1. Rodzaje utraty danych i metody ich odzyskiwania
Praca przy komputerze najczęściej polega na przetwarzaniu danych. W czasie pracy systemu dane te (umieszczone w plikach) mogą ulec uszkodzeniu czyli możemy mówić o utracie danych. Plik to najmniejsza porcja danych jaką użytkownik może zapisać w systemie komputerowym. Strata plików może nastąpić z różnych powodów. Usunięcie danych może być spowodowane: błędem człowieka, zdarzeniem losowym, działalnością osób trzecich lub zużyciem nośników. Mogą to być sytuacje takie jak:
• awaria dysku twardego/uszkodzenie nośników danych
• uszkodzenie systemu operacyjnego
• błędy oprogramowania (czyli występowanie jakiegoś błędu w programie)
• przypadkowe usunięcie pliku
• nadpisanie pliku (zapisanie do pliku nowej zawartości)
• działalność wirusów
• kradzież lub uszkodzenie danych (np. przez atak hakerski)
• zalanie zestawu komputerowego, pożar, zanik napięcia.
Najogólniej mówiąc uszkodzenia danych mogą mieć podłoże logiczne (programo-we/softwerowe) lub fizyczne (sprzętowe/hardware’owe).
Uszkodzenia logiczne są to uszkodzenia wiążące się z naruszeniem spójno-ści(integralności) struktury danych na nośniku. Mogą być spowodowane: zanikiem lub skokami napięcia, atakami wirusów, uszkodzonym oprogramowaniem.
Natomiast uszkodzenia fizyczne polegają na uszkodzeniu mechanicznym nośnika danych. Są one trudniejsze do usunięcia. Uszkodzenia takie mogą być spowodowane niewłaściwą eksploatacją lub zużyciem nośnika danych. Do uszkodzeń fizycznych zaliczymy takie sytuacje jak: zalanie dysku, porysowanie płyty optycznej, poddanie nośnika wysokiej temperaturze, poddanie wstrząsom nośnika w czasie pracy, przemagnesowa-nie nośnika itp.
Przyczyny błędnego odczytu danych zależą od nośników danych. Przykładem mogą tu być płyty CD/DVD/Bluray gdzie uszkodzenie danych najczęściej jest związane z zarysowaniem nośnika. Należy podkreślić, że kształt i kierunek rysy nie jest tu bez znaczenia. Dane na nośniku CD zapisywane są w formie „ślimaka". Dlatego najgroźniejsze są uszkodzenia powstałe wzdłuż ścieżki zapisu danych. Często również zdarza się, że brak dostępu do danych spowodowany jest zabrudzeniem nośnika. Wtedy naprawa polega na oczyszczeniu nośnika lub jego styków. W wypadku dysków twardych uszkodzeniu może ulec powierzchnia zapisu danych jak też elektronika zarządzająca pracą dysku twardego. W sprzyjających warunkach uszkodzenie elektroniki możemy naprawić przez podmianę wadliwego podzespołu Dlatego trzeba się wcześniej odpowiednio przygotować. Nie bez znaczenia jest posiadanie odpowiednich umiejętności. Na początku trzeba wyszukać dane na temat dysku twardego. Zapoznać się z jego budową oraz znaleźć informacje o zmianach w procesie technologicznym jego montażu. Jednakowe modele dysku mogą mieć różne kontrolery. Ponadto każdy dysk ma fabrycznie ustawione parametry pracy zapisane w pamięci na płytce elektroniki dysku. Element taki należy wymienić (pomiędzy uszkodzoną i zakupioną elektroniką) lub kość pamięci przeprogramować. Do przeprogramowania układu potrzebny jest specjalny programator (najlepiej z klipsem programującym by nie trzeba było wylutowywać układu) i program za pomocą którego skopiujemy i wgramy dane do układu pamięciowego. Operacja taka wymaga od nas doświadczenia i nie jest łatwa do wykonania. Ponadto informacje o stosowanych układach obsługi dysków jest trudna do uzyskania i najczęściej wiąże się z czytaniem dokumentacji dostępnej tylko w języku obcym (najczęściej w „łacinie dwudziestego
2