Docenienie różnorodności |
wartości |
Naznaczanie |
się proroctwa | |
Sprawczość Kompetencja Partnerstwo |
Przygotowanie alternatyw Określenie ról |
Działanie na rzecz samostanowienia |
Kontrola Doradzanie Manipulacja Paternalizm |
Niekompetencja; Niepowodzenia w dokonywaniu zmiany, uzależnienie |
Otwartość Obniżone reakcje obronne |
Perspektywa wzmacniająca Aktywne słuchanie Empatia |
Komunikowanie wolne od oceniania, pełne akceptacji |
Obwinianie Litość i współczucie Koncentrowanie się na brakach |
Defensywność Bezradność |
Afirmacja racjonalności |
Uzyskiwanie perspektywicznego spojrzenia |
Zagwarantowanie obiektywności |
Nadmierne identyfikowanie się; Oziębłość; Dystansowanie się |
Tendencyjne postrzeganie Zniekształcenie |
Zaufanie |
Respektowanie prywatności |
Zapewnianie poufności |
Niewłaściwa komunikacja |
Naruszenie zaufania Brak zaufania |
Zwiększone możliwości |
Budowanie więzi Tworzenie polityki i programów Koordynacja świadczeń |
Zapewnianie dostępu do zasobów |
Zbędna, nadmierna biurokracja, opóźniająca działanie; Zasady i przepisy; Dyskryminowanie |
Naznaczenie (stygmat) Brak możliwości |
Sankcje Budowanieteorii |
Ewaluacja interwencji; Badania; Powtórzenie badania (follow up) |
Osiąganie odpowiedzialności |
Brak ewaluacji Wypalenie |
Wycofywanie się Brak poczucia odpowiedzialności |
Źródło: B. Dubois, K. Krosgrud Miley, Praca socjalna, zawód który dodaje sił, op. cit., s. 132. W oryginalnym tłumaczeniu zamiast „upodmiotowienia" jest „wzmocnienie", a zamiast „uprzedmiotowienia" jest „wiktymizacja".
Ważnym przewodnikiem dla profesjonalnej praktyki pracy socjalnej w Polsce jest Kodeks Etyczny Polskiego Towarzystwa Pracowników Socjalnych10.
Praktyka pracy socjalnej w Polsce prowadzona jest przede wszystkim metodą indywidualną. Jest tak między innymi ze względu na ścisłe powiązanie czynności pracownika socjalnego z procedurą podejmowania decyzji administracyjnych. Decyzje te podejmuje się w indywidualnych sprawach konkretnych osób, a nie grup czy całych społeczności lokalnych.
10 Wymaga on zapewne aktualizacji, co można uczynić przedmiotem kolejnych projektów doskonalących polską pracę socjalną. W sprawie etyki służb społecznych z różnych perspektyw patrz: O etyce służb społecznych, W. Kaczyńska (red.), IPSiR UW, Warszawa 2010.
9