Sprzęt ortopedyczny stanowią wszystkie przedmioty i środki, które ułatwiają osobom niepełnosprawnym wykonywanie codziennych czynności i poruszanie się, przyczyniając się do zwiększenia ich sprawności.
Do sprzętu ortopedycznego zaliczamy:
Protezy - przedmioty zastępujące utracone części ciała i ich funkcję.
Ortezy - przedmioty dopasowane do powierzchni ciała (kończyny, tułowia), wspomagające lub zastępujące ich funkcje statyczne i ruchowe oraz zabezpieczające przed powstaniem zniekształceń.
Sprzęt pomocniczy - przedmioty służące zwiększaniu samodzielności osób niepełnosprawnych, często korzystających z protez lub ortez i ułatwiające tym osobom poruszanie się lub wykonywanie codziennych czynności.
Przykłady protez:
-► Protezy ortopedyczne kończyn dolnych służą do zastępowania ubytków kończyn i odtwarzania ich funkcji. Najprostszy typ protezy kończyny dolnej stanowi prote-za-szczudło, składająca się z leja obejmującego kikut, zawieszonego na pasie gre-nadierskim, śląskim lub biodrowym, oraz kija wyrównującego utracony odcinek goleni czy uda, który dodatkowo jest wyposażony w sztuczny staw kolanowy. W konstrukcji nowoczesnych protez dąży się do zapewnienia ścisłego kontaktu między kikutem a lejem protezy. Protezy pełnokontaktowe mogą być noszone bez dodatkowego mocowania. W przypadku osób w podeszłym wieku, które należy zaopatrzyć w protezę, uwzględnia się pewne odrębności oraz zaburzenia fizyczne i psychiczne. Utrata kończyny w starszym wieku jest znacznie gorzej kompensowana, a pacjent ma mniejszą motywację do nauki posługiwania się protezą. Gorsza sprawność fizyczna, mniejsza wydolność krążenia i zaburzenia krążenia obwodowego oraz zmniejszona tolerancja wysiłku sprawiają, że pacjenci często nie akceptują protezy.
Protezy kończyn górnych to specyficzna grupa protez, które poza celem kosmetycznym mają za zadanie kompensowanie utraconych zdolności ruchowych ręki, głównie chwytu. Podstawowe końcówki tych protez: ręka mechaniczna i hak dwudzielny, są wprawiane w ruch czynnie, przez linkę sterującą, i biernie, przez elementy elastyczne (taśmy, sprężyny itp.).
Protezy kończyn mogą być:
-► mechaniczne;
bioelektryczne;
-► pełnokontaktowe;
-► pneumatyczne.
244