9487209399

Teorie lokalizacji można analizować również w oparciu o dwa następujące aspekty: poznawczy i normatywny. W przypadku poznawczym istotne są zmienne określające lokalizację, poszukiwanie wyjaśnienia kryteriów, jakimi kierują się podmioty gospodarcze w ich wyborach. W drugim przypadku poszukuje się zasad postępowania, jak należy lokalizować działalność gospodarczą? Podstawą teorii lokalizacji jest twierdzenie, że koszty produkcji i dochody zakładu zależą od jego położenia¹⁴.

1.1. Podejścia klasyczne

Podejście to bazuje na założeniach klasycznej teorii Adama Smitha¹⁵. Istotne jest tutaj twierdzenie, że koszty produkcji oraz dochody zakładu są zależne od jego położenia. Nie mają tutaj znaczenia procesy zachodzące wewnątrz przedsiębiorstwa, dlatego rola przydatności tych zagadnień dla procesów outsourcingu usług nie jest determinująca. Główny nurt tego myślenia został opisany w XIX oraz do połowy XX wieku przez niemieckich ekonomistów (m.in. J.H. Thunen, W. Launhardt, A. Weber, A. Predóhl oraz A. Lósch). Do rozwinięcia myśli opartej o te założenia przyczyniła się również szkoła szwedzka G. Cassela, którą reprezentowali jej twórcy: B. Ohlin, T. Palander oraz G. Myrdal. Następnie za jej pośrednictwem zainteresowania aspektami teoretycznymi lokalizacji zaczęto badać w Stanach Zjednoczonych, gdzie swoje poglądy sformalizowali wybitni ekonomiści E. M. Hoover oraz W. Isard. W drugiej połowie XX wieku dołączyli do nich również badacze na uniwersytetach Europy Zachodniej.

1.1.1. Przestrzenna organizacja produkcji rolnej - J. von Thnen Jako prekursora konwencjonalnej teorii lokalizacji wskazuje się Johanna von Thtinena, zwracając uwagę na jego opracowanie Der isolierte Staat (Państwo wyizolowane).

Przedstawił on koncepcję przestrzennego rozmieszczenia produkcji rolnej zorganizowanej w ramach układu stref rolniczych. W swojej pracy omówił on zjawisko powstawania pewnego rodzaju renty, która jest nadwyżką przychodów ze sprzedaży nad kosztami transportu, a wynika ona wyłącznie z korzyści, jaką daje bliskość rynku w stosunku do miejsc bardziej od niego oddalonych. Renta ta jest obiektywnym wskaźnikiem wartości różnych lokalizacji¹⁶. Należy dodać, że autor poczynił w założeniach tej teorii wiele uproszczeń, takich jak to, że

¹⁴    W. Budner, Lokalizacja przedsiębiorstw, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2000, s. 48-49

¹⁵    A. Smith, An lnquiry into the Naturę and Causes of the Wealth of Nations 1 (1 ed.), W. Strahan, London 1776

¹⁶    H. McCarty, J.Lindberg, Wprowadzenie do geografii ekonomicznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969, s. 81-82