9576708835

484 Ryszard Ligowski

stępują okrzemki zależą od rodzaju substratu stwarzanego przez poszczególne gatunki (Klóser niepubl.) i od części makroglonu, na której występują (Ligowski niepubl.). Okrzemki epifi-tyczne osiągają zagęszczenie 200000 komórek na cm² (Thomas i Jiang 1986), a nawet 2000000 komórek na cm makroglonu (Ligowski niepubl.). Najczęściej dominowały i osiągały największe zagęszczenia okrzemki z rodzaju Cocconeis (Ryc. 7a, b) oraz Pseudogomphone-ma kamtschaticum (Ryc. 8a, b), Rhoicosphenia sp. i Arachnodisciis spp. W Zatoce Ellis położo-(Booth 1987). W wodach umiarkowanych roczna produkcja epifitów wynosiła 8% łącznej produkcji epifitów oraz porastanego makrofitu wykazując znaczne wahania, od 63% w okresie wiosennego maksimum do 1-5% w pozostałym okresie (Borum i współaut. 1984).

Epizoity

Badania epizoitów porastających zwierzęta bezkręgowe są w początkowym stadium. W pe-lagialu na lorikach pierwotniaków z grupy Tin-tinnina występują skorupki okrzemek, ale są

Ryc. 7. a. Piecha brunatnicy porośnięta przez epifi-tyczne okrzemki, pow. 40x, b. Coconeis litigiosa — okrzemka epifilyczna dominująca na brunatnicach. SEM, pow. 760x.

nej na 78° szerokości południowej (Thomas i Jiang 1986) i w Zatoce Admiralicji leżącej na 62⁽⁾10’S (Ligowski 1993a) okrzemki epifityczne występowały na makrofitach w ciągu całego roku. Makroglony występują do głębokości 90-100 metrów i około 30% dna Zatoki Admiralicji jest pokryte makroglonami (Zieliński 1990). Tworzą one substrat o wielkiej powierzchni, zasiedlony w ciągu całego roku przez okrzemki epifityczne. Ogólna ilość okrzemek epifitycz-nych nie została oznaczona. W badaniach różnych siedlisk wód Morza Bałtyckiego i Oceanu Spokojnego produkcja okrzemek wynosiła od 10 do 50% produkcji porastanych przez nie delikatnych makrofitów, natomiast poniżej 10% w przypadku porastania roślin grubszych

Ryc. 8. a. Piecha krasnorostu porośnięta przez epifityczne okrzemki, pow. 40x, b. Pseudogomphonema kamtschaticum — okrzemka epifityczna dominująca na krasnorostach. SEM, pow. 3400x.

one przyczepiane bez protoplastu (Gowing i Garrison 1992, Wąsik i współaut. 1996) dlatego nie mają one swojego udziału w produkcji.

Ze zwierząt bentosowych badaniami tego typu objęto głównie gąbki i ukwiały. Różnorodność i zagęszczenie epizoitów występujących na gąbkach jest znaczna, zbliżona do ilości epifitów. Ich duże zagęszczenie jest spowodowane prawdopodobnie przez skomplikowaną strukturę powierzchni gąbek (Ligowski niepubl.). Biomasa gąbek zasiedlających dno Zatoki Admiralicji na głębokości 70 metrów osiągała 38 g na 1 m² (Jażdżewski i współaut. 1986), zatem należy sądzić, że epizoity występujące na gąbkach tworzą znaczącą część produkcji. Zagęszczenie komórek okrzemek występujących na powierzchni ukwiałów jest znacznie mniejsze, rzędu 10³ komórek okrzemek na cm² (Ligowski niepubl.).

Na osiadłych mszywiołach (Bryozoa) występowały w znacznym zagęszczeniu okrzemki z rodzaju Entopyla spp. (Ryc. 9a, b).