8796960238

6. WYKORZYSTANIE INFORMACJI O WIELKOŚCI EWAPOTRANSPIRACJI UŻYTKÓW ZIELONYCH DO OCENY WILGOTNOŚCI GLEBY

Jak już wspomniano, zdjęcie satelitarne wykonywane za pomocą radiometru AVHRR jest utworzone z pikseli, z których każdy ma wielkość terenową 1100 x 1100 m. Informacje dostarczone przez tak duży piksel są więc bardzo uśrednione. Aby więc określić stopień tego uśrednienia, wykorzystano w pracy zdjęcia lotnicze, wykonywane z wysokości około 1600 m w podczerwonym zakresie widma elektromagnetycznego. Celem tych zdjęć było zarówno sporządzenie podkładu, na którym z dużą dokładnością można by lokalizować punkty pomiarów wilgotności gleby, biomasy, powierzchni projekcyjnej liści i wysokości trawy, jak również stworzenie fotoszkicu, na którym wniesiono układ pikseli tworzących zdjęcie satelitarne. Układ tych pikseli pozwolił zorientować się co do zmienności zjawisk glebowo-roślinnych uśrednionych na zdjęciu satelitarnym do postaci jednej liczby. Czarno-białe zdjęcie lotnicze zostało zamienione na barwne, poprzez przypisanie odpowiednim tonom achromatycznym różnych barw. Ten zabieg miał na celu zwiększenie czytelności zdjęcia. W każdym pikselu określony został udział powierzchni zajętej przez różne barwy. W każdym pikselu zostały również naniesione punkty pomiarów wilgotności gleby, biomasy, LAI i wysokości roślin.

Następnie przeprowadzono wagowanie wartości tych pomiarów względem powierzchni gęstości optycznych. Wydaje się, że jest to jedyna możliwość przypisania danemu pikselowi jednej tylko wartości z wielu pomiarów wykonywanych na obszarze reprezentowanym przez ten piksel. Określanie wartości parametrów glebowo-roślinnych metodą średniej arytmetycznej z wielu pomiarów, wykonywanych na obszarze objętym jednym pikselem, nie jest niestety dokładne, zwłaszcza wtedy, gdy punkt, w którym dokonywano pomiarów tych parametrów, został zlokalizowany na wzniesieniu. W takim to przypadku wilgotność gleby jest ^reguły znacznie mniejsza, a także mniejsza jest wielkość LAI i biomasy, co rzutuje na obniżenie średnich wartości mierzonych parametrów.

Obliczona dla każdego piksela zdjęcia NOAA wartość ewapotranspiracji aktualnej, według wzoru (44), została następnie zastosowana do określenia wielkości wilgotności gleb w strefie korzeniowej traw dla poszczególnych pikseli. Jako wskaźnik uwilgotnienia został wprowadzony iloraz będący stosunkiem ciepła jawnego do utajonego (H/E).

Kiedy gleba jest sucha, większość dostarczonej energii jest zamieniona na ciepło jawne, które przyjmuje wówczas duże wartości. Ciepło utajone (E) jest natomiast w takim przypadku małe, a iloraz (H/E) wysoki.