Autorka niniejszego artykułu w ramach badań własnych na przykładzie wybranych miast europejskich poszukiwała odpowiedzi na następujące pytania:
• Jak wiedza o starzeniu się ludności stymuluje programowanie i planowanie działań władz miejskich wobec depopulacji i starzenia się społeczeństwa? - skala makro
• Jakie zmiany powinny zostać przeprowadzone w strukturze funkcjonalno - przestrzennej miast kurczących w odpow iedzi na starzenie się społeczeństwa? - skala mezo
• Czy w miastach kurczących istnieją miejsca przyjazne osobom starszym? - skala mikro
W kolejnych podrozdziałach w sposób syntetyczny przedstawiono rekomendacje w ramach trzech skal przestrzennych i część wyników badań przeprowadzonych w latach 2009-2013 w ramach pracy doktorskiej pt. Starzejące się społeczeństwa europejskie XXI wieku w koncpecjach odnowy miejskiej pod kierunkiem Prof. dr hab. inż. arch. Zbigniewa J. Kamińskiego na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, finansow anej przez Nardowe Centrum Nauki w ramach projektu badawczego PRELUDIUM-1 o numerze DEC-2011/01/N/HS4/02638.
Poniższy rysunek ilustruje schemat metodyki prowadzonych badań:
ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA
5 WŁADZE MIEJSKIE
2 PLANIŚCI PRZESTRZENNI „
Rys. 2 Schemat metodyki prowadzonych badań własnych
Źródło: opracowanie własne 2.2.1 Skala makro - zagadnienia strategii miasta
Skala makro, dotyczy zagadnień społecznych, ekonomicznych i środowiskowych, w której ważną rolę odgrywają tacy aktorzy jak: planiści przestrzenni, władze miejskie, organizacje pozarządowe, prywatni inwestorzy oraz sami zainteresowani, czyli osoby starsze. To oni powinni wpływać na realny kształt strategii miasta W ramach przeprowadzonych badań w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: Jak wiedza o starzeniu się ludności stymuluje programowanie i planowanie działań władz miejskich wobec depopulacji i starzenia się społeczeństwa? Stwierdzono, że obecne rozwiązania i dobre praktyki w skali makro w kurczących się miastach dotyczą:
• walki ze stereotypami - przeciwdziałanie myśleniu o ludziach starszych, że są oporni na zmiany i nieużyteczni społecznie,
• zauważania różnych etapów starzenia się (młodzi-starzy, starzy-starzy i nestoizy). dla któiych powinny być kierowane określone oferty infrastruktury i usług,
• jasnego i precyzyjnego określenia kierunków odnowy miejskiej, jako miasta przyjaznego osobom w każdym wieku i określenia kluczowych i priorytetowych zagadnień istotnych z punktu widzenia odnowy w miastach kurczących,
• zapewnienia mieszkań i domów, w który ch osoby starsze dęba mogły jak najdłużej mieszkać samodzielnie i niezależnie, a zarazem odejścia od opieki instytucjonalnej na rzecz małych, zintegrowanych z tkanką miejską mieszkań (np. mieszkania bez barier, mieszkania wspomagane, mieszkania socjalne itp.),
• świadczenia odpow iednich usług opieki medycznej i socjalnej w pobliżu miejsca zamieszkania osób starszych,
• tworzenia międzypokoleniowej więzi nie tylko poprzez projekty “miękkie-spoleczne", ale także “twarde -infrastrukturalne ' (lokalne świetlice, domy wielogeneracyjne, przestrzenie publiczne, itp.),
• poszukiwania różnych sposobów wykorzystania istniejącej infrastruktury publicznej np. poprzez łączenie szkól, budowę wielogeneracyjnych domów, skoncentrowanie różnych usług w jednym budynku, czy
8 Labus A., 2014, Starzejące się społeczeństwa europejskie XXI wieku ir koncepcjach odnowy miejskiej. Wy d. Pol. Śl., Gliwice