chopedagogicznych. Zastanawiającym jest, iż łącznie ponad 50% badanych studentów wskazało na dystans i chłód emocjonalny pomiędzy nimi a wykładowcami. Na szczęście wskaźnik ten jest znacznie mniejszy (20,5%) w odniesieniu do nauczycieli prowadzących ćwiczenia.
Studenci w swoich wypowiedziach na temat autorytetu nauczyciela akademickiego zwracali uwagę na trzy składniki stanowiące o uznaniu i szacunku do danej osoby. Stanowią je: doskonałe przygotowanie merytoryczne, perfekcyjne umiejętności metodyczne i relacje interpersonalne oraz dialog ze studentami. A oto ich typowe wypowiedzi:
„Często w czasie moich dotychczasowych studiów można spotkać pracowników naukowych, którzy czytają swoje wykłady z kartek, nie próbując nawet rozwinąć tego, co wcześniej na pisali. Odczytanie wykładu kojarzy mi się prawie zawsze z niewiedzą lub lenistwem danego wykładowcy, co automatycznie wpływa na obniżenie jego autorytetu”.
„Uważam, iż jednym z elementów składowych autorytetu pracownika naukowego jest umiejętność przekazania wiedzy w taki sposób, by trafiła ona do odbiorcy. Wykładowca nie powinien trzymać się ściśle podręcznika, w dodatku dyktować go, ale wygłaszane treści winien wzbogacać swoim własnym dorobkiem naukowym”.
„Nauczyciel akademicki powinien tak prowadzić zajęcia, by studenci byli nimi zainteresowani. Ćwiczenia należy prowadzić metodą dyskusji, a nie schematycznie odpytywać, z tego co było do przygotowania”.
„Wydaje mi się, że u nauczyciela akademickiego szczególnie ważnym jest prezentowanie własnego zdania, własnych opinii na różne sprawy, a także odwaga w ich głoszeniu”.
„Uważam, że pracownik naukowy powinien być człowiekiem uczciwym, postępować tak, jak o tym postępowaniu mówi, a mówić powinien to, co myśli. Wśród wielu elementów składających się na autorytet według mnie najważniejszym jest stosunek pracowników do studenta, ich nastawienie do nas”.
„Nie zdobędą sobie u nas autorytetu pracownicy, którzy dysponują wiedzą, nieraz bardzo rozległą, a nie są do nas życzliwie nastawieni”.
„Niech nasi wykładowcy nie będą tak śmiertelnie poważni, niech ich twarze rozjaśni chociaż chwilowy uśmiech, niech zdobędą się na żart, niech żyją tak, aby i innym było z nimi przyjemnie”.
„Nawet dwója na egzaminie dana z uśmiechem, bez zbędnych i złośliwych komentarzy, nie jest taka straszna i nieprzyjemna”.
„Wykładowca, który nie potrafi się uśmiechnąć przez całą godzinę wykładu - jest dla mnie straszny”.
„Autorytet wzbudzają u mnie te osoby, które, obok wiedzy, reprezentują postawę ku człowiekowi, zachowują pogodę ducha, posiadają chociaż odrobinę humoru, gdyż tym bardzo łatwo mogą sobie zjednać drugiego człowieka”.
Przechodząc do prezentacji kolejnych wyników badań pragnę zaznaczyć, że dotyczyć one będą głównie wybranych cech osobowościowych nauczycieli akademickich, otwierających drogę człowieka do człowieka i ułatwiających nawiązanie bliższych relacji interpersonalnych.
Tabela 2. Wybrane cechy osobowościowe nauczycieli akademickich
Lp |
Wyszczególnienie |
WyfcfaiwMcy |
NN ćv*iemranwi | ||
L |
V. |
L. |
% | ||
1. |
Cierpliwość |
219 |
22.4 |
302 |
30.8 |
2. |
Tiki i kultu™ |
466 |
<7.6 |
432 |
44.1 |
3. |
Otwarcie na dialog |
162 |
16.5 |
498 |
50.8 |
4 |
Partnerstwo |
61 |
6.2 |
207 |
21.1 |
5. |
Poczucie humoru |
388 |
39.6 |
442 |
45.1 |
6. |
Darzą nauczycieli akademickich uznaniem i szacunkiem |
222 |
22.7 |
288 |
29.4 |
Wyniki badań zamieszczone w tabeli 2 powinny nas skłonić do głębszych refleksji nad samym sobą, naszym zachowaniem i stylem bycia. Porównując łączne zestawienia dotyczące wykładowców i nauczycieli ćwiczeniowych, trzeba przyznać, iż ci ostatni uzyskali lepsze wyniki. 1 tak cechę cierpliwości dostrzegło u nauczycieli prowadzących ćwiczenia 30,8% studentów,
Konspekt nr 2/2007 (29)