przysłowia/powiedzenia: jak ogień i woda
woda sodowa uderzyła (komuś) do głowy, dziesiąta woda po kisielu, krew, nie woda, czas płynie jak rzeka,
Dopóty dzban wodę nosi, dopóki mu się ucho nie urwie,
Cicha woda brzegi rwie,
Tonący chwyta się brzytwy.
(za Słownikiem Frazeologicznym Języka Polskiego, Warszawa, PWN, 2000).
Tłumaczenie jest to uczestniczenie w wymianie interkulturowej. Osoba dokonująca przekładu musi znać realia kulturowe obydwu stron, dla których tłumaczenie jest dokonywane Następuje wymiana interjęzykowa.
Przykłady wyrażeń metaforycznych w języku angielskim
Język angielski został zanalizowany na bazie Oxford English Dictionary, Oxford,
Oxford University Press, 2001. Korpus języka angielskiego jest dosyć rozbudowany. Można rozróżnić w nim tak zwane porównania i inne frazeologizmy językowe: porównania:
To spend money like water To take to something like a duck to water
i inne związki frazeologiczne-ciekawostki:
To be in hot water To keep one's head above water To be in deep water Not to hołd water To throw cold water on somebody To go through fire and water To lead a horse to water To make one's mouth water Fish in troubled waters Pour oil on troubled waters Still waters run deep On the crest of a wave
W języku angielskim metafora wody pojawia się w wielu wyrażeniach. Nie mają one w większości odpowiedników w języku polskim, dlatego wymagają od tłumacza specjalnego podejścia. Oto przykładowe wspólne wyrażenia interjęzykowe: „Cicha woda brzegi rwie - Still waters run deep”; „Być w gorącej wodzie kąpanym - To be in hot water”; „Być na fali- On the crest of a wave”.
Wyrażenia metaforyczne języka pierwszego w niewielu przypadkach pokrywają się z wyrażeniami w innych językach. Oczywiście języki narodowe z tej samej rodziny językowej, zazwyczaj sąsiadujące ze sobą, czy narody powiązane kulturowo i gospodarczo, o pewnej wspólnocie historycznej, posiadają podobne wyrażenia metaforyczne, np. język angielski i niemiecki.
Techniki tłumaczeniowe a przekład metafor
W tłumaczeniu używa się określonej techniki. Przewidywalność procesu przekładu odeszła w niepamięć wraz z niemodnymi teoriami. Uniwersalny przekład może mieć miejsce tylko w przypadku nielicznych typów tekstu. Obecnie wiadomo, że specyfika konkretnego zadania tłumaczeniowego wpływa na rodzaj podejmowanych w procesie przekładu decyzji. Żmudny