9172401553

bardzo przydatne w wielu reakcjach, ale często są niekompatybilne w odniesieniu do istniejących już linii produkcyjnych prowadzących syntezę z użyciem katalizatorów poprzedniej generacji. Dla wielu procesów przemysłowych, prosta wymiana znanego katalizatora homogenicznego na katalizator heterogeniczny, pracujący w tych samych warunkach, z jednoczesnym wyeliminowaniem procedur typowych dla katalizy homogennej byłaby bardzo interesująca. Żądanie to może być spełnione poprzez proces heterogenizacji homogennego katalizatora tj. osadzania go na stałym nośniku. Prowadzi to do otrzymania katalizatora heterogennego zachowującego większość cech swojego homogennego odpowiednika oraz do pozyskania katalizatora łatwiejszego w praktycznym zastosowaniu z dużymi możliwościami do wielokrotnego wykorzystania. W obszarze tym znajdują się również organiczno-nieorganiczne katalizatory hybrydowe z organiczną molekułą związaną z powierzchnią nieorganicznego nośnika za pomocą wiązania kowalencyjnego. W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie wielu zespołów badawczych katalizatorami, w których zastąpiono dotychczas preferowane sposoby immobilizacji fazy aktywnej poprzez procesy fizysorpcyjne, immobilizację wiązaniem jonowym [9-11] czy też procesy enkapsulacji.

Większość prac związanych z immobilizacją liganda na powierzchni tlenkowego żelu związana jest z silikażelem. Krzemionka jest jednym z najczęściej wykorzystywanych nośników, ponieważ z jednej strony jest termicznie i mechanicznie stabilna, a z drugiej strony zapewnia istnienie na powierzchni wielu grup silanolowych. Grupy te pozwalają na wiązanie cząsteczek organicznych, ale nie wykazują silnej kwasowości Lewisa mogącej wpływać na mechanizm katalizowanej reakcji. Niemniej jednak, nawet bardzo słabe centra Bransteda czystej krzemionki mogą katalizować reakcje uboczne.

W przypadku układów zawierających immobilizowany ligand na powierzchni amorficznych tlenków, syntezę ich prowadzi się albo poprzez modyfikację powierzchni tlenkowego żelu lub już w trakcie jego tworzenia techniką zol-żelową. Możliwość projektowania syntezy tego typu układów w warunkach bezwodnych mogłaby doprowadzić do otrzymania nowej grupy katalizatorów, co w dużej części stanowiło genezę niniejszej dysertacji doktorskiej.

12