prześladowców służyć mogą słowa, wygłoszone w pierwszych dniach grudnia przez przewódcę lewicy Clemenceau:    „Wrogiem Hz e czy pospolitej to

ta stara teokracya, która żyje jeszcze, a która zdążała zawsze do ujarzmienia ducha ludzkiego. Mówią dziś niektórzy: Trzeba się z Kościołem pogodzić; ja na to zupełnie się nie piszę“.

aj na lewica o zwolnieniu nawet prześladowania myśleć nie chce, a gabinet Tirarda dla sprawienia jej od czasu do czasu przyjemności i dla zapewnienia sobie popularności w wolno-mularskich kołach, to wydaje groźne okólniki do duchowieństwa, to za jednym zamachem, dla powodów więcej niż błahych, odbiera pensyę kilkudziesięciu księżom, lub zmusza do dźwigania karabina sześćdziesięciu młodych Marystów, a zatem zakonników, należących do kongregacyi legalnie we Francyi uznanej, zaopatrzonych w nauczycielskie dyplomy, a pracujących w szkołach tak pilnie i z tak dobrym skutkiem, że najbardziej nawet wrogie rządy nie mogły dotąd znaleść przyczyny dla odebrania im prawa nauczania. Protestanckie Niemcy