7960662407

24 Alina Krystynowicz, Wojciech Czaja, Stanisław Bielecki

wiąże się anomerycznym węglem z grupą hydroksylową przy C-4 reszty glukozylu, zgodnie z zapisem [28]:

syntaza celulozowa

UDPG + (P-1,4-glukozyl)_n -► UDP + (p-1,4-glukozyl)_n+1

Liczbę i stopień polimeryzacji syntetyzowanych łańcuchów glukanowych, pochodzących z jednego miejsca wydzielania komórki bakteryjnej, warunkują kompleksy enzymatyczne, zwane stacjonarnymi kompleksami terminalnymi, uważane do dziś za właściwą syntazę celulozową [25, 14, 13].

Kompleksy terminalne w liczbie 50-80 ułożone są w błonie komórkowej wzdłuż długiej osi komórki liniowo i komplementarnie do układu kanałów będących miejscem wydzielania elementarnych mikrofibrylli celulozowych.

Biochemiczne badania mechanizmu regulacji syntezy celulozy wykazały, że aktywność syntazy celulozowej osiąga wysoki poziom, pod warunkiem obecności allo-sterycznego efektora, którym jest cykliczny nukleotyd - diguanozynomonofosforan (c-di-GMP).

W oparciu o obserwacje w mikroskopie elektronowym ustalono, żc bakterie Ace-tobacter xylinum syntetyzują wysoce krystaliczne mikrofibryle celulozowe i wydzielają je na zewnątrz w postaci wstążki, która pozostaje związana z komórką [25, 13].

Wstążka celulozowa złożona z około 1000 łańcuchów P-glukanowych wykazuje szerokość rzędu 40^-60 nm, grubość około 10 nm i długość około 10 p.m (Fot. 1).

Fot. 1. Mikrofibryle celulozowe wydzielane przez bakteriz Acetobacter xylinum. Fig. 1.    Cellulose microfibriles produced by Acetobacter xylinum.