8.Minimalne wymagania dla maszyn w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy : Dz. U. 2002 nr 191 poz. 1596
RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 paz
dziernika 2002 w sprawie minimalnych wymagań dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy
ze zm. - Dz. U. 2003 nr 178 poz. 1745.
Wydział:..................................................... Oddział: .....................................................
Nazwa maszyny: ...................................... Rok produkcji:...........................................
Napięcie zasilania: ................................... Numer inwentarzowy:................................
Instalacja:
¨ð elektryczna ¨ð pneumatyczna
¨ð hydrauliczna ¨ð ciecz obróbcza ¨ð inne
Energia zakumulowana:
¨ð kondensator ¨ð akumulator ¨ð pÅ‚yn pod ciÅ›nieniem ¨ð Å›ciÅ›niÄ™te sprężyny ¨ð graw
itacja
¨ð bezwÅ‚adność
Oddziaływanie zewnętrzne:
¨ð wiatr ¨ð inne
Lp. Wymaganie Działanie dostosowawcze T N ND
- Oznakowanie czytelnymi napisami w języku
polskim lub za pomocą zrozumiałych symboli
Elementy sterownicze, które mają wpływ
(wysokość napisów i symboli powinna wynosić
na bezpieczeństwo, powinny być
minimum 3 mm)
widoczne i Å‚atwe do zidentyfikowania
oraz odpowiednio oznakowane, jeśli jest - Zastosowanie właściwych barw elementów
to konieczne sterowniczych:
1.
żð uruchamianie (wÅ‚Ä…czanie)  biaÅ‚a
(dopuszczalne: szara, czarna bÄ…dz
zielona)
żð zatrzymywanie (wyÅ‚Ä…czanie)  czarna
(dopuszczalne: biała, szara bądz
czerwona)
żð zatrzymywanie awaryjne  czerwona na
żółtym tle
Elementy sterownicze, które mają wpływ - Zapewnienie takiego rozmieszczenia elementów
na bezpieczeństwo pracowników, sterowniczych, by operator nie był narażony na
powinny być usytuowane poza strefami zetknięcie się z ruchomymi częściami napędu,
zagrożenia, aby ich obsługa nie narzędziami, ostrymi krawędziami i narożami
2.
powodowała dodatkowych zagrożeń w urządzeń, elementami pod napięciem
zwiÄ…zku z przypadkowym ich elektrycznym i innymi czynnikami
zadziałaniem stwarzającymi zagrożenie.
- Zabezpieczenie elementów sterowniczych przed
przypadkowym ich uruchomieniem.
Uruchomienie maszyny powinno być - Zastosowanie rozwiązań technicznych
możliwe tylko poprzez celowe wykluczających możliwość samoczynnego
zadziałanie na przeznaczony do tego celu uruchomienia, np. po opuszczeniu osłony z
układ sterowania. blokadą, zadziałaniu wyłącznika krańcowego,
Wymaganie powyższe stosuje się także przywróceniu napięcia zasilania.
3.
do:
żð ponownego uruchomienia maszyny
Uwaga: wymagania nie stosuje siÄ™ do ponownego
po jej zatrzymaniu, bez względu na
uruchomienia lub zmian parametrów pracy maszyny, o
przyczynÄ™ zatrzymania
ile są one spowodowane prawidłowym cyklem roboczym
żð sterowania, w przypadku znaczÄ…cych urzÄ…dzenia automatycznego.
zmian w parametrach pracy
maszyny, w szczególności prędkości
i ciśnienia, o ile ponowne
uruchomienie maszyny lub zmiana
w jej parametrach pracy nie
stwarzają zagrożenia.
Maszyny wyposaża się w układ
sterowania przeznaczony do całkowitego
- Zapewnienie takich rozwiązań technicznych tego
i bezpiecznego zatrzymania.
układu, by podane warunki były spełnione, np.:
żð każde stanowisko pracy wyposaża zatrzymanie maszyny powoduje równoczesne
się w element sterowniczy odłączenie napędu od zasilania energią; powstanie
przeznaczony do zatrzymania całej zagrożenia wywołanego otwarciem osłony
maszyny lub niektórych jej części, w prowadzi do wyłączenia maszyny.
zależności od rodzaju zagrożenia
rak, aby maszyna była bezpieczna.
4.
żð ukÅ‚ad sterowania przeznaczony do
zatrzymania maszyny powinien mieć
pierwszeństwo przed układem
sterowania przeznaczonym do jej
uruchamiania.
żð zasilanie energiÄ… odpowiednich
napędów maszyny odłącza się w
przypadku zatrzymania maszyny lub
jej niebezpiecznych części.
Ze względu na zagrożenia, jakie - Zastosowanie, w razie potrzeby, urządzeń
stwarzają maszyny, w zależności od zatrzymania awaryjnego.
czasu zatrzymania, wyposaża się je w
Uwaga: nie wymaga siÄ™ urzÄ…dzenia zatrzymania
urzÄ…dzenie zatrzymania awaryjnego.
awaryjnego w przypadku:
5. żð maszyn, w których jego wprowadzenie nie
pozwoliłoby na skrócenie czasu zatrzymania
lub uniemożliwiłoby zastosowanie
specjalnych środków wymaganych ze
względu na zagrożenia,
żð przenoÅ›nych maszyn trzymanych w
prowadzonych ręcznie.
Maszyny stwarzające ryzyko upadku - Zastosowanie takich rozwiązań technicznych, jak:
6.
przedmiotów lub ich wyrzucenia burty, prowadnice, ograniczniki położenia,
wyposaża się w środki ochrony obudowy, ekrany, odpowiednie stoły robocze,
odpowiednie do występującego ryzyka. uchwyty obróbkowe.
Maszyny stwarzające zagrożenie emisją - Zastosowanie  w zależności od właściwości
gazu, oparów, płynu lub pyłu wyposaża występujących czynników niebezpiecznych i
7.
się w środki ochrony odpowiednie do szkodliwych dla zdrowia  obudów, okapów lub
występującego ryzyka. innych skutecznych urządzeń odciągu
miejscowego (np. przy wannach, obrabiarkach do
metali, piecach, suszarkach).
Maszyny oraz ich części, o ile jest to - Zapewnienie środków zabezpieczających przed
konieczne dla zapewnienia zagrożeniami mogącymi być następstwem
bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, przewrócenia lub wykonaniem niezamierzonych
8.
mocuje się za pomocą odpowiednich ruchów przez maszyny lub ich części pod
zaczepów lub innych podobnych wpływem sił zewnętrznych i wewnętrznych, np.
urządzeń w celu zapewnienia ich napór wiatru, drgania. Jako zabezpieczenia stosuje
stateczności. się najczęściej: uchwyty, kotwy, śruby
fundamentowe, itp.
Jeżeli występuje ryzyko oderwania lub - Zastosowanie części wykonanych z materiałów o
9.
rozpadnięcia się części maszyn odpowiednich właściwościach mechanicznych,
 powodujące zagrożenie dla odporności na korozję, ścieranie, itp., tj. dobranych
bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, do występujących warunków pracy (ciśnienie,
pracodawca powinien zastosować prędkość, temperatura, środowisko korozyjne, itp.)
odpowiednie środki.
- Zastosowania takich rozwiązań, jak obudowy,
pokrywy, ekrany, uchwyty mocujÄ…ce przewody z
płynem lub gazem pod ciśnieniem i inne podobne
środki  do zatrzymania tych części.
W przypadku wystąpienia ryzyka - Osłony i inne urządzenia ochronne:
bezpośredniego kontaktu z ruchomymi
żð powinny mieć mocnÄ… (trwaÅ‚Ä…) konstrukcjÄ™,
częściami maszyn, mogącego
powodować wypadki, stosuje się osłony
żð nie mogÄ… same stwarzać zagrożenia,
lub inne urządzenia ochronne, które
żð nie mogÄ… być Å‚atwo usuwane lub wyÅ‚Ä…czane z
zapobiegałyby dostępowi do strefy
stosowania,
zagrożenia lub zatrzymywałyby ruch
części niebezpiecznych.
żð powinny być usytuowane w odpowiedniej
odległości od strefy zagrożenia,
żð nie powinny ograniczać pola widzenia cyklu
pracy urzÄ…dzenia,
żð powinny umożliwiać wykonanie czynnoÅ›ci
majÄ…cych na celu zamocowanie lub wymianÄ™
części oraz umożliwić wykonanie czynności
konserwacyjnych, pozostawiajÄ…c jedynie
ograniczony dostęp do obszaru, gdzie praca ma
być wykonywana, w miarę możliwości bez
zdejmowania osłon i urządzeń
zabezpieczajÄ…cych,
żð powinny ograniczać dostÄ™p tylko do
niebezpiecznej strefy pracy maszyny.
Uwaga: przy doborze osłon należy uwzględnić
występującą częstotliwość interwencji (dostępu)
10.
operatora w strefie niebezpiecznej, i tak:
żð dostÄ™p nie jest wymagany  osÅ‚ony staÅ‚e
(możliwe do usunięcia tylko przy użyciu
narzędzi),
żð dostÄ™p nie może być caÅ‚kowicie zabroniony 
osłony samoczynne i osłony nastawne,
żð dostÄ™p wymagany tylko podczas nastawiania,
regulacji i konserwacji:
żð nie częściej niż raz na zmianÄ™  osÅ‚ona
ruchoma blokujÄ…ca z ryglowaniem lub bez
ryglowania albo osłona stała,
żð częściej niż raz na zmianÄ™ - w sytuacji, gdy
otwarcie osłony powoduje ustanie zagrożenia
przed dostępem stosuje się osłony ruchome
blokujÄ…ce bÄ…dz
osłony sterujące, a jeśli
zagrożenie to nie ustaje  osłony ruchome
blokujÄ…ce z ryglowaniem,
żð dostÄ™p podczas pracy cyklicznej  wskazane
jest zastosowanie takich samych rozwiązań, jak
przy dostępie częstszym niż raz na zmianę.
11. Miejsca i stanowiska pracy lub - Zapewnienie odpowiedniego do rodzaju i miejsca
 konserwacji maszyn odpowiednio wykonywanych czynności oświetlenia, z
ródeł
oświetla się, stosownie do światła, opraw  z uwzględnieniem przepisów i
wykonywanych czynności. norm (wymagane natężenie, barwa, brak efektu
stroboskopowego, cieni, itp.)
Części maszyn o wysokiej lub bardzo - Zastosowanie osłon, izolacji, ogrodzeń i innych
niskiej temperaturze zabezpiecza się w rozwiązań eliminujących zagrożenie.
