870127043

20 Katarzyna Plutecka

wartości. Autor pisze, że dla Głuchych tak ważna jest ich niepowtarzalna godność, bo w sposób pełniejszy niż słyszący funkcjonują w świecie wzrokowo-prze-strzennym. K. Krakowiak [1998] demaskuje nierzetelność rozgraniczenia różnych grup niesłyszących na „prawdziwych głuchych" - głuchych od urodzenia, w głębokim stopniu, „rzekomo głuchych"- ogłuchłych i słabo słyszących. Zdaniem autorki ta pierwsza grupa jest wciąż milcząca w kwestiach dotyczących kształcenia głuchych, a ta druga grupa uzurpuje sobie prawo do wypowiadania się w imieniu wszystkich osób z uszkodzonym słuchem, wykorzystując ignorancję i brak fachowej wiedzy specjalistycznej. Zagrożeniem dla godności Głuchych stały się implanty, które są symbolem medycznej przemocy i „kolonizacji słyszących" [Lane 1996], są manifestacją doktryny oralizmu i dążeń słyszących do przywrócenia głuchych wbrew ich woli do świata dźwięków. Jest to jeden z kluczowych argumentów przeciwko medycznemu paternalizmowi.

Termin Kultura Głuchych odnosi się do społeczności Głuchych użytkowników języka migowego i jest wyrazem poczucia tożsamości, a także przynależności do tej wspólnoty. Termin ten używany jest zarówno w sensie antropologicznym, jak i politycznym. Na obecnym etapie badań nad Kulturą Głuchych nie można jednoznacznie stwierdzić czy istnieje jedna uniwersalna Kultura Głuchych czy też są różne „narodowe" Kultury Głuchych. Zwracając uwagę na tę kwestię wspomniany już P. Ladd [2003] przywołuje metaforę Głuchych jako ziaren rozsianych na całej Ziemi. Wyrastają jako ten sam kwiat, ale ich wielkość, kształt i liczebność zależeć będą od lokalnych warunków klimatycznych, gleby czy podejścia do ogrodnictwa na danym terenie. Dynamiczny rozwój Kultury Głuchych związany jest także z rozwojem technologii komunikacyjnych, typu Internet czy telefonia komórkowa. Dzięki nim rozmowa w języku migowym nie wymaga już fizycznej bliskości a Kultura Głuchych upowszechnia się coraz szerzej dzięki filmom czy videoblogom dostępnym w sieci. Na Kulturę Głuchych składa się wiele elementów, np.: samookreślenie jako Głuchy, poczucie wspólnoty, normy zachowania, wartości, wiedza, zwyczaje, struktura społeczna, język, sztuka, historia, wreszcie więzy pokrewieństwa [Ladd 2003].

Obecnie na świecie działa kilka ośrodków Deaf Studies zajmujących się badaniem Kultury Głuchych. Są to m.in.: Centre for Deaf Studies na Uniwersytecie w Bristolu w Wielkiej Brytanii, Centre for Sign Linguistics and Deaf Studies w The Chinese University w Hong Kongu czy Uniwersytet Gallaudeta w Waszyngtonie, który jest pierwszą i jedyną na świecie uczelnią z wykładowym językiem migowym. Proces włączania w Kulturę Głuchych ma miejsce w szkołach dla niesłyszących (najczęściej z internatem) albo w wieku późniejszym poprzez socjalizację z grupą rówieśniczą. Aspekt przebywania wśród innych Głuchych, prowadzenia rozmów w języku migowym, organizowania różnego rodzaju wydarzeń społecznych dla Głuchych jest cechą charakterystyczną dla tej Kultury. Zewnętrznym