Ochrona własności intelektualnych 24.10.2012
Przykładowe dobra osobiste: imię, nazwisko, nietykalność cielesna, tajemnica
korespondencji, nietykalność mieszkania, wizerunek, twórczość wynalazcza i
racjonalizatorska.
Odwrotność plagiatu
np. wydawca grafomańskiej powieści publikuje ją jako
dzieło znanego pisarza.
Podobnie jak nazwisko chroniony jest pseudonim, jakim twórca oznacza swoje
dzieło (np. Deotyma, Madonna, Joe Alex), a nawet nazwa zespołu muzycznego.
Z punktu widzenia ochrony dóbr osobistych znaczenie ma nie tylko sam fakt
wykorzystania cudzego wizerunku, ale także kontekst, w jakim został on
wykorzystany.
Prawo autorskie chroni wizerunek osoby fizycznej, uzależniając jego
rozpowszechnianie od zgody przedstawionej na nim osoby. Ta zgoda może być
udzielona doraźnie lub domniemanie.
Powszechnie znane są osoby z racji swojej działalności rozpoznawane w danym
środowisku. Jednakże rozpowszechniać wizerunek takiej osoby bez jej zgody można
tylko, jeżeli łączy się on w jakiś sposób z prowadzoną przez tę osobę
działalnością.
Osobnym dobrem osobistym podlegającym ochronie prawnej jest twórczość naukowa,
literacka i artystyczna.
Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczona w czasie i niepodlegającą
zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem.
Dobra te mają charakter "wieczysty", to znaczy trwają przez czas życia twórcy i
po jego śmierci.
Pierwszym z autorskich praw osobistych jest prawo do oznaczenia utworu imieniem
i nazwiskiem lub pseudonimem twórcy albo do rozpowszechniania go anonimowo.
Szczególnym rodzajem naruszenia prawa do autorstwa jest plagiat. Polega na
przypisaniu sobie autorstwa cudzego dzieła.
W przeciwieństwie do innych naruszeń prawa do autorstwa plagiat jest zawsze
wynikiem umyślnego działania sprawcy (plagiatora). Plagiat może być plagiatem:
całkowitym, częściowym.
Plagiat jawny (ctrl +c, ctrl +v)
Plagiat ukryty

Nienaruszalność treści i formy utworu
prawo do rzetelnego wykorzystania
prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu dzieła publiczności

Możliwość kontroli przygotowania utworu do rozpowszechniania, jak również
wprowadzania do niego uzasadnionych zmian (nadzór autorski).
Elementem nadzoru autorskiego jest także prawo do odstąpienia lub wypowiedzenia
umowy, jeżeli dzielo jest publicznie udostępniane w nieodpowiedniej formie albo
ze zmianami, którymi twórca mógłby się słusznie sprzeciwić. Przed złożeniem
oświadczenia o odstąpieniu twórca powinien wezwać do usunięcia naruszeń.
Prawo do odstąpienia od umowy ze względu na istotny interes twórcy.
W przypadku zagrożenia naruszeniem autorskich praw osobistych twórcy
przysługuje roszczenie o zaniechaniu grożącego naruszenia. Jeżeli naruszenie
już nastąpiło, twórcy przysługuje roszczenie o zaniechanie dalszych naruszeń.
Ponadto może on żądać usunięcia skutków naruszeń, w szczególności przez
złożenie oświadczenia w odpowiedniej treści lub formie.
Prawa majątkowe dają twórcy wyłączne prawo do korzystania z utworu i
rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do pobierania
wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Autor ma prawo do:
samodzielnego korzystania z utworu,
rozporządzania nim,
pobierania pożytków.
W zakresie zwielokrotniania utworu odrębne pole eksploatacji stanowi
wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką
reprograficzną (kserokopie), drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką
cyfrową (e-booki);
W zakresie obrotu oryginałem lub egzemplarzami, na których utwór utrwalono

osobnymi polami eksploatacji sa: wprowadzenie do obrotu (pierw-sza odsprzedaż),
użyczenie (oddanie do nieodpłatnego używania lub najem oryginału lub
egzemplarzy;
W zakresie rozpowszechniania (zwielokrotniania i udostępniania publicznie) w
inny sposób niż wymieniony wyżej
publiczne wykonanie, wystawienie,
wyświetlenie, odtworzenie, nadawanie i reemitowanie, a także publiczne
udostępnianie utworu w taki sposób, by każdy miał do niego dostęp w miejscu i
czasie swobodnie wybranym (np. rozpowszechnianie w Internecie, video on demand
itd.)
Nowym polem eksploatacji w stosunku do dotychczas istniejących będzie
nagrywanie filmów w technologii blue-ray.
Umowa licencyjna oraz umowy przenoszące prawa powinny wymieniać pola
eksploatacji, których dotyczą.
Podstawowym tytułem do wynagrodzenia autorskiego jest umowa o przeniesienie
tych praw lub umowa licencyjna. Wynagrodzenie takie może być ustalane albo
ryczałtowo, albo jako procent od ceny egzemplarza. Przepisy prawa autorskiego
zapewniają przy tym ochronę tego wynagrodzenia.
Wynagrodzenie droit de suite
daje ono twórcy dzieł sztuk plastycznych i fotografii prawo do ułamka
wynagrodzenia przy każdej zawodowej odsprzedaży egzemplarza tego dzieła.