12.
celu uniknięcia ryzyka ich dotknięcia lub
- Usytuowanie maszyn w taki sposób, by
zbliżenia się do nich.
wyeliminować konieczność przebywania operatora
w miejscu występowania zagrożenia.
Urządzenia ostrzegawcze maszyn - Maszynę należy wyposażyć w środki
powinny być jednoznaczne, łatwo umożliwiające skuteczne alarmowanie operatora i
dostrzegalne i zrozumiałe. innych osób zagrożonych, wskutek zmiany
parametrów pracy, jeśli może to stanowić z
ródło
niebezpiecznej sytuacji (np. zmiana ciśnienia,
temperatury, prędkości).
- Dostosowanie wymaga zapewnienia
odpowiednich sygnałów świetlnych lub
dz
więkowych, informacji na monitorze; w
przypadku sygnałów świetlnych, zalecane jest
13.
używanie następujących barw:
żð czerwona: awaria, nieprawidÅ‚owość (sytuacja
zagrożenia),
żð żółta: ostrzeżenie (stan normalny, zbliżajÄ…ca siÄ™
sytuacja zagrożenia),
żð zielona: stan bezpieczeÅ„stwa (stan normalny)
żð niebieska: stan, w którym jest konieczne
działanie operatora (informowanie o
konieczności podjęcia działania przez
operatora).
Powinny być zastosowane - Zastosowanie schodów, drabin, pomostów
rozwiązania zapewniające bezpieczny roboczych, balustrad i innych środków.
14.
dostęp i przebywanie
pracowników w obszarach
produkcyjnych oraz strefach
ustawiania i konserwacji maszyn.
- Zastosowanie odpowiednich środków do
odłączania energii elektrycznej i ich oznakowanie
Maszyny wyposaża się w łatwo
(np. rozłączniki izolacyjne, wyłączniki
rozpoznawalne urządzenia służące do
15. samoczynne, zestawy wtyczka  gniazdo).
odłączania od z
ródeł energii; ponowne
przyłączenie maszyny do z
ródeł energii
- Zastosowanie urządzeń odcinających dopływ
nie może stanowić zagrożenia dla
gazów, cieczy, pary technologicznej i innych
pracowników.
nośników energii oraz wprowadzenie
odpowiednich oznakowań.
Maszyny odpowiednio zabezpiecza się - Zastosowanie instalacji i urządzeń elektrycznych
przed: wykonanych w wersji dostosowanej do
występujących zagrożeń
żð ryzykiem pożaru, przegrzania lub
(np. w wykonaniu przeciwwybuchowym).
uwolnienia się gazu, pyłu oraz
innych substancji wytwarzanych, - Zapewnienie urządzeń pozwalających na kontrolę
używanych lub zmagazynowanych parametrów pracy (temperatury, ciśnienia,
16.
w maszynach, napięcia, natężenia prądu elektrycznego, itp.).
żð ryzykiem wybuchu urzÄ…dzenia lub - Zabezpieczenie przewodów elektrycznych o do
substancji wytwarzanych, przesyłu gazów, cieczy oraz innych mediów, przed
używanych albo zmagazynowanych uszkodzeniami mechanicznymi.
w maszynach.
- Zapewnienie warunków utrzymania na
żð zagrożeniami wynikajÄ…cymi z odpowiednim poziomie parametrów pracy maszyn.
bezpośredniego lub pośredniego - Zastosowanie urządzeń zabezpieczających
kontaktu z energią elektryczną. (np. zaworów bezpieczeństwa).
- Zastosowanie takich rozwiązań technicznych, by
zagrożenia związane z energią elektryczną były
wyeliminowane lub można im było zapobiec (np.
zastosowanie środków ochrony
przeciwporażeniowej  dotyk bezpośredni i lub
pośredni).
- Zastosowanie rozwiązań eliminujących bądz

ograniczających możliwość powstawania
niebezpiecznych ładunków elektrostatycznych lub
środków do ich wyładowania.
17.
Czy jest instrukcja obsługi
Inne uwagi:
9.DYREKTYWA MASZYNOWA.
9.1.Podstawy prawne.
Pełny tytuł dyrektywy: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 98/37/WE z dnia 22
czerwca 1998 r. w sprawie zbliżenia przepisów państw członkowskich dotyczących
maszyn ( z póz
niejszymi zmianami ).
Akty prawne wprowadzajÄ…ce dyrektywÄ™ do polskiego prawa:
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności
( Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565 ),
oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 kwietnia
2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa ( Dz.
U. Nr 91, poz. 858), oraz rozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 paz
dziernika
2008r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn ( Dz. U. Nr 199 poz. 1228 z 2008r.)
9.2.Co określa rozporządzenie?
Rozporządzenie określa:
1) zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczące
projektowania i wykonywania wprowadzanych do obrotu lub oddawanych do użytku:
a) maszyn Å‚Ä…cznie z maszynami zespolonymi,
b) wyposażenia wymiennego,
c) elementów bezpieczeństwa,
d) osprzętu do podnoszenia,
e) łańcuchów, lin i pasów,
f) odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu,
g) maszyn nieukończonych.
2) procedury oceny zgodności;
3) sposób oznakowania maszyn;
4) wzór znaku CE.
9.3.Które maszyny i urządzenia są objęte Dyrektywą maszynową ?
Maszyny nie objęte dyrektywa maszynową.
1) elementów bezpieczeństwa przeznaczonych do użytku jako części zamienne
identycznych elementów i dostarczonych przez producenta oryginalnej maszyny,
2) urządzeń specjalnych przeznaczonych do użytku na terenie wesołych miasteczek lub
parków rozrywki,
3) maszyn specjalnie zaprojektowanych lub oddanych do użytkowania w celach
związanych z wykorzystaniem energii jądrowej, które w przypadku uszkodzenia mogą
spowodować emisję radioaktywna,
4) broni, w tym broni palnej,
5) środków transportu:
a/ ciągników rolniczych i leśnych w zakresie ryzyka objętego przepisami dotyczącymi
homologacji typu ciągników rolniczych i przyczep, z wyłączeniem maszyn zamocowanych
na tych pojazdach,
b/ pojazdów silnikowych i ich przyczep objętych przepisami dotyczącymi homologacji typu
pojazdów samochodowych i przyczep, z wyłączeniem maszyn zamocowanych na tych
pojazdach,
c) pojazdów dwu-lub trzykołowych oraz niektórych pojazdów mających cztery Kola
przeznaczonych do poruszania się po drogach, do których maja zastosowanie
przepisy dotyczące homologacji typu motocykli i motorowerów, z wyłączeniem maszyn
zamocowanych na tych pojazdach,
d) pojazdów silnikowych przeznaczonych wyłącznie do udziału w wyścigach,
6) statków pełnomorskich i pływających jednostek przybrzeżnych oraz maszyn na nich
zainstalowanych.
7) maszyn specjalnie zaprojektowanych i wykonanych do celów obronności i
bezpieczeństwa państwa.
8) maszyn zaprojektowanych i wykonanych specjalnie dla celów doraz
nego użytku w
laboratoriach,
9) górniczych urządzeń wyciągowych,
10) maszyn przeznaczonych do przemieszczania artystów podczas przedstawień
artystycznych,
11) sprzętu elektrycznego i elektronicznego w stopniu, w jakim jest on objęty przepisami
dotyczącymi zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego przewidzianego do
stosowania w określonych granicach napięcia:
a) urządzeń gospodarstwa domowego przeznaczonych do użytku domowego
b) sprzętu audiowizualnego,
c) sprzętu informatycznego,
d) maszyn biurowych powszechnego użytku,
e) aparatury rozdzielczej i aparatury sterowniczej niskiego napięcia,
f) silników elektrycznych;
12) sprzętu elektrycznego wysokiego napięcia:
a) aparatury rozdzielczej i aparatury sterowniczej,
b) transformatorów.
Do maszyn, które stwarzają przede wszystkim zagrożenia o charakterze
elektrycznym, np.; sprzęt RTV i AGD, urządzenia biurowe, sprzęt komputerowy,
stosuje się wyłącznie przepisy dotyczące sprzętu elektrycznego i nie stosuje się w
stosunku do nich przepisów dyrektywy maszynowej.
Dopuszcza się możliwość prezentacji na targach, wystawach i innych pokazach
maszyn i maszyn nieukończonych, które nie spełniają wymagań określonych w
dyrektywy maszynowej ,jeżeli na widocznym oznaczeniu będzie podana informacja,
że maszyny i maszyny nieukończone są niezgodne z zasadniczymi wymaganiami i
nie będą sprzedawane, dopóki producent lub jego upoważniony przedstawiciel nie
doprowadzi do zgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w dyrektywie
maszynowej.
Podczas prezentacji takich maszyn i maszyn nieukończonych powinny być
przedsięwzięte odpowiednie środki bezpieczeństwa w celu zapewnienia ochrony
osób.
9.4.Co to jest maszyna i co wchodzi w jej skład?
