Systemy zarządzania środowiskowego w organizacji
Podstawą prawną systemu EMAS w Polsce jest rozporządzenie nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE oraz ustawa z dnia 12 marca 2004 o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS).
Według projektu ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska (Druk nr 4228 sejmu RP), strukturę organizacyjną systemu EMAS w Polsce będą tworzyć: minister właściwy do spraw środowiska, generalny dyrektor ochrony środowiska oraz Polskie Centrum Akredytacji. Należy dodatkowo podkreślić, że o ile EMAS jest i będzie dobrowolny dla organizacji, o tyle nie jest i nie będzie dobrowolny dla państwa - członka UE, które musi stworzyć odpowiednie warunki dla funkcjonowania tego systemu zarządzania30. Artykuł 11 rozporządzenia EMAS wymaga zapewnienia przez właściwe organy wspierania udziału organizacji w EMAS, mając w szczególności na uwadze zapewnienie uczestnictwa małych i średnich organizacji.
System ekozarządzania i audytu EMAS jest jednym z narzędzi ekozarządzania w organizacjach. Bywa traktowany jako kolejny krok w kierunku doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001. Funkcjonowanie systemu zarządzania środowiskowego w oparciu o wymagania zawarte w rozporządzeniu EMAS umożliwia wzrost innowacyjności organizacji oraz zapewnienie ciągłego spełniania wymagań prawnych przy jednoczesnym zachowaniu założeń ekonomicznych.
WYMAGANIA DLA ORGANIZACJI CHCĄCYCH ZAREJESTROWAĆ SIĘ W SYSTEMIE EMAS
Organizacje zamierzające zarejestrować się w systemie EMAS po raz pierwszy powinny:
• przeprowadzić przegląd środowiskowy wszystkich aspektów środowiskowych organizacji zgodnie z wymogami określonymi w Załączniku I oraz w Załączniku II pkt A.3.1;
• w świetle wyników przeglądu środowiskowego opracować i wdrożyć system zarządzania środowiskowego obejmujący wszystkie wymogi, o których mowa
w Załączniku II, oraz uwzględniający najlepsze praktyki zarządzania środowiskowego dla danego sektora, o których mowa w art. 46 ust. 1 lit. a), o ile są one dostępne;
• przeprowadzić audyt wewnętrzny zgodnie z wymogami określonymi w Załączniku II pkt A.5.5 oraz w Załączniku III;
• przygotować deklarację środowiskową zgodnie z Załącznikiem IV. W przypadku gdy dla danego sektora dostępne są sektorowe dokumenty referencyjne,
o których mowa w art. 46, ocena efektów działalności środowiskowej organizacji powinna uwzględnić stosowny dokument.
“Zgodnie z art. 11. rozporządzenia EMAS: „Wspieranie uczestnictwa organizacji, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw" - artykuł określa obowiązki państw członkowskich w zakresie wspierania uczestnictwa w systemie EMAS oraz sposobu, w jaki należyto robić. Inny istotny warunek, tego artykułu dotyczy uwzględniania rejestracji w systemie EMAS przy ustalaniu kryteriów w zakresie strategii zamówień publicznych Komisji oraz innych instytucji wspólnotowych. Jest to jednoznaczny sygnał dla władz państwowych, że należy wprowadzić bardziej „przyjazne dla środowiska" procedury zamówień publicznych.
19