8331763695

15

Każdy człowiek należy do różnego rod wuja systemów spoibomych i uczestniczy w procesie różnych potrzeb społeczeństwa. "Te nowe stosunki i relacje z otaczającym światem stają się podstawą jego zadań."¹ Człowiek Jako jednostka działa wówozas, gdy odczuwa własną potrzebę (zaspokaja lub redukuje potrzebę} lub też, gdy zostaje włączony do cyklu redukcji potrzeb społeczeństwa. Każdy człowiek działa więc inspirowany niejako stanem własnego organizmu, ozy też własnego "Ja", oraz stanem, w Jakim znajduje się grupa społeczna, do Jakiej należy (grupa rówieŚnioza, rodzina, szkoła,' grupa robocza, naród itp.).

Mówimy Jednak czasem, że ludzie nie tylko przyjmują zadania (zlecenia}, lecz również sobie je stawiają. Jaka Jest w tym wypadku geneza zadań? Wydaje się, że 1 tu ma ona charakter zależności od społeczeństwa, Jest wtórna z racji np. samodzielnego włączania się jednostki do cyklu redukcji potrzeb społeczeństwa. Zdaniem T. Tomaszewskiego, zadania na równi z potrzebami pobudzają ozłowleka do aktywności. Aktywność ta polega więc na zaspokajaniu potrzeb albo na wykonywaniu zadań, albo też na zaspokajaniu potrzeb poprzez wykonywanie zadań, co aa miejsce w sytuacji pracy (tzw. motywacja pośrednia i bezpośrednia).

Problem motywującej funkcji zadań we współczesnej psychologii nabiera coraz większego znaczenia ze względu na społeczny charakter ży cła jednostki. Włączenie się człowieka do realizacji zadań Jest możliwe dzięki temu, że ma on więcej mocy, niż to jest potrzebne do zapewnienia własnego bytu i rozwoju.

Włączenie się do zadań w określonych instytucjach społecznych na zasadzie odpowiedniego ekwiwalentu materialnego można nazwać pracą. Praca produkcyjna jest najbardziej rozwiniętą społecznie formą ludzkiej aktywności. Aktywność ta Jest skierowana na przekształcenie otoczenia: jej wynikiem są zmiany w innych przedmiotach lub innych osobach, np. w przypadku pracy nauczyciela taką osobą Jest uczeń, lęka-

1

T. Tomaszewski: Aktywność...; idem: Podstawowe formy organizacji 1 regulacji zachowania, [w:] Psychologia, ffod red. T. T o-oaszewsklego. Warszawa 1975, PWH.