Definicja maszyny :
1) maszyna:
a) zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy inny niż
bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze
sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma,
połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie,
b) zespół, o którym mowa w lit. a, bez elementów przeznaczonych do jego podłączenia w
miejscu pracy lub do podłączenia do z
ródeł energii i napędu,
c) zespół, o którym mowa w lit. a i b, gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania
jedynie po zamontowaniu na środkach transportu lub zainstalowaniu w budynku lub na
konstrukcji,
d) zespoły maszyn, o których mowa w lit. a-c, lub maszyny nieukończone określone w pkt 7,
które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego zostały zestawione i są
sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość,
e) zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jeden jest ruchomy,
połączonych w całość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, którego jedynym
z
ródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły mięśni ludzkich;
2) wyposażenie wymienne - urządzenie, które jest montowane przez operatora do
oddanych do użytku maszyny lub ciągnika, w celu zmiany ich funkcji lub przypisania im
nowej funkcji, jeśli wyposażenie to nie jest narzędziem;
 3) element bezpieczeństwa - element, który służy do spełnienia funkcji bezpieczeństwa,
jest wprowadzany do obrotu oddzielnie, a jego uszkodzenie lub nieprawidłowe działanie
zagraża bezpieczeństwu osób, oraz nie jest niezbędny do działania maszyny lub można
go zastąpić zwykłymi elementami tak, aby maszyna mogła działać; orientacyjny wykaz
elementów bezpieczeństwa określa załącznik nr 1 do rozporządzenia;
4) osprzęt do podnoszenia - element lub wyposażenie niezwiązane z maszyną
podnoszącą, w tym również zawiesia i ich elementy, umożliwiające utrzymanie ładunku,
umieszczane pomiędzy maszyną a ładunkiem lub na samym ładunku lub mogące
stanowić integralną część ładunku, które są wprowadzane do obrotu oddzielnie;
5) łańcuchy, liny i pasy - łańcuchy, liny i pasy do podnoszenia stanowiące część
maszyny podnoszącej lub osprzętu do podnoszenia;
6) odłączane urządzenie do mechanicznego przenoszenia napędu - odłączany element
do przenoszenia mocy między maszynami samobieżnymi lub ciągnikami a innymi
maszynami przez połączenie ich na pierwszym stałym łożysku; w przypadku gdy
urządzenie zostało wprowadzone do obrotu z osłoną, należy je traktować jako jeden
wyrób;
7) maszyna nieukończona - zespół elementów tworzących maszynę, która nie może
być samodzielnie stosowana; jedynym przeznaczeniem maszyny nieukończonej jest
włączenie do innej maszyny lub połączenie z inną maszyną lub maszyną nieukończoną
lub wyposażeniem w celu stworzenia maszyny; układ napędowy jest maszyną
nieukończoną;
1. Przed wprowadzeniem maszyny do obrotu lub oddaniem do użytku producent lub
ż 6.
jego upoważniony przedstawiciel:
1) zapewnia, że maszyna spełnia odpowiednie zasadnicze wymagania w zakresie
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określone w rozporządzeniu;
2) zapewnia, że dostępna jest dokumentacja techniczna, o której mowa w załączniku nr
2 do rozporzÄ…dzenia;
3) dostarcza niezbędnych informacji, w szczególności instrukcji;
4) przeprowadza właściwe procedury oceny zgodności, o których mowa w ż 127;
5) sporządza deklarację zgodności WE, o której mowa w pkt 1 załącznika nr 3 do
rozporządzenia, i zapewnia, że została dołączona do maszyny;
6) umieszcza oznakowanie CE, zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 4 do
rozporzÄ…dzenia.
9.5.Co zrobić z ciągami maszyn?
Maszyny zespolone : proces kwalifikacji zestawu maszyn (ciÄ…gi) :
-Czy zestaw stanowi funkcjonalna całość ( maszyna = napęd +części ruchome +
konkretne zastosowanie )?
-Czy zestaw maszyn jest wspólnie sterowalny (funkcjonalna całość, synchroniczna
technologicznie lub technicznie )?
-Czy zestaw maszyn stwarza zagrożenia charakterystyczne (zagrożenia istniejące +
zagrożenia w miejscach włączenia ) ?
Jeżeli odpowiedz
jest 3 x TAK mamy do czynienia z maszyna zespolonÄ…
Wtedy wystawiamy deklaracje zgodności i znak CE dla maszyny zespolonej.
W przypadku odpowiedzi NIE mamy deklaracje zgodności dla pojedynczych maszyn lub
spełnienie wymagań minimalnych.
9.6.Jakie maszyny podlegają certyfikacji z udziałem strony trzeciej ?
ZAA

CZNIK Nr 5
KATEGORIE MASZYN, DO KTÓRYCH MA ZASTOSOWANIE JEDNA Z PROCEDUR
OCENY ZGODNOŚCI OKREŚLONYCH W ż 127 UST. 3 I 4 ROZPORZ
DZENIA
A. Maszyny ( na czerwono co usunięto na niebiesko co dodano)
1. Pilarki tarczowe (jedno i wielopiłowe) do drewna i podobnych materiałów lub do mięsa i
podobnych materiałów.
1.1. Pilarki z piłą pozostającą podczas obróbki w stałej pozycji, wyposażone w stały stół z
ręcznym posuwem lub dostawnym mechanizmem posuwowym.
1.2. Pilarki z piłą pozostającą ( piłami pozostającymi) podczas obróbki w stałej pozycji,
wyposażone ( w ręcznie obsługiwany ) w poruszany ręcznie stół przesuwany
( lub wózek wykonujący ruchy zwrotne).
1.3. Pilarki z piłą pozostającą podczas obróbki w stałej pozycji, z wbudowanym
mechanizmem posuwowym ( dla obrabianego materiału) oraz ręcznym podawaniem i/lub
odbieraniem.
1.4. Pilarki z piłą przemieszczającą się podczas obróbki, z ( mechanicznym napędem
przemieszczania piły ) wbudowanym mechanizmem posuwowym oraz ręcznym
podawaniem i/lub odbieraniem.
2. Strugarki  wyrówniarki do obróbki drewna z ręcznym posuwem.
3.Jednostronne strugarki grubiarki do (obróbki ) drewna z (wbudowanym mechanizmem
posuwowym) oraz ręcznym podawaniem i/lub odbieraniem.
4. Pilarki taśmowe do (obróbki ) drewna i podobnych materiałów oraz do mięsa i
podobnych materiałów, wyposażone w stały lub ruchomy stół lub wózek, z ręcznym
podawaniem i/lub odbieraniem.
4.1. pilarki z piłami pozostającymi podczas obróbki w stałej pozycji, wyposażone w stały
lub wykonujący ruchy zwrotne stół lub podporę dla przedmiotu obrabianego;
4.2. pilarki z piłami zamontowanymi na wózku wykonującym ruchy zwrotne.
5.Maszymy złożone (kombinowane), stanowiące kombinację maszyn do (obróbki )drewna
i podobnych materiałów, wymienione punktach od ( w skład których wchodzą ) 1 do 4 i w
punkcie 7.
6. Wielowrzecionowe czopiarki do (obróbki ) drewna z ręcznym posuwem.
7. Frezarki z pionowym wrzecionem (pionowe dolnowrzecionowe) i posuwem ręcznym, do
drewna i podobnych materiałów.
8. Przenośne pilarki łańcuchowe do drewna.
9. Prasy, w tym prasy krawędziowe, do obróbki metali na zimno, z ręcznym podawaniem
i/lub odbieraniem, których ruchome elementy robocze mogą mieć skok większy niż 6 mm i
prędkość przekraczającą 30 mm/s.
10.Wtryskarki lub prasy do tworzyw sztucznych, z ręcznym podawaniem i/lub
odbieraniem.
11. Wtryskarki lub prasy do gumy, z ręcznym podawaniem i/lub odbieraniem.
12.Maszyny do robót podziemnych następujących rodzajów:
- maszyny szynowe: lokomotywy i wózki hamulcowe,
-hydrauliczne obudowy zmechanizowane,
-silniki spalinowe przeznaczone do instalowania w maszynach do robót podziemnych.
13. Ręcznie ładowane pojazdy asenizacyjne do (zbierania ) odpadów z gospodarstw
domowych wyposażone w mechanizm prasujący.
14. Osłony i odłączalne wały pędne z przegubami uniwersalnymi, opisane w punkt 3,4,7.
14.Odłączalne urządzenia do mechanicznego przenoszenia napędu wraz z osłonami.
15.Osłony odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu .
15. Podnośniki do obsługi pojazdów.
16. Urządzenia do ponoszenia osób ( lub osób i towarów) stwarzające ryzyko upadku z
wysokości większej niż 3 metry.
17. Maszyny do produkcji materiałów pirotechnicznych.
18.Przenosne maszyny montażowe i inne udarowe uruchamiane za pomoca nabojów.
19.Urzadzenia ochronne przeznaczone do wykrywania obecności osób.
20.Napedzane mechanicznie ruchome osłony blokujące przeznaczone do zastosowania
jako zabezpieczenie w maszynach , o których mowa w pakt. 9-11
21.Układy logiczne zapewniające funkcje bezpieczeństwa.
22.Konstrukcje chroniące przed skutkami wywrócenia (ROPS).
23.Konstrukcje chroniÄ…ce przed spadajÄ…cymi przedmiotami (FOPS).
9.7.Jakie urządzenia traktuje się jako elementy bezpieczeństwa ?
ZAA

CZNIK Nr 1
ORIENTACYJNY WYKAZ ELEMENTÓW BEZPIECZEC
STWA
1. Osłony odłączanych mechanicznych wałów napędowych.
2. Urządzenia ochronne przeznaczone do wykrywania obecności osób.
3. Napędzane mechanicznie ruchome osłony blokujące przeznaczone do zastosowania
w maszynach, o których mowa w pkt 9-11 załącznika nr 5 do rozporządzenia.
4. Układy logiczne zapewniające funkcje bezpieczeństwa.
5. Zawory z dodatkowymi środkami do wykrywania uszkodzeń, przeznaczone do
sterowania niebezpiecznymi ruchami maszyny.
6. Instalacje wyciągowe przeznaczone do usuwania zanieczyszczeń wydzielanych
przez maszyny.
 7. Osłony i urządzenia ochronne zaprojektowane w celu ochrony osób przed
zagrożeniami powodowanymi przez części ruchome związane z prawidłową pracą
maszyny.
8. Urządzenia monitorujące do kontroli obciążenia i przemieszczania w maszynach
podnoszÄ…cych.
9. Systemy ograniczające mające za zadanie utrzymanie osób w siedziskach.
10. UrzÄ…dzenia do zatrzymania awaryjnego.
11. Układy do rozładowywania ładunków elektrostatycznych zapobiegające
gromadzeniu się potencjalnie niebezpiecznych ładunków elektrostatycznych.
12. Ograniczniki energii i urządzenia nadmiarowe wymagane stosownie do ż 42, ż 83 i
ż 96 rozporządzenia.
13. Układy i urządzenia zmniejszające emisję hałasu i drgań.
14. Konstrukcje chroniące przed skutkami wywrócenia (ROPS).
15. Konstrukcje chroniÄ…ce przed spadajÄ…cymi przedmiotami (FOPS).
16. Urządzenia oburęcznego sterowania.
17. Elementy maszyn zaprojektowanych do podnoszenia lub opuszczania osób między
różnymi przystankami, takie jak:
a) urzÄ…dzenia ryglujÄ…ce drzwi przystankowe,
b) urzÄ…dzenia chroniÄ…ce jednostkÄ™ przenoszÄ…cÄ… Å‚adunek przed upadkiem lub
niekontrolowanym ruchem w górę,
c) ograniczniki prędkości,
d) zderzaki z akumulacją energii z charakterystyką nieliniową lub z tłumieniem ruchu
powrotnego,
e) zderzaki rozpraszajÄ…ce energiÄ™,
f) urządzenia zabezpieczające zainstalowane na siłownikach hydraulicznych układów
napędowych, jeżeli są stosowane jako urządzenia zapobiegające upadkom,
g) elektryczne urządzenia zabezpieczające w postaci łączników bezpieczeństwa
zawierajÄ…cych elementy elektroniczne.
