9515745560

miła Pawlak

Z nurtem życia...

refa Zero, NY, 21 październik 2001 (fot. Zygmunt Malinowski)

W dniu 22 maja br. w szczelnie wypełnionej auli naszej Uczelni (paw. A-O) odbyło się spotkanie zorganizowane przez Wydawnictwo .Pascal" oraz Akademicki Klub Turystyki Kajakowej „Bystrze". Jego bohaterem byl Piotr Chmieliński - absolwent AGH, członek klubu „Bystrze”, człowiek, który jako pierwszy i do tej pory jedyny na świecie, pokonat na przełomie lat 1985/86, kajakiem i pontonem całą długość Amazonki - najpotężniejszej rzeki świata - od andyjskich źródeł do ujścia, a w 1981 r., najgłębszy na świecie kanion rzeki Colca w Peru, wspólnie z innymi członkami klubu „Bystrze", o których wspomnę w dalszej części tekstu. Obie te wyprawy wpisały się do historii jako ważne osiągnięcia podróżniczo-eksploracyjne Polaków.

Spotkanie było poświęcone promocji II wydania książki Joe Kane’a „Z nurtem Amazonki", opowiadającej o tej wyprawie, a wydanej przez Wydawnictwo „Pascal” (I wydanie - „Prószyński i S-ka”), a także prelekcji ze slajdami. Dla Piotra Chmielińskiego to spotkanie było również symbolicznym powrotem, po ponad 20 latach na naszą Uczelnię (ukończył On Wydział Mechaniczny - obecnie IMiR -w 1979 r„ a w dwa dni po obronie wyruszył jako współorganizator i członek 11-osobowej wyprawy kajakowej „Canoandes 79” na rzeki obu Ameryk.

Chciałabym napisać o obu wyprawach, a że jest o czym pisać, to pewnie teksty moje zagoszczą na lamach BIP-a nie jeden raz. Dziś pragnę skupić się na krótkim przedstawieniu losów uczestniczących w nich Polaków. Ich pasja i zainteresowanie „ujarzmianiem" górskich rzek rozpoczęły się właśnie tu na AGH, w Klubie „Bystrze". Losy te potoczyły się niejednokrotnie w dość nieoczekiwanym dla ich bohaterów kierunku, dlatego sądzę, że warto o nich opowiedzieć.

Jak wspomniałam, Grupa „Ca-noandes 79” zdobyła w 1981 r. kanion rzeki Colca, czym wpisała się m.in. do Księgi Rekordów Guin-nessa. To osiągnięcie o wymiarze światowym odbiło się wtedy szerokim echem w mediach, ale tylko zagranicznych. Dlaczego? Tuż przed planowanym powrotem do Polski w grudniu 1981 roku uczestnicy wyprawy dowiedzieli się o ogłoszeniu w naszym kraju stanu wojennego. Kajakarze, a wraz z nimi peruwiański pisarz Mario Var-gas Uosa, zorganizowali na ulicach Peru spontaniczną manifestację poparcia dla „Solidarności". Jednak jej efektem byt zamknięty powrót do kraju i zakaz cenzury podawania w polskich mediach jakichkolwiek informacji na temat losów i osiągnięć polskich kajakarzy. Te osiągnięcia dopiero po latach zaczęły być w Polsce naprawdę doceniane. Jednym z wyróżnień była nagroda Super Kolosa, jaką uczestnicy wyprawy otrzymali w 2002 r. za zdobycie kanionu rzeki Colca. Jest to nagroda przyznawana przez kapitułę złożoną z wybitnych polskich podróżników i zdobywców za największe osiągnięcia podróżnicze i eksploracyjne - to coś w rodzaju Oscarów w tej dziedzinie (patrz fotografia).

Rozgłos i pomoc niezawodnych przyjaciół z Wyoming pomogły im w osiedleniu się w USA. W tym czasie sukcesem Polaków, jak również możliwością wspólnych przedsięwzięć zainteresował się Jacques Cousteau - słynny pisarz, podróżnik i badacz mórz. Polacy nie mogli skorzystać z oferty -mieli wtedy jeszcze status „bezpaństwowców", w wyniku czego powrót do USA po wyjeździe z tego kraju nie byłby dla nich możliwy. W końcu jednak wszyscy uzyskali obywatelstwo amerykańskie, ułożyli sobie zawodowe i rodzinne życie, mieszkają tam do dziś.

Piotr Chmieliński osiedlił się w pobliżu Waszyngtonu wraz z żoną Joanną i dwoma synami. Joanna obroniła pracę doktorską w zakresie mikrobiologii i immunologii w George Washington Unkiersity, Medical School. Natomiast Piotr prowadzi własne przedsiębiorstwo HP Environmental wraz z toksykologiem Hugh Grangerem. Jest to laboratorium specjalizujące się w ochronie środowiska naturalnego i szacowaniu skażeń chemicznych i mikrobiologicznych w powietrzu, wodzie oraz glebie. Firma HPE osiągnęła duży prestiż na rynku amerykańskim, otrzymując ważne i odpowiedzialne zlecenia. W1993 roku, zaledwie godzinę po zamachu terrorystycznym na World Trade Center w Nowym Jorku (pierwszy, mniej tragiczny w skutkach zamach na WTC - przyp. red.), znajdujący się akurat na Manhattanie Piotr został sprowadzony na miejsce wybuchu dla przeprowadzenia niezbędnych ekspertyz dotyczących skażeń i doprowadzenia budynków do stanu używalności. „Spędził tam następne dwa miesiące, wykonując pomiary i analizy jakości powietrza, sprawdzając, czy powrót do budynków nie zagraża pracownikom i ich mieszkańcom. „Nie było światła -mówi Hugh Granger. W budynku ciemno i mokro, wszystko pokryte centymetrową warstwą kurzu. A Piotr pokonuje setki schodów wędrując w górę i w dól, dokonując precyzyjnych pomiarów. Jest jedynym człowiekiem w tym fachu, który może to zrobić'"'. - Mark Jan-not, „National Geographic Adven-ture" - styczeń/luty 2002.

Podobnie dokładne ekspertyzy, które wykazały m.in. znaczne skażenie azbestem i ołowiem, zostały wykonane przez HPE po ataku we wrześniu 2001 roku (patrz fotografia). Firma pracowała również nad badaniami związanymi ze skażeniem bakteriami wąglika.

Dwóch innych członków grupy Canoandes to: Andrzej Piętowski i Zbigniew Bzdak (oni również studiowali na AGH, ale nie udało im się zakończyć edukacji w naszej Uczelni przed rozpoczęciem wyprawy).

Andrzej ukończył wydział matematyki na Uniwersytecie Stanowym Bowling Green w Ohio; jest nauczycielem w szkole średniej w Chicago. Pracuje również jako nauczyciel

I0 BIP I 04/ I 05 - Czerwiec/Lipiec 2002 R.