70
gdzie wytwarza się też stan kupiecki. Istniejący jednak przemysł, handel, przybiera pewne określone formy organizacyi, skupia się wyłącznie w odrębnych organizacyach, które służą prócz celów wyłącznie handlowych, także celom towarzyskim i religijnym. Pierwszym warunkiem wstąpienia to wiara chrześcijańska, w ten sposób żydzi zostali wprost od handlu i przemysłu wyłączeni. Ich ówczesne ograniczenia nie miały chyba charakteru walki z kapitalizmem, czy z żydowskimi kapitalistami, nie można też brać za ich podstawę względy wyznaniowe, lecz i tutaj stwierdzić należy, iż jedynym decydującym motywem — była obawa kon-kurencyi kupców żydowskich.
Najlepszym tego dowodem, iż tworzenie, czy podsuwanie organizatorom tej walki jakichkolwiek idealnych argumentów nie miało racyi, jest fakt, że walka kupców niemieckich nie była skierowaną li przeciw żydom, lecz również obejmowała i kupców włoskich, jako niewygodnych konkurentów. Burzliwie domagano się wówczas wypędzenia kupców obcych bez względu na ich chrześcijańskie, czy żydowskie wyznanie. (vide: Fr. Hertz:
„Antisemitismus und Wissenschaft*, Wien 1904).
Dzisiaj spotykamy w innych nieznacznie może przemianach te same objawy. Właściwy cel i znaczenie tej polityki z ekonomicznego i społecznego punktu widzenia, miałem już sposobność wyjaśnić.
Przekonaliśmy się, że pod płaszczykiem walki z kapitalizmem kryje się cały szereg motywów czysto osobistej natury, a wśród tych decyduje niewątpliwie chęć obrony własnych egoistycznych interesów.