9576709190

II. Charakterystyka zagrożeń środowiska leśnego

1. Zanieczyszczenia przemysłowe

Bezpośrednim czynnikiem będącym znakiem naszych czasów jest wciąż postępująca degradacja środowiska, prