9733773819

Veratrum lobelianwn). Na podstawie analizy kartogramów zawartych w ATPOL stwierdzono również, że na Wyżynie Wieluńskiej brak jest licznych gatunków, których stanowiska spotykamy na całym obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (Adonis aestivalis, Alchemii la crinita, A. glaucescens, Androsace septen-trionaliSy Bupleurum longifolium, /*. rotun-difolium, Campanula sihirica, Cephalanthera longifolia, Corallorhiza tripda. Corydalis intermedia. Cypripedinm calceolus, Epipogium aphyllum, Geranium phaeiun, Gymnadenia co-nopsea, Orobanche caryophyllacea, O. lute a _y Peucedantim cenaria, Pingiticula vulgaris, P/a-tanthera chlorantha, Sambucus ebulus, Ver orlica teucrium, Vicia dumetorum). Fakt, że wiele wymienionych gatunków to rośliny kseroter-miczne, górskie lub należące do elementów kierunkowych stanowi dodatkowy argument za wyłączeniem Wyżyny Wieluńskiej z krainy Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Porównanie Hory badanego terenu oraz sąsiednich regionów lizycznogeograficznych (Wyżyna Śląska, Niecka Nidziańska), jakie przeprowadzono w niniejszej pracy, również wykazało jego odrębność. Zasadność wyróżnienia Krainy Jury Krakowsko-Częstochowskiej w stosunku do Kotliny Oświęcimskiej oraz Wyżyny Mie-chowsko-Sandomierskiej potwierdzają dodatkowo wyniki uzyskane przez autorów opracowania poświęconego zagadnieniu regionalizacji geobotanicznej terenu byłego województwa krakowskiego (Zając M., Zając A. 1999). Przebieg granic krain geobotanicznych został w nim przedyskutowany na podstawie gromadnego występowania wybranych grup gatunków roślin naczyniowych. Opierając się na przytoczonych danych, uznano za potwierdzoną hipotezę, że badany teren tworzy odrębną, dobrze zdefiniowaną jednostkę geobotaniczną.

Kolejnym bardzo ważnym zagadnieniem jest problem podziału Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej na okręgi i podokręgi. Zarówno we wszystkich dotychczas proponowanych podziałach, jak i w niniejszym opracowaniu teren Wyżyny został podzielony na dwa okręgi geobota-niczne. Jednakże poglądy różnych autorów na temat przebiegu dzielącej je granicy są odmienne. W. Szafer (1977b) w Szacie roślinnej Polski granicę tę wyznaczył wzdłuż doliny Białej Przemszy (ryc. 2), J.M. Matuszkiewicz (1993) na linii Wolbrom — Olkusz (ryc. 3), a S. Wika (1986) — wzdłuż linii Trzebienice — Trzyciąż — Zadole Kosmołowskie i dalej w kierun

ku Trzebini (ryc. 4). Jak widać, w kolejnych propozycjach podziału granica między okręgami przesuwała się coraz bardziej w stronę południowo-zachodniego krańca badanego terenu.

Na podstawie wyników uzyskanych w niniejszym opracowaniu proponuje się poprowadzić ją jeszcze bardziej na południe tak, aby biegła wzdłuż pasma wzgórz położonego na linii Wolbrom — Krzeszowice, pokrywając się z wododziałem Rudawy oraz Białej Przemszy. Jednym z argumentów potwierdzających słuszność tego podejścia jest przebieg granicy między zasięgami żyznej buczyny karpackiej (Dentario glan-dulosae-Fagetum) oraz żyznej buczyny sudeckiej (Dentario enneaphylli-Fagetwn) — ryc. 37 i 39, zgodny z proponowaną granicą między okręgami. Podobne wyniki otrzymano, porównując liczby gatunków o określonych typach zasięgów lokalnych na badanym terenie (tabela 10). Stwierdzono, że większe różnice obserwujemy między Horą części SE (ryc. 67) a części N + SW (ryc. 69) badanego terenu (granica wzdłuż linii Wolbrom — Krzeszowice) niż między florami jego N (ryc. 66) oraz SW + SE (ryc. 68) części (granica wzdłuż Pasma Smoleńsko-Niegowonickiego równoległa do doliny Przemszy). Kolejnych argumentów dostarcza zróżnicowanie roślinności potencjalnej Wyżyny (rozdz. 3.7). Przebieg granicy między serią żyzną a serią ubogą grądów subkontynen-talnych oraz między występowaniem gleb brunatnych a bielicowych również pokrywa się z wcześniej opisaną linią podziału badanego terenu na okręgi. W świetle przedstawionych wyników proponowany przebieg granicy między okręgami geobotanicznymi Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej wydaje się najbardziej uzasadniony.

Kolejnym etapem regionalizacji geobotanicznej jest wyodrębnienie podokręgów. Nie zrobił tego w Szacie roślinnej Polski W. Szafer (1977b), natomiast podokręgi wydzielili J.M. Matuszkiewicz (1993) i S. Wika (1986). Pierwszy z tych autorów wyróżnił podokręgi na podstawie zróżnicowania potencjalnej roślinności naturalnej. Podstawowym mankamentem tego podziału jest nieuwzględnienie współczesnego rozmieszczenia gatunków na badanym terenie.

Z kolei S. Wika. dokonując podziału Okręgu Środkowego na Podokręg Wschodni i Zachodni (podzielony na 2 części), kierował się głównie regionalizacją fizycznogeograficzną zaproponowaną przez Z. Czeppego (1972). Niestety, podział ten nie obejmuje całej Wyżyny Kraków- 113

15 Różnorodność.