w podeszłym wieku, które mają podwyższony poziom glikokortykoidów w wyniku dysfunkcji osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej (HPA). Porównując różne struktury neuroanatomiczne u pacjentów z zespołem Cushinga, został zauważony5 związek między zmniejszeniem objętości hipokampa i problemami z pamięcią werbalną, a podwyższonym poziomem kortyzolu u badanych. Lupien wraz z współpracownikami6 wykazała, że u starszych osób, u których na przestrzeni lat występował długotrwale wysoki poziom kortyzolu miały mniejszy objętościowo hipokamp w porównaniu z grupą kontrolną i tym samym większe problemy w wykonywaniu zadań pamięciowych od niego zależnych. Zarówno u pacjentów chorujących na zespół Cushinga jak i u osób starszych z dysfunkcjami HPA wyniki sugerują korelację pomiędzy poziomem glikokortykoidów, objętością hipokampa a rezultatami pacjentów w testach pamięci przestrzennej i werbalnej. Głównym celem tego przeglądu literatury jest podsumowanie obecnej wiedzy o wpływie glikokortykoidów na objętość ludzkiego hipokampa oraz procesy pamięciowe, które są z nim związane.
12. Różnice w pamięci przestrzennej i nawigacji
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Współautorzy: Joanna Dreszer, Michał Meina, Jacek Matulewski, Bibianna Bałaj
W proces gromadzenia informacji dotyczących otoczenia jest zaangażowana pamięć przestrzenna. Jedną ze składowych tego typu pamięci jest nawigacja. Wyniki badań udowadniają, że nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu są jednym z czynników wskazujących na możliwy początek choroby Alzheimera.
Istnieją różne metody służące do pomiarów pamięci przestrzennej, jednakże dostępne narzędzia uwzględniają tylko niektóre jej aspekty, pomijając wykorzystywanie ruchu. Chcąc przyjrzeć się dokładnie omawianej funkcji poznawczej zaprojektowano badanie, którego celem było porównanie u kobiet starszych (powyżej 65 roku życia) i młodszych (przed 30 rokiem życia) w zakresie funkcjonowania pamięci przestrzennej. W projekcie wykorzystano: standardowy test typu papier-ołówek (Test Pamięci Wzrokowej Bentona), baterię testów neuropsychologicznych CANTAB, niestandardowe zadanie sprawdzające pamięć wzrokowo-przestrzenną w przestrzeni wirtualnej, angażujące ruch badanego oraz nawigowanie w warunkach naturalnych.
Wybrane zadania pokazują, że osoby młodsze popełniają mniej błędów w testach standardowych (p<0,05). Rezultaty pokazują również, że w testach niestandardowych różnice te tak silnie nie zachodzą, natomiast są one widoczne po odroczeniu w czasie.
Badania wskazują, że osoby młodsze i starsze nie różnią się w zadaniach wykorzystujących przedmioty codziennego użytku w czasie uczenia się ich lokalizacji.
13. Dominacja półkulowa i ręczność, a ogólna organizacja funkcji mózgu: mity w konfrontacji z wynikami badań naukowych
Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Dane pochodzące od pacjentów z lokalnymi uszkodzeniami mózgu i z badań na osobach zdrowych z wykorzystaniem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) wskazują na to, że w kontroli wyuczonych czynności manualnych (praksji) pośredniczy lewostronna sieć skroniowo-ciemieniowo-czołowa. Ponieważ lewa półkula najczęściej kontroluje także zdolności do mówienia i rozumienia mowy, przez to uważana jest za półkulę dominującą. Jednak zważywszy na to, że te wyniki i wnioski
11