9.8.Jak wygląda schemat przebiegu oceny zgodności ?
Schemat przebiegu oceny zgodności dla maszyn i elementów
bezpieczeństwa.
Dokumentacja techniczna +
Deklaracja
wewnętrzna kontrola jakości
zgodności z
dla reprezentatywnego
zasadniczymi
modelu  Moduł A
wymaganiami
Dokumentacja techniczna
, wysłana do jednostki
notyfikowanej i wen.
kontrola
Nie
Badania typu WE
Tak
dokumentacji i
Typ urzÄ…dzenia
urzÄ…dzenia
Producent zgodny z
Czy iest
(wewnętrznie)
w zał.
normami h EN
V ?
Ozn.
V
Procedura pełnego
CE
zapewnienia jakości
dokumentacji i
urzÄ…dzenia
Tak
Badania typu WE
dokumentacji i urzÄ…dzenia Deklaracja
zgodności z
Typ urządzenia (wewnętrznie)
typem
częściowo niezgodny z
poddanym
normami EN lub
badaniu
Normy h EN nie
Procedura pełnego WE
istniejÄ…
zapewnienia jakości
dokumentacji i
urzÄ…dzenia
9.9.Jakie zagadnienia są brane jest pod uwagę przy ocenie maszyn na spełnienie
wymagań zasadniczych?
Zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa.
1.1.Uwagi ogólne.
1.1.1.Definicje.
1.1.2.Zasady bezpieczeństwa kompleksowego.
1.1.3.Materiały i wyroby.
1.1.4.Oświetlenie.
1.1.5.Rozwiązania konstrukcyjne ułatwiające manipulowanie maszyną.
1.2.Sterowanie.
1.2.1.Bezpieczeństwo i niezawodność układów sterowania.
1.2.2.Elementy sterownicze.
1.2.3.Uruchamianie.
1.2.4.UrzÄ…dzeni zatrzymujÄ…ce.
1.2.5.Wybór trybu sterowania.
1.2.6.Zanik zasilania energiÄ….
1.2.7.Uszkodzenie obwodu sterowniczego.
1.2.8.Oprogramowanie.
1.3.Ochrona przed zagrożeniami mechanicznymi.
1.3.1.Stateczność.
1.3.2.Zagrożenie wystąpieniem uszkodzenia podczas pracy.
1.3.3.Zagrożenia powodowane przez przedmioty spadające lub wyrzucone.
1.3.4. Zagrożenia powodowane przez powierzchnie, krawędzie lub naroża.
1.3.5. Zagrożenia powodowane przez maszyny zespołowe.
1.3.6. Zagrożenia związane ze zmianami prędkości obrotowej narzędzi.
1.3.7..Zapobiegnie zagrożeniom związanym z elementami ruchomymi.
1.3.8.Dobór ochrony przed zagrożeniami powodowanymi przez elementy
ruchome.
a/Elementy ruchome przenoszenia napędu.
b/Elementy ruchome związane bezpośrednio z procesem technologicznym.
1.4.Wymagania własności osłon i urządzeń ochronnych.
1.4.1.Wymagania ogólne.
1.4.2.Wymagania szczególne dotyczące osłon.
1.4.2.1.Osłony stałe.
1.4.2.2.Osłony ruchome.
1.4.3.Wymagni szczególne dotyczące urządzeń ochronnych.
1.5.Ochrona przed innymi zagrożenimi.
1.5.1.Zasilanie energiÄ… elektrycznÄ….
1.5.2.Elektryczność statyczna.
1.5.3.Zasilanie energią inną niż elektryczna.
1.5.4.Błędy w montażu.
1.5.5.Skrajne temperatury.
1.5.6.Pożar.
1.5.7.Wybuch.
1.5.8.Hałas.
1.5.9.Drgania.
1.5.10.Promieniowanie.
1.5.11.Promieniowanie zewnętrzne.
1.5.12.UrzÄ…dzenia laserowe.
1.5.13.Emisja pyłów, gazów, itp.
1.5.14.Ryzyko uwięzienia we wnętrzu maszyny.
1.6.Konserwacja.
1.6.1.Konserwacja maszyn.
1.6.2.Dostęp do stanowisk i punktów obsługi.
1.6.3.Odłączanie od z
ródeł energii.
1.6.4.Interwencja operatora.
1.6.5.Czyszczenie części wewnętrznych.
1.7.Wskaz
niki.
1.7.0.UrzÄ…dzenia informacyjne.
1.7.1.UrzÄ…dzenia ostrzegawcze.
1.7.2.Ostrzeżenia przed pozostałymi zagrożeniami.
1.7.3.Oznakowanie.
1.7.4.Instrukcje.
Co powinna zawierać deklaracja zgodności.
Deklaracja zgodności WE oraz jej tłumaczenia powinny być sporządzone w formie
maszynopisu lub napisane odręcznie wielkimi literami.
Deklaracja zgodności WE odnosi się wyłącznie do maszyny w stanie, w jakim została
wprowadzona do obrotu lub oddana do użytku, i nie obejmuje części dodanych przez
użytkownika końcowego lub przeprowadzonych przez niego póz
niejszych działań.
Deklaracja zgodności WE powinna zawierać:
. - nazwę i pełny adres producenta oraz jego upoważnionego przedstawiciela, jeżeli ma to
zastosowanie;
- nazwisko i adres osoby mającej miejsce zamieszkania na terytorium państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, upoważnionej do przygotowania dokumentacji
technicznej;
- opis i dane identyfikacyjne maszyny, w tym ogólne określenie, funkcję, model, typ,
numer seryjny i nazwÄ™ handlowÄ…;
- oświadczenie, że maszyna spełnia wszystkie odpowiednie przepisy dyrektywy
2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn,
zmieniajÄ…cej dyrektywÄ™ 95/16/WE (Dz. Urz. UE L 157 z 09.06.2006, str. 24), oraz
podobne oświadczenie o zgodności z innymi dyrektywami lub innymi przepisami, które
maszyna spełnia, jeżeli ma to zastosowanie; wszystkie odniesienia muszą być
odniesieniami do przepisów opublikowanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
- nazwę, adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej, która przeprowadziła
badanie typu WE, o którym mowa w pkt 2 załącznika nr 6 do rozporządzenia, oraz numer
certyfikatu badania typu WE, jeżeli ma to zastosowanie;
 - nazwę, adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej, która zatwierdziła system
pełnego zapewnienia jakości, o którym mowa w pkt 3 załącznika nr 6 do rozporządzenia,
jeżeli ma to zastosowanie;
- odniesienie do zastosowanych norm zharmonizowanych, jeżeli ma to zastosowanie;
- odniesienie do innych zastosowanych norm i specyfikacji technicznych, jeżeli ma to
zastosowanie;
- miejsce i datÄ™ sporzÄ…dzenia deklaracji;
- imię i nazwisko oraz podpis osoby upoważnionej do sporządzenia deklaracji w imieniu
producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.
9.10.Co powinna zawierać instrukcja obsługi maszyny ?
Instrukcja powinna zawierać :
ż 58. 1. Maszyna wprowadzana do obrotu lub oddawana do użytku musi być wyposażona w
instrukcje.
2. Instrukcja powinna być sporządzona w co najmniej jednym języku oficjalnym Unii Europejskiej.
Na takiej wersji lub wersjach językowych, zweryfikowanych przez producenta lub jego
upoważnionego przedstawiciela, powinien być umieszczony napis "Instrukcja oryginalna".
3. Jeżeli "Instrukcja oryginalna" nie istnieje w języku lub językach oficjalnych państwa
członkowskiego, w którym maszyna będzie użytkowana, tłumaczenie na ten język lub języki
powinno zostać dostarczone przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela albo przez
osobę wprowadzającą maszynę na dany obszar. Tłumaczenie powinno być opatrzone napisem
"TÅ‚umaczenie instrukcji oryginalnej".
4. Maszyna powinna być wyposażona w "Instrukcję oryginalną" oraz, jeżeli ma to zastosowanie, w
"TÅ‚umaczenie instrukcji oryginalnej".
5. W uzasadnionych przypadkach instrukcja konserwacji maszyny przeznaczona do korzystania
przez wyspecjalizowany personel zatrudniony przez producenta lub jego upoważnionego
przedstawiciela może być napisana tylko w języku, którym posługuje się personel.
6. Treść instrukcji, oprócz opisu zastosowania zgodnego z przeznaczeniem, powinna również
uwzględniać możliwe do przewidzenia niewłaściwe użycie.
7. W przypadku maszyn przeznaczonych do ogólnego stosowania, instrukcja powinna być
sformułowana w sposób jasny, przejrzysty, umożliwiający wszystkim użytkownikom łatwe
korzystanie z niej.
ż 59. 1. Instrukcje, o których mowa w ż 58 ust. 1, powinny zawierać co najmniej następujące
informacje, jeżeli ma to zastosowanie:
1) nazwę i pełny adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela;
2) określenie maszyny, które zostało umieszczone na samej maszynie, z wyjątkiem numeru
seryjnego;
 3) deklarację zgodności WE lub dokument przedstawiający treść deklaracji zgodności WE,
wskazujący szczegółowe dane dotyczące maszyny, niekoniecznie zawierający numer seryjny i
podpis;
4) ogólny opis maszyny;
5) rysunki, schematy, opisy i objaśnienia niezbędne do użytkowania, konserwacji i naprawy
maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania;
6) opis stanowiska lub stanowisk pracy, które mogą zajmować operatorzy;
7) opis zastosowania maszyny zgodnego z przeznaczeniem;
8) ostrzeżenia dotyczące niedozwolonych sposobów użytkowania maszyn, które, jak to wynika z
doświadczenia, mogą mieć miejsce;
9) instrukcje montażu, instalowania i łączenia, zawierające rysunki, schematy i sposoby
mocowania oraz określenie podwozia lub instalacji, na jakich maszyna powinna być zamontowana;
10) dotyczące instalacji i montażu, mające na celu zmniejszenie hałasu lub drgań;
11) dotyczące oddania do użytku i eksploatacji maszyny oraz, jeżeli jest to niezbędne, instrukcje
dotyczące szkolenia operatorów;
12) informacje dotyczÄ…ce ryzyka istniejÄ…cego mimo zastosowania konstrukcji bezpiecznej samej
w sobie, środków zabezpieczających i dodatkowych środków ochronnych;
13) dotyczące środków ochronnych, jakie musi zastosować użytkownik we właściwych
przypadkach, łącznie z dostarczeniem środków ochrony indywidualnej;
14) podstawowe parametry narzędzi, które można stosować w maszynie;
15) warunki, w jakich maszyna spełnia wymagania stateczności podczas użytkowania, transportu,
montażu, demontażu, postoju, badań czy przewidywalnych awarii;
16) określające bezpieczne warunki transportu, przenoszenia i przechowywania, z podaniem
masy maszyny i jej poszczególnych części, jeżeli istnieje konieczność osobnego transportu;
17) sposób postępowania w razie wypadku lub awarii; jeżeli w maszynie zastosowano funkcję
blokowania, to należy podać sposób przeprowadzenia bezpiecznego odblokowania urządzenia;
18) opis czynności regulacyjnych i konserwacyjnych, jakie powinien wykonywać użytkownik,
oraz zapobiegawcze środki konserwacji;
19) instrukcje umożliwiające bezpieczne przeprowadzenie regulacji i konserwacji, w tym środki
ochronne, jakie należy podjąć w trakcie tych czynności;
20) specyfikacje części zamiennych, jakie mają zostać użyte, jeżeli mają one wpływ na zdrowie i
bezpieczeństwo operatorów;
21) parametry dotyczące emisji hałasu:
a) poziom ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowanego charakterystyką A, jeżeli
przekracza on 70 dB(A); natomiast jeżeli poziom ten nie przekracza 70 dB(A), to powinno być to
wyraz
nie zaznaczone w instrukcji,
b) szczytową chwilową wartość ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowaną
charakterystykÄ… C, jeżeli przekracza ona 63 Pa (130 dB w stosunku do 20 µPa),
c) poziom mocy akustycznej maszyny skorygowany charakterystyką A, jeżeli poziom emitowanego
ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowany charakterystyką A przekracza 80
dB(A);
22) dotyczące promieniowania emitowanego przez maszynę, szczególnie promieniowania
niejonizującego, które może mieć niekorzystny wpływ na operatora i osoby narażone, w
szczególności gdy mają wszczepione aktywne lub nieaktywne urządzenia medyczne.
2. Wartości parametrów, o których mowa w ust. 1 pkt 21, powinny być zmierzone dla danej
maszyny albo ustalone na podstawie pomiarów wykonanych dla technicznie porównywalnej
maszyny.
3. W przypadku bardzo dużych maszyn zamiast poziomu mocy akustycznej z korekcją A
dopuszcza się wskazanie poziomów ciśnienia akustycznego z korekcją A w określonych
punktach otoczenia maszyny.
4. W przypadkach niestosowania przy określaniu hałasu norm zharmonizowanych
poziomy dz
więku mierzy się przy użyciu metody najbardziej odpowiedniej dla danej
maszyny. Jeżeli podane są wartości dotyczące emisji dz
więku, należy określić
niepewności pomiarowe tych wartości i jednocześnie opisać warunki pracy maszyny
podczas pomiarów i zastosowane metody pomiaru.
5. W przypadku gdy stanowisko lub stanowiska pracy nie są lub nie mogą zostać
określone, poziom ciśnienia akustycznego z korekcją A mierzy się w odległości 1 metra
od powierzchni maszyny i na wysokości 1,6 metra od podłoża lub podestu, z którego
możliwy jest dostęp do maszyny; należy podać wartość najwyższego ciśnienia
akustycznego i określić miejsce, w którym dokonano pomiaru.
6. Przepisy ust. 3-5 dotyczące pomiarów ciśnienia akustycznego i mocy akustycznej nie
mają zastosowania, jeżeli przepisy odrębne stanowią inaczej.
9.11.Przykład spełnienia Dyrektywy maszynowej.
Dyrektywa maszynowa w niej jest załącznik nr 1  zasadnicze wymagania w zakresie
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczące projektowania oraz wytwarzania maszyn i
elementów bezpieczeństwa.
Transpozycja tej dyrektywy do prawa polskiego to :
ROZPORZ
DZENIE
MINISTRA GOSPODARKI1)
z dnia 21 paz
dziernik 2008 r.
w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa2)
(Dz. U. z dnia 7 listopad 2008 r.)
199 poz. 1228
a w nim :
1. Maszyna, jej wyposażenie i części składowe powinny być wystarczająco
ż 28.
stateczne, aby wykluczyć możliwość wywrócenia się, upadku lub nieoczekiwanego
przemieszczenia podczas eksploatacji, transportu, montażu, demontażu i wszystkich
innych prac zwiÄ…zanych z maszynÄ….
2. Jeżeli kształt samej maszyny lub przewidywany sposób jej zainstalowania nie
zapewniają dostatecznej stateczności, maszyna powinna mieć odpowiednie elementy
mocujące, które należy wskazać w instrukcji.
Wymaganie Metoda uzyskani zgodności Udokumentowanie zgodności
Stateczność Maszyna została zbudowana 1) Rysunek nr& ..(mocowanie
zgodnie z wymaganiami maszyny )
& & .(*) 2) Protokół badań nr& . Próby
stateczności pod
obciążeniem
3) Instrukcja obsługi, punkt
 wymagania dotyczÄ…ce
instalowania
(*)-podać odpowiedni dokument techniczny ( np. normę)
10. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
10.1.Podstawy prawne.
KODEKS PRACY : Rozdział IX Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie
robocze
Art. 2376.
ż 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony
indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla
zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach
posługiwania się tymi środkami.
ż 2. skreślony.
ż 3. Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej,
które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych
przepisach.
Art. 2377.
ż 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie
robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny
pracy.
DZIENNIK USTAW Z 2005 R. NR 259 POZ. 2173
z dnia 21 grudnia 2005 r.
ROZPORZ
DZENIE MINISTRA GOSPODARKI
. (Dz. U. z
w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej
dnia 28 grudnia 2005 r.)
10.2.Zakres obejmowania rozporządzenia w sprawie zasadniczych wymagań dla
środków ochrony indywidualnej.
Środki ochrony indywidualnej, które nie są objęte rozporządzeniem:
ż 2 Przepisów rozporządzenia nie stosuje
się do środków ochrony indywidualnej:
1) określonych w innych przepisach
wydanych na podstawie art. 9 ust. 1
z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie
oceny zgodności, dotyczących
wprowadzania wyrobów do obrotu i
bezpieczeństwa ich użytkowników.
2) zaprojektowanych i wykonanych na To wyłączenie nie dotyczy straży pożarnej
użytek sił zbrojnych lub Policji oraz
innych służb, do których zadań
należy zapewnienie przestrzegania np. pojemniki aerozolowe, osobista broń
prawa i porzÄ…dku publicznego. odstraszajÄ…ca
3) służących do celów samoobrony. np. nakrycia głowy, odzież sezonowa,
obuwie, parasole, rękawice do zmywania
4) powszechnego użytku, które chronią naczyń
przed niekorzystnymi warunkami
atmosferycznymi, wilgociÄ…, wodÄ… lub
ciepłem.
5) przeznaczonych do ochrony i
ratowania osób przebywających na
statkach oraz w samolotach,
nieprzeznaczonych do stałego
noszenia.
6) Hełmów i wizjerów przeznaczonych
dla użytkowników dwu- lub
trójkołowych pojazdów
motocyklowych.
10.3.Definicja środków ochrony indywidualnej jest zawarta w ż 3 rozporządzenia:
ż 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o Np. odzież ochronna, rękawice ochronne,
 środkach ochrony indywidualnej , należy hełmy ochronne, sprzęt alpinistyczny,
przez to rozumieć urządzenia lub sprzęt do nurkowania
wyposażenie przewidziane do noszenia
bÄ…dz
trzymania przez użytkownika w celu
jego ochrony przed jednym lub większą
liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na
jego bezpieczeństwo i zdrowie.
ż 3.1. Środki ochrony indywidualnej
obejmują w szczególności: np. sprzęt ochronny układu oddechowego
1. Zespół kilku urządzeń lub kilka połączony z hełmem ochronnym i osłoną
rodzajów wyposażenia ochronnego, twarzy
które zostały skompletowane przez
producenta w celu ochrony przed
występującymi zagrożeniami.
2. Urządzenie lub wyposażenie np. hełm ochronny z przymocowaną lampą
ochronne połączone rozłącznie lub
nierozłącznie z nieochronnym
środkiem wyposażenia
indywidualnego, noszone lub
trzymane przez użytkownika w celu
wykonania określonych czynności. np. wkłady do filtrów do sprzętu
3. Części wymienne lub podzespoły ochronnego układu oddechowego
środków ochrony indywidualnej,
istotne dla ich właściwego
funkcjonowania oraz używane i
przeznaczone wyłącznie do tych np. węże powietrzne do aparatów
środków. powietrznych lub linki łączące uprząż z
2. Każdy podzespół środków ochrony urządzeniami kotwiczącymi
indywidualnej stosowany do połączenia
tych środków z innymi zewnętrznymi
urządzeniami uznaje się integralną część
tego środka, nawet, jeżeli podzespół te nie
jest przewidziany do noszenia lub
trzymania na stałe przez użytkownika przez
cały okres trwania zagrożenia.
1. Środki ochrony indywidualnej mogą być wprowadzone do obrotu i stosowane
ż 5.
wyłącznie, gdy chronią zdrowie oraz zapewniają bezpieczeństwo użytkownikom, nie
stanowiąc zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa innych osób, zwierząt domowych
oraz mienia, przy założeniu prawidłowej obsługi, a także użytkowaniu zgodnie z
przeznaczeniem.
2. W celu zapewnienia ochrony użytkowników środków ochrony indywidualnej mogą być
ustalane inne niż określone w rozporządzeniu wymagania dotyczące bezpieczeństwa i
ochrony zdrowia, pod warunkiem że nie spowodują one konieczności modyfikacji środków
ochrony indywidualnej w sposób niezgodny z postanowieniami rozporządzenia.
3. Dopuszcza się możliwość eksponowania na targach i wystawach środków ochrony
indywidualnej niespełniających wymagań określonych w rozporządzeniu, pod warunkiem
umieszczenia informacji zwracającej uwagę na fakt zakazu nabywania i używania tych
środków do jakichkolwiek celów, do czasu zapewnienia ich zgodności z wymaganiami
określonymi w rozporządzeniu.
10.4.Instrukcja użytkownika ( ż 9.1 ) środków ochrony indywidualnej.
ż 9.1. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel wprowadzając środki ochrony
indywidualnej do obrotu, powinien dostarczyć instrukcję ich użytkowania, zwaną dalej
 instrukcjÄ… .
2. Instrukcja powinna zawierać:
1) nazwę i adres producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela,
2) sposób przechowywania, używania, czyszczenia, konserwacji, obsługi i dezynfekcji
środków ochrony indywidualnej,
3) InformacjÄ™ o:
a) zalecanych przez producenta środkach czyszczących, konserwujących i
dezynfekujących, które nie będą negatywie oddziaływać na użytkownika środków
ochrony indywidualnej oraz na te środki, jeżeli będą stosowane zgodnie z
odpowiednimi instrukcjami,
b) skuteczności ochrony wynikającej z badań technicznych wykonanych w celu
sprawdzenia poziomów lub klas ochrony, którymi charakteryzują się środki ochrony
indywidualnej
c) odpowiednim dodatkowym wyposażeniu środków ochrony indywidualnej i
charakterystyce ich części zamiennych,
d) klasie ochrony dla różnych poziomów zagrożeń i związanych z tym ograniczeń
używania środków ochrony indywidualnej,
e) rodzaju opakowania właściwego do ich bezpiecznego transportu,
4) datę ważności lub okres trwałości środków ochrony indywidualnej lub ich
określonych części składowych,
5) objaśnienie wszelkich oznaczeń ,
6) nazwÄ™, adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej uczestniczÄ…cej w
procesie oceny zgodności środków ochrony indywidualnej.
3. Instrukcja powinna być opracowana dokładnie i zrozumiale w języku polskim oraz w
językach urzędowych państw przeznaczenia środków ochrony indywidualnej.
1. Instrukcja dostarczana przez producenta wraz ze środkami ochrony indywidualnej
ż 13.
o konstrukcji , przeznaczonymi do ochrony przed zagrożeniem życia lub
złożonej
zagrożeniami, które mogą powodować ciężkie i nieodwracalne uszkodzenie ciała lub
utratę zdrowia, w tym zmiany chorobowe, których skutków według producenta użytkownik
nie jest w stanie stwierdzić w odpowiednim czasie, powinna zawierać w szczególności:
1) dane przeznaczone do wykorzystania wyłącznie przez kompetentne i przeszkolone
osoby, które posiadają kwalifikacje do ich właściwej interpretacji i zapewnią bezpieczne
stosowanie tych środków przez użytkownika;
2) opis sposobu sprawdzania, czy środki ochrony indywidualnej zostały prawidłowo
wyregulowane i czy właściwie funkcjonują podczas używania.
2. Jeżeli środki ochrony indywidualnej są wyposażone w urządzenia alarmowe
uruchamiane w przypadku braku przewidzianego poziomu ochrony, urzÄ…dzenia te
powinny być zaprojektowane i umieszczone w taki sposób, aby użytkownik odbierał
sygnał alarmowy z tych urządzeń podczas ich używania w warunkach, do których są
przeznaczone.
3. Części składowe środków ochrony indywidualnej, które mogą być regulowane,
odłączane lub wymieniane przez użytkownika, powinny być tak zaprojektowane i
wytwarzane, aby czynności te mogły być wykonane bez użycia narzędzi.
4. W przypadku gdy środki ochrony indywidualnej są wyposażone w urządzenie
umożliwiające połączenie z innymi uzupełniającymi urządzeniami, mechanizm łączący
powinien być zaprojektowany i wykonany w sposób umożliwiający jego montaż tylko z
właściwymi uzupełniającymi urządzeniami.
5. Jeżeli środki ochrony indywidualnej są wyposażone w urządzenie do obiegu cieczy,
urządzenie takie powinno być tak zaprojektowane, dobrane i podłączone, aby była
możliwa właściwa wymiana cieczy w pobliżu w pełni chronionej części ciała użytkownika
środków, niezależnie od jego pozycji lub wykonywanych ruchów w przewidywanych
warunkach używania.
 1. Znaki identyfikacyjne lub rozpoznawcze, odnoszące się bezpośrednio lub
ż 14.
pośrednio do bezpieczeństwa i zdrowia użytkownika, umieszczone na środkach ochrony
indywidualnej danego typu lub rodzaju, powinny być wykonane w formie
znormalizowanych piktogramów lub ideogramów oraz czytelne przez przewidywany okres
używania tych środków.
2. Znaki, o których mowa w ust. 1, powinny być kompletne, dokładne i na tyle zrozumiałe,
aby nie można było błędnie ich interpretować. Znaki zawierające wyrazy lub zdania
powinny być sformułowane w języku polskim oraz w językach urzędowych państw
przeznaczenia środków ochrony indywidualnej.
3. W przypadku gdy środki ochrony indywidualnej lub ich składniki są zbyt małe, aby
można było umieścić na nich całość lub część niezbędnych znaków, o których mowa w
ust. 1, informację dotyczącą tych znaków należy umieścić na opakowaniu tych środków i
w instrukcji dostarczonej przez producenta.
10.5.Rodzaje środków ochrony indywidualnej.
Åšrodki ochrony indywidualnej o prostej
konstrukcji  użytkownik może sam ocenić
poziom skuteczności ich działania w stosunku
do minimalnych zagrożeń, których skutki, jeżeli
są stopniowo narastające, mogą być łatwo i we
właściwym czasie zidentyfikowane.
Åšrodki ochrony indywidualnej o prostej
konstrukcji obejmują wyłącznie środki np. rękawice ogrodnicze, naparstki
przeznaczone do ochrony przed:
1) działaniami czynników mechanicznych, np. rękawice chroniące przed
których skutki są powierzchniowe, rozcieńczonymi roztworami detergentów,
2) środkami czyszczącymi o słabym np. rękawice, fartuchy do zastosowań
działaniu i łatwo odwracalnych skutkach zawodowych,
działania,
3) zagrożeniami związanymi z manipulacją
gorącymi przedmiotami, która nie
naraża użytkownika na temperaturę np. odzież sezonowa, obuwie
0
wyższą niż 50 C (323 K) lub też na
niebezpieczne uderzenia,
4) czynnikami atmosferycznymi, bez np. lekkie hełmy, rękawice, lekkie obuwie
uwzględniania czynników wyjątkowych i
ekstremalnych
5) słabymi uderzeniami i drganiami, które
nie mają wpływu na istotne dla życia np. okulary przeciwsłoneczne
obszary ciała, i których skutki nie mogą
spowodować nieodwracalnych
uszkodzeń ciała,
6) światłem słonecznym
Åšrodki ochrony indywidualnej zaliczane do
środków o złożonej konstrukcji są
przeznaczone do ochrony przed zagrożeniem
życia lub przed zagrożeniami, które mogą
powodować poważne i nieodwracalne
uszkodzenia ciała lub zmiany chorobowe, a
których bezpośrednich skutków działania,
według projektanta, użytkownik nie jest w
stanie zidentyfikować w odpowiednim czasie.
Do środków ochrony indywidualnej o złożonej
konstrukcji zalicza się: np. półmaski filtrujące,
1) sprzęt ochronny układu oddechowego
chroniący przed stałymi lub ciekłymi
aerozolami bÄ…dz
też drażniącymi,
niebezpiecznymi, toksycznymi lub np. aparaty powietrzne butlowe,
promieniotwórczymi gazami,
2) sprzęt ochrony układu oddechowego,
zapewniający pełną izolację od np. odzież chroniąca przed skażeniami
atmosfery, łącznie ze sprzętem promieniotwórczymi,
używanym do nurkowania,
3) środki zapewniające ograniczoną w np. odzież ochronna dla strażaków,
czasie ochronę przed zagrożeniami
chemicznymi lub promieniowaniem
jonizujÄ…cym,
4) sprzęt ratowniczy do użytku w
środowiskach o wysokiej temperaturze,
których skutki są porównywalne do
działania powietrza o temperaturze 100 np. rękawice chroniące przed zimnem,
0
C (373 K) lub wyższej i w której może
występować promieniowanie
podczerwone, płomienie lub duże
rozpryski roztopionego materiału, np. sprzęt alpinistyczny
5) sprzęt ratowniczy do użytku w np. rękawice do pracy pod napięciem
środowiskach o niskiej temperaturze,
których skutki są porównywalne do
działania powietrza o temperaturze -50
0
C (223 K) lub niżej,
6) środki chroniące przed upadkiem z
wysokości,
7) środki chroniące przed zagrożeniami
elektrycznymi, niebezpiecznym
napięciem prądu elektrycznego lub
takie, które są używane jako izolatory
podczas wykonywania prac pod
wysokim napięciem
10.6.Schemat przebiegu procedur oceny zgodności dla poszczególnych kategorii:
Złożona konstrukcja
Prosta konstrukcja
dokumentacja
dokumentacja
ocena typu WE
moduł B
Kontrola jakości System
wyprodukowa- zapewnienia
nych środków jakości produkcji
ochronny WE przez
indywidualnej monitorowanie
moduł C bis 2 moduł D
deklaracja zgodności WE Deklaracja zgodności WE
moduł A
oznakowanie oznakowanie
CE CE
z numerem
identyfikacyjnym j.n.
Oznakowanie CE powinno być umieszczone na każdym egzemplarzu środka ochrony
indywidualnej w sposób widoczny, czytelny i odporny na zatarcie przez cały okres
używania tego środka. Jeżeli jest to konieczne ze względu na właściwości środka ochrony
indywidualnej, dopuszcza siÄ™ umieszczanie oznakowania CE na opakowaniu tych
środków.
Oznakowanie CE powinno być umieszczane na środkach ochrony indywidualnej w
sposób niewprowadzający w błąd. Inne oznakowania mogą być umieszczane na środkach
ochrony indywidualnej lub na ich opakowaniu, o ile nie zmniejszą widoczności i
czytelności oznakowania CE.
10.7.Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej.
Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie
ż 1.
można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą
środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy.
Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny:
ż 2.
1) być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie
zwiększonego zagrożenia;
2) uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy;
3) uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika;
4) być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu niezbędnych regulacji.
ż 3. W przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności
jednoczesnego stosowania kilku środków ochrony indywidualnej - środki te powinny dać
się dopasować względem siebie bez zmniejszenia ich właściwości ochronnych.
ż 4. W zależności od stopnia zagrożenia, częstości narażenia na zagrożenie, cech
stanowiska pracy każdego pracownika i skuteczności działania środków ochrony
indywidualnej - pracodawca powinien określić warunki stosowania środków ochrony
indywidualnej, a w szczególności czas i przypadki, w których powinny być używane.
Środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku.
ż 5.
W wyjątkowych przypadkach środek ochrony indywidualnej może być używany przez
więcej niż jedną osobę, o ile zastosowano działania wykluczające niepożądany wpływ
takiego użytkowania na zdrowie lub higienę użytkowników.
1. Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane zgodnie ze swoim
ż 6.
przeznaczeniem, z wyłączeniem szczególnych i wyjątkowych sytuacji - zgodnie z
instrukcjÄ… przekazanÄ… przez pracodawcÄ™. W razie potrzeby - w celu zapewnienia
właściwego używania środków ochrony indywidualnej - pracodawca powinien
zorganizować pokazy używania tych środków.
2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, powinna być zrozumiała dla pracowników oraz
powinna określać sposoby używania środków ochrony indywidualnej, ich kontroli i
konserwacji.
1. Przed nabyciem środków ochrony indywidualnej pracodawca powinien ocenić,
ż 7.
czy środki, które zamierza zastosować, spełniają wymagania określone w ż 2 i 3. Ocena
taka powinna obejmować:
1) analizę i ocenę zagrożeń, których nie można uniknąć innymi metodami;
2) określenie cech, jakie muszą posiadać środki ochrony indywidualnej, aby skutecznie
chroniły przed zagrożeniami, o których mowa w pkt 1, uwzględniając wszelkie ryzyko,
jakie mogą stwarzać te środki same z siebie;
3) porównanie cech dostępnych na rynku środków ochrony indywidualnej z cechami, o
których mowa w pkt 2.
2. Ocena, o której mowa w ust. 1, powinna być ponawiana w sytuacji wystąpienia
zmian któregokolwiek z jej elementów.
10.8.Dobór środków ochrony indywidualnej.
Przy ustalaniu środków ochrony indywidualnej niezbędnych do stosowania przy
ż 8.
określonych pracach pracodawca powinien uwzględniać wskazania zawarte w tabelach nr
1-3.
Tabela nr 1
ZAGROŻENIA, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW
OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Najczęściej zagrożone części ciała
Kończyny
Głowa Kończyny górne Inne
Zagrożenia dolne
Tułów, w
NarzÄ…d Drogi Drogi
Czaszka Twarz Oczy Dłonie Ręce Stopy Nogi Skóra tym
słuchu oddechowe rodne
brzuch
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Upadki z
X X X X
wysokości
Wybuchy,
uderzenia,
X X X X X X X X
wstrzÄ…sy,
zgniecenia
Przekłucia,
Mechaniczne przecięcia, X X X X X X X X
otarcia
Poślizgnięci
Fizyczne X X X
a, upadki
Drgania
X X X
(wibracja)
Wysoka
Termiczne temperatura, X X X X X X X X
ogień
Zimno X X X X X X
Elektryczne X X X X X
Promieniowanie JonizujÄ…ce X X X X X X
NiejonizujÄ…c
X X X X
e
Hałas X
Pyły,
X X X
włókna
Aerozole Dymy X X
Mgła X X X X
Chemiczne Zanurzenie X X X
Chlapanie,
PÅ‚yny X X X X X X X X
pryskanie
Gazy, pary X X X
Szkodliwe bakterie X X X X X X
Szkodliwe wirusy X X X X
Grzyby X X X X
Biologiczne antygeny inne niż
Biologiczne X
mikroorganizmy
Pierwotniaki i zwierzęta
X X
bezkręgowe
Tabela nr 2
RODZAJE PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW
OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rodzaje środków
Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. ochrony środków ochrony indywidualnej
indywidualnej
1 2 3
Prace w narażeniu na działanie wody, czynników
chemicznych, pyłowych, mechanicznych i biologicznych
1 Odzież ochronna oraz wysokiej i niskiej temperatury - stwarzające ryzyko
dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników, w tym w
szczególności:
a) prace w narażeniu na działanie szkodliwych dla
zdrowia substancji chemicznych i biologicznych oraz
pyłów,
b) prace w narażeniu na działanie substancji
rakotwórczych,
c) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych
kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach,
zbiornikach lub innych podobnych miejscach - w
narażeniu na kontakt z wilgotnymi lub mokrymi
ściankami,
d) prace na zewnątrz pomieszczeń - w narażeniu na
deszcz
lub chłód,
e) prace w pomieszczeniach o bardzo niskiej
temperaturze, w tym w komorach chłodniczych,
f) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze lub
przebywanie w ich pobliżu oraz prace w wysokiej
temperaturze (pochodzenia technologicznego),
g) spawanie, kucie oraz odlewanie metali,
h) prace stwarzające ryzyko zapalenia odzieży od
płomienia, gorących odprysków metali lub żużla,
i) prace w kontakcie z przedmiotami o szorstkich
powierzchniach, ostrych krawędziach i inne
stwarzajÄ…ce ryzyko urazu,
j) oczyszczanie odlewów, piaskowanie albo śrutowanie
wyrobów,
k) prace narażające na zamoczenie ciała lub
przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania wody,
roztworów, kąpieli, mas ciekłych, olei, tłuszczów lub
innych substancji płynnych, wilgotnych, oleistych lub
tłustych,
l) prace w narażeniu na zanieczyszczenie ciała
substancjami podatnymi na gnicie lub zainfekowanymi
albo odpadami, w tym w zakładach oczyszczania miasta,
 zakładach zajmujących się opróżnianiem szamb lub
zbiorników na gnojówkę, w laboratoriach
biologicznych, w ubojniach, rzez
niach, wytwórniach
konserw mięsnych lub rybnych, zakładach przetwórstwa
podrobów i wszelkie inne prace, przy których istnieje
ryzyko podobnych zanieczyszczeń,
ł) prace, podczas których pracownicy muszą być dobrze
widoczni, w tym wykonywane na torach kolejowych, w
miejscach o wzmożonym ruchu pojazdów, w transporcie
dołowym kopalń i w transporcie wewnątrzzakładowym
Åšrodki ochrony
2
głowy
Prace narażające pracowników na urazy głowy, w tym w
szczególności:
a) prace budowlane, zwłaszcza na rusztowaniach i w ich
1) hełmy ochronne
sąsiedztwie, przy wznoszeniu i demontażu szalowania,
przy rozbiórkach obiektów budowlanych, prace
montażowe i instalacyjne,
b) prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach,
wieżach, stalowych konstrukcjach hydraulicznych,
wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, dużych
zbiornikach i rurociÄ…gach, stacjach energetycznych,
prace remontowo-montażowe przy kotłach i ich
instalacjach,
c) prace ziemne i skalne, prace w wykopach, rowach,
szybach i tunelach,
d) prace w podziemnych wyrobiskach, kopalniach
odkrywkowych, przy wydobywaniu węgla i innych
surowców mineralnych,
e) prace z materiałami wybuchowymi,
f) prace przy wielkich piecach, w zakładach przeróbki
rud, kuz
niach i odlewniach metali,
g) prace w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia,
dz
wigów
i przenośników,
h) prace przy piecach przemysłowych,
i) prace w stoczniach okrętowych,
j) prace manewrowe na kolei.
Prace stwarzające ryzyko pochwycenia włosów,
zamoczenia głowy lub zanieczyszczenia substancjami i
materiałami toksycznymi, drażniącymi, żrącymi, podatnymi
2) nakrycia głowy
na gnicie lub mogącymi być z
ródłem infekcji oraz
wykonywane w warunkach niskiej i wysokiej temperatury,
a w szczególności:
a) prace w narażeniu na działanie pyłów toksycznych albo
substancji żrących lub drażniących,
b) przenoszenie, na głowie lub ramionach, półtuszy
zwierzęcych, skór lub innych produktów podatnych na
 gnicie, pochodzÄ…cych z uboju zwierzÄ…t, paczek z
niezdezynfekowanymi kawałkami materiału lub
substancji pochodzenia zwierzęcego (nawet jeśli są
suche) mogących być z
ródłem infekcji (w tym worki z
kośćmi lub porożem, paczki zawierające włosie, wełnę,
skóry),
c) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych
kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach,
zbiornikach lub innych podobnych miejscach,
zanieczyszczonych osadami albo odpadami z
jakichkolwiek substancji lub opanowanych przez
robactwo,
d) prace na zewnątrz pomieszczeń - w narażeniu na
deszcz
albo działanie niskiej lub wysokiej temperatury,
e) prace w komorach chłodniczych,
f) prace, przy których włosy pracowników są narażone na
wciągnięcie przez ruchome części maszyn lub urządzeń
mechanicznych,
g) prace w narażeniu na działanie substancji
rakotwórczych
Prace stwarzające ryzyko urazów kończyn dolnych (w tym
oparzenia), ich zamoczenia lub zanieczyszczenia
Środki ochrony substancjami i materiałami toksycznymi, drażniącymi,
3
kończyn dolnych żrącymi, podatnymi na gnicie lub mogącymi być z
ródłem
infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej lub
wysokiej temperatury, a w szczególności:
a) prace przy rozbiórce, prace budowlane, prace przy
wznoszeniu rusztowań, prace przy deskowaniu lub
zdejmowaniu deskowania konstrukcji betonowych oraz
inne prace na budowie w narażeniu na zranienie stóp
przez gwoz
dzie lub ostre przedmioty,
b) prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach,
wieżach i dz
wigach,
c) prace przy wielkich piecach, w stalowniach,
walcowniach, stacjach energetycznych, dużych
zbiornikach i rurociÄ…gach,
d) prace w kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu
węgla, przy wybieraniu i obróbce materiałów skalnych,
e) oczyszczanie odlewów lub piaskowanie albo śrutowanie
jakichkolwiek przedmiotów,
f) prace w kuz
niach lub przy odlewaniu stopionych
metali,
g) prace w narażeniu na kontakt nóg z bardzo gorącymi
lub bardzo zimnymi materiałami,
h) prace w komorach chłodniczych,
i) prace przy wytwarzaniu i obróbce szkła płaskiego i
szklanych pojemników,
j) prace formierskie podczas produkcji wyrobów
ceramicznych i materiałów budowlanych,
k) prace remontowe i renowacyjne,
l) prace w stoczniach, prace manewrowe na kolei,
ł) transport i magazynowanie ciężkich elementów, których
upadek na stopę może spowodować jej zranienie,
m) prace w narażeniu na ryzyko upadku z wysokości na
skutek ześlizgnięcia, w tym prace na dachu,
n) prace z użyciem pilarki łańcuchowej, w tym
przycinanie i ścinanie drzew,
o) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych
kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach,
zbiornikach, stawach, ciekach wodnych lub innych
podobnych miejscach zawierających ciecze lub błoto,
p) prace, przy których możliwe jest wylanie lub wyciek
cieczy, w narażeniu na zamoczenie stóp przez te
ciecze, w tym w pływalniach lub myjniach,
q) prace w narażeniu na zanieczyszczenie stóp
substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi,
r) prace w narażeniu na zanieczyszczenie stóp
substancjami organicznymi podatnymi na gnicie lub
odpadami
Prace stwarzające ryzyko urazów rąk (związanych
również z działaniem wysokiej temperatury, wibracji oraz
substancji chemicznych), prace w kontakcie z wodÄ…,
Åšrodki ochrony
4 substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, z
kończyn górnych
materiałami podatnymi na gnicie i innymi mogącymi być
z
ródłem infekcji oraz prace w niskiej temperaturze, w tym
w szczególności:
a) prace z użyciem przedmiotów lub materiałów ostrych,
tnących, kłujących, parzących lub szczególnie
chropowatych albo inne narażające na uszkodzenia rąk,
z wyłączeniem prac przy obsłudze maszyn, przy których
istnieje niebezpieczeństwo wciągnięcia rękawicy,
b) spawanie lub cięcie metali przy pomocy łuku
elektrycznego i wszelkie inne czynności wymagające
użycia lamp łukowych lub też innych z
ródeł
promieniowania ultrafioletowego,
c) oczyszczanie odlewów lub piaskowanie albo śrutowanie
jakichkolwiek przedmiotów, lub też odlewanie
stopionych metali,
d) prace, przy których przedramiona są narażone na
poranienie lub rozpryskiwanie materiałów żarzących
siÄ™,
e) cięcie mięsa i usuwanie kości za pomocą noży,
f) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze,
g) prace narażające pracowników na działanie substancji
chemicznych i biologicznych niebezpiecznych dla
 zdrowia,
h) prace, przy których ręce pracowników narażone są na
kontakt z substancjami toksycznymi, żrącymi lub
drażniącymi,
i) prace w narażeniu na działanie substancji
rakotwórczych,
j) prace, przy których ręce pracowników są narażone na
kontakt z zainfekowanymi zwierzętami lub padliną,
szczÄ…tkami zwierzÄ…t lub substancjami pochodzenia
zwierzęcego nienadającymi się do spożycia, w tym w
miejscach przeznaczonych do rozbioru półtuszy
zwierzęcych i laboratoriach biologicznych,
k) prace w kontakcie ze zwłokami lub z substancjami z
nich pochodzÄ…cymi,
l) prace przy ściekach i innych instalacjach
kanalizacyjnych oraz czynności związane z ręcznym
czyszczeniem rur i zbiorników lub inne czynności
wymagające kontaktu rąk ze ściekami,
Å‚) prace w kontakcie z brudnÄ… bieliznÄ… lub brudnÄ…
odzieżą, szmatami i starymi, niezdezynfekowanymi
ubraniami, śmieciami,
m) wszelkie prace, podczas których ręce są narażone na
kontakt z substancjami mogącymi zawierać zarazki,
n) prace w komorach chłodniczych
Prace, przy których twarz lub oczy pracowników są
Środki ochrony narażone na urazy albo podrażnienia w wyniku działania
5
twarzy i oczu czynników niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia, w
tym w szczególności:
a) prace, przy których oczy są narażone na kontakt z
substancjami o wyraz
nym działaniu drażniącym wzrok,
jak pył paku, pył węglowy i inne cząsteczki lub opary
substancji żrących,
b) spawanie lub cięcie metali przy pomocy palnika lub
Å‚uku elektrycznego,
c) prace z laserami,
d) obserwowanie intensywnych punktów świetlnych, w tym
wnętrza pieca lub substancji silnie rozżarzonych,
takich jak roztopiona stal albo szkło,
e) prace wymagajÄ…ce zastosowania promieni
podczerwonych
lub wywołujące intensywne promieniowanie cieplne,
f) prace wymagające użycia lamp łukowych lub innych
z
ródeł promieniowania ultrafioletowego,
g) szlifowanie na sucho, oczyszczanie lub usuwanie
kamienia kotłowego przy użyciu młota oraz inne prace
powodujące rozpryskiwanie mogących przedostać się do
oczu ostrych czÄ…steczek, stopionych metali lub
żrących płynów,
h) prace przy maszynach do obróbki skrawaniem
materiału,
podczas której powstają wióry odpryskowe,
i) prace w narażeniu na działanie substancji
rakotwórczych,
j) prace przy rozpylaniu płynów,
k) prace z kwasami i roztworami żrącymi, środkami
odkażającymi i substancjami do usuwania korozji
Prace w warunkach ryzyka narażenia na nadmierne
Åšrodki ochrony
zanieczyszczenie powietrza czynnikami szkodliwymi lub w
6 układu
warunkach niedoboru tlenu w powietrzu, w tym w
oddechowego
szczególności:
a) prace w zbiornikach, w ograniczonym obszarze i w
gazowych piecach przemysłowych, gdzie może
występować
szkodliwy gaz lub niedobór tlenu,
b) prace w narażeniu na wdychanie szkodliwych pyłów,
gazów, par lub dymu,
c) prace w sąsiedztwie otworów spustowych wielkich
pieców, gdzie mogą występować opary metali ciężkich,
d) prace w sąsiedztwie konwerterów gazowych i
przewodów
gazowych wielkich pieców,
e) prace przy wykładaniu pieców i kadzi, gdzie może
występować zapylenie,
f) prace w chłodniach, gdzie istnieje niebezpieczeństwo
wycieku czynnika chłodniczego,
g) prace w szybach, kanałach ściekowych i innych
obiektach podziemnych połączonych kanałami,
h) prace w narażeniu na działanie substancji
rakotwórczych
Prace w warunkach, w których poziom hałasu przekracza
Åšrodki ochrony
7 najwyższe dopuszczalne natężenie, w tym w
słuchu
szczególności:
a) prace przy obsłudze pras do metalu,
b) prace przy użyciu narzędzi pneumatycznych,
c) prace obsługi naziemnej na lotniskach,
d) prace przy wbijaniu pali,
e) cięcie drewna przy użyciu pilarki tarczowej lub
pilarki z piłą łańcuchową
Åšrodki ochrony
Prace wykonywane w warunkach narażających na upadek
8 przed upadkiem z
z wysokości, w tym w szczególności:
wysokości
a) prace na rusztowaniach,
b) montaż elementów prefabrykowanych,
c) prace na masztach, słupach,
d) prace w kabinach wysokich dz
wigów,
e) prace w wysoko położonych kabinach urządzeń
magazynowych,
f) prace na wieżach wiertniczych, masztach,
czworonogach
i trójnogach,
g) prace w szybach i kanałach ściekowych
Dermatologiczne Prace narażające na podrażnienia skóry, w tym w
9
środki szczególności:
a) prace w narażeniu na działanie pyłu paku albo innych
ochrony
pyłów lub oparów wywierających na skórę podobne
indywidualnej
działanie drażniące,
b) przetwarzanie materiałów powlekanych,
c) garbowanie skóry,
d) prace w narażeniu na wdychanie chromianów,
dwuchromianów alkalicznych, kwasu chromowego lub
innych substancji żrących lub drażniących,
wpływających na owrzodzenia lub perforację przegrody
nosowej
Tabela nr 3
RODZAJE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej
1 2 3
1 Odzież ochronna ubrania
kombinezony
kurtki, bluzy
kamizelki
spodnie
fartuchy
fartuchy przednie
płaszcze
peleryny
ochraniacze barku
ochraniacze klatki piersiowej
ochraniacze brzucha
ochraniacze pośladków
osłony tułowia
osłony głowy i karku
kamizelki ostrzegawcze
kurtki ostrzegawcze
spodnie ostrzegawcze
narzutki ostrzegawcze
inne rodzaje odzieży ochronnej
2 Środki ochrony głowy hełmy ochronne
hełmy ochronne z wyposażeniem dodatkowym
 czapki
czepki i stożki
kapelusze
kaptury
berety
chustki
inne nakrycia głowy
3 Środki ochrony kończyn rękawice ochronne
górnych ochraniacze palców
ochraniacze dłoni
ochraniacze nadgarstka
ochraniacze nadgarstka i przedramienia
ochraniacze Å‚okcia
ochraniacze przedramienia i ramienia
inne środki ochrony rąk
4 Środki ochrony kończyn buty
dolnych półbuty
trzewiki
saperki
półsaperki
kalosze
sandały
trepy
ochraniacze stopy
ochraniacze golenia
ochraniacze kolana
ochraniacze uda
getry
inne środki ochrony nóg
5 Åšrodki ochrony twarzy okulary
i oczu gogle
osłony twarzy, w tym półosłony i przyłbice
tarcze
inne środki ochrony twarzy i oczu
6 Środki ochrony słuchu wkładki przeciwhałasowe
nauszniki przeciwhałasowe
hełmy przeciwhałasowe
inne środki ochrony słuchu
Środki ochrony układu sprzęt oczyszczający do pracy ciągłej, w tym
7
oddechowego filtrujący, pochłaniający i filtrująco-pochłaniający
sprzęt izolujący do pracy ciągłej, w tym
autonomiczny i stacjonarny
sprzęt ucieczkowy oczyszczający, w tym
pochłaniacze i filtropochłaniacze
sprzęt ucieczkowy izolujący, w tym aparaty
powietrzne butlowe i regeneracyjne
inne rodzaje sprzętu ochrony układu
oddechowego
8 Środki izolujące cały środki z doprowadzeniem powietrza
środki umożliwiające stosowanie izolującego
organizm
sprzętu ochrony układu oddechowego
środki umożliwiające doprowadzenie powietrza
lub stosowanie sprzętu ochrony układu
oddechowego
Środki ochrony przed uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy
9
upadkiem z wysokości biodrowe
linki bezpieczeństwa
amortyzatory
urzÄ…dzenia samohamowne
inne środki chroniące przed upadkiem z
wysokości
10 Dermatologiczne środki środki osłaniające skórę - kremy, pasty, maści
ochrony skóry środki oczyszczające skórę
środki regenerujące skórę