9621686441

Wymiany morionematów spółgłoskowych. 111

5. W przyimkach i przedrostkach przyimkowych: z // ze, w // we, przed // przede, wz- // wez- (ws- // w es-). Np.

z tobą // ze mną    zbierać // zebrać

w tobie // we mnie    wzbierać // wezbrać

przed tobą // przede mną    wspierać // ivesprzeć,

§ 64. Wymiana 'i //i, fonet. [y] //-. W szeregu pokrewnych rdzeni raz zjawia się morfonemat 'i lub i, to znowu zanika. Np. vy-sy-7iqć // vy-syy-ać    vspo-mń-eć // vspo-min-ać

ty-nęć (dch-nąć) // od-dyy-ać vy-tn-ę // vy-ćin-ać vy-dm-ę // vy-dym-am    kl-nę // za-klin-ać.

Wymiana ta zachowuje do dziś dnia swoją żywotność funkcjonalną i jest znamieniem fonnalnem różnic znaczeniowych rodzajów czynności czasownika zupełnie tak samo, jak wymiana jakościowa morfonematów o II a: formy z morfonematem i ('i) w przeciwstawieniu do form bez tego morfonematu tak samo, jak formy z morfonematem a w przeciwieństwie do form z morfonematem o, oznaczają rodzaj wielokrotny czynności, gdy tamte wskazują na jednokrotne, niekiedy nawet doraźne wykonywanie czynności. Np. chodzę—chadzam, dmę—wydymam, tnę—wycinam.

Uwaga. W położeniu przed r zamiast i występuje e; stąd pochodzą takie oboczności,'jak t-ręllwy-cier-am, br-ać// za-bier-am, dr-ę // luy-dzier-am, p-rę // wy-pier-am.

§ 65. Wymiana ilościowa 'c // - łącząc się z wymianą ¹ CO // daje szereg e // — Hi {'i) Np.

zev H'zva6 // na-zyv-ać

dey H dy-nęó (tch-nąć) // od-dyy-ać.

Wymiana i, fonet. [y] // - łączy się z wymianą .u // i, fonet. [y] w szereg ujj — Hi, fonet. [y], Np.

d ir/ // ty-nęć // od-dyy-ać suy-y // sy-nęć // u-syy-ać.

III. WYMIANY MORFONEMATÓW SPÓŁGŁOSKOWYCH.

§ 66. Wymiany morfonematów spółgłoskowych mogą być tak samo, jak wymiany morfonematów samogłoskowych, jakościowe bądź ilościowe. W pierwszym Avypadku wymieniają