870127050

Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej

Nr 17/2015

Disability. Discourses of special education No. 17/2015

Anna Kołodziejska

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Surdopedagogika polska - oblicza przemian

Polish surdopedagogics - faces of transformations

This article describes the history of birth polish surdopedagogy and its transformation during the years. The evolution of surdopedagogy has caused by various factors, e.g. the evolution of tech-nology and medicine, the birth of audiology and change perception connected with people with hearing failure. The author of this article also presents the evolution of the views connected with the perception of deaf. Nowadays, polish law treats deaf people as the disabled. At the beginning, deaf treated as the people with special needs who can't decide of themselves. Now, two opposite models can be distinguished: pathological and cultural. One of factors which differs these models is the acceptance of the sign language. This article describes also the history of firs schools for deaf people in Poland. The first school was Instytut Głuchoniemych in Warsaw which was opened in 1817 by the priest, Jakub Falkowski. This article constans thehistorical dispute connected with the choice of education methods at schools for deaf people between followers of an oralism (Jan Siestrzyński) and a sign method (Jakub Falkowski).

Słowa kluczowe: surdopedagogika, niepełnosprawność, głuchota, wada słuchu, język migowy Keywords: surdopedagogy, disability, deafness, hearing failure, sign language

W Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych z 1997 r. widnieje zapis, iż za niepełnosprawnych uznajemy „osoby, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi" [Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. -Karta Praw Osób Niepełnosprawnych]. Jest to ujęcie szerokie, które umożliwia sklasyfikowanie osób z wadą słuchu jako niepełnosprawnych. Polskie prawo oświatowe - Ustawa o systemie oświaty z 1991 r. [Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.] wyróżnia istnienie dwóch grup osób z wadą słuchu jako osób niepełnosprawnych - niesłyszących i słabosłyszących. Nauką, która zajmuje się problemami kształcenia i wychowania dzieci niesłyszących i słabosłyszących, jest dział pedagogiki specjalnej zwany surdopedagogiką.