8401850523

dawców np.: KW PZPR, Woj. Komitet Frontu Jedności Narodu lub niektóre zakłady pracy i bezpośrednio od nich uzyskiwać ich wydawnictwa.

W uzupełnianiu zbiorów w wydawnictwa dawne (sprzed zaboru i późniejsze), dużą pomoc okazują Koła Przyjaciół Bibliotek przy filiach oraz Sekcja Bibliofilska Kujawsko-Pomorskiego Tow. Kulturalnego. Także wystawy starodruków czy dawnej prasy, organizowane przez Bibliotekę Główną, przyczyniają się do tego, że czytelnicy po ich zwiedzeniu przynoszą w darze książki „niepotrzebne” w domu. Często znajdują się w tych darach bardzo cenne druki. Biblioteka Bydgoska otrzymywała i dawniej wiele wartościowych i cennych darów.

W okresie międzywojennym przekazano Bibliotece w darze ocalałe resztki biblioteki bernardynów bydgoskich zapoczątkowanej w XV w. Wśród tych zbiorów znalazła się Kronika klasztoru i miasta.

W 1937 r. K. Kierski przekazał bogatą kolekcję składającą się z 2 662 dokumentów i listów królów, dygnitarzy i pisarzy polskich świadczących o polskości Bydgoszczy, Pomorza i Kujaw.

W latach 1924—1966 Adam Grzymała-Siedlecki przekazał do zbiorów ponad 5 000 jedn. bibliotecznych, a po jego śmierci Biblioteka otrzymała w spadku warsztat pisarski autora.

W upowszechnianiu wiedzy regionalnej i współdziałaniu ze środowiskiem Biblioteka Bydgoska ma już prawie półwiekową tradycję.

Gdy w styczniu 1920 r. zaborcy zostali usunięci z Bydgoszczy, przed Miejską Biblioteką stanęła sprawa repolonizacji miejscowego społeczeństwa oraz reemigrantów z wychodźstwa, którzy tu tłumnie ściągali. W Miejskiej Bibliotece organizowano pierwsze uniwersytety niedzielne i odczyty publiczne dla miasta i okolicy.

Drugą sprawą, którą podjęli pracownicy Miejskiej Biblioteki w czynie społecznym, było gromadzenie materiałów źródłowych o Powstaniu Wielkopolskim, które w okolicach Bydgoszczy toczyło najzacieklejsze boje. Nie było wówczas łatwo organizować te formy pracy, gdyż w mieście odczuwano dotkliwy brak odpowiednio przygotowanych pracowników. Tak było zresztą nie tylko w Bibliotece, ale i w innych urzędach i instytucjach bydgoskich (w 1920 r.). Taki kierunek pracy nadał Bibliotece jej pierwszy polski dyrektor dr Witold Bełza. Umiał on dobierać ludzi, którzy włączali się w życie społeczne i umysłowe środowiska. Należy tu wymienić Leopolda Kronenberga z Warszawy, który poza pracą zawodową wydawał czasopismo społeczno-kulturalne „Nowe Tory” — jedno z nielicznych czasopism lewicowych w tym regionie. Z inicjatywy kustosza Biblioteki ks. Jana Kleina powstało Muzeum Miejskie. Zygmunt Malewski, oprócz pracy w Bibliotece, zapoczątkował Miejskie Archiwum.

Biblioteka była też siedzibą redakcji „Przeglądu Bydgoskiego”, w którym publikowano nowo odkryte dokumenty z dziejów miasta, prostujące pseudo-naukowe wywody niemieckiego autora historii Bydgoszczy. Tu wreszcie powstała myśl budowy pomnika Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy — pierwszego na ziemi polskiej. Obywatelski Komitet Budowy Pomnika, oprócz wzniesienia dzieła artystycznego, postanowił spopularyzować twórczość autora „Krzyżaków”. W okresie międzywojennym Miejska Biblioteka stała się prawdziwym ogniskiem życia umysłowego miasta i regionu.

Podczas okupacji Biblioteka poniosła straty w ludziach i księgozbiorze, jednakże po odzyskaniu wolności rozpoczęła pracę nawiązując do tradycji, ale już w innych, zmienionych warunkach. Biblioteka Główna została włączona do sieci bibliotek powszechnych i poprzez swoje filie jeszcze ściślej związała się ze środowiskiem, oddziaływując w oparciu o swe zasoby w najdalej nawet położonych dzielnicach miasta.

Pracownicy Miejskiej Biblioteki Publicznej zdają sobie sprawę, że sami nie osiągną większych wyników. Dlatego wiele uwagi poświęca się na skupienie wokół placówek działaczy społecznych. Początkowo organizowano przy filiach okolicznościowe komitety, a od kilku lat powstały Koła Przyjaciół Bibliotek — które z kolei współdziałają z Komitetami Blokowymi i Kom. Frontu Jedności Narodu. Druga forma wiązania się ze środowiskiem polega na współpracy Biblioteki z różnymi instytucjami naukowymi i kulturalno-oświatowymi oraz organizacjami społecznymi. Trzecia forma — to utrzymywanie za pośrednictwem punktów bibliotecznych (organizowanych przez Dział Organizacji Sieci w Zakładach Pracy) stałego kontaktu z kilkudziesięcioma radami zakładowymi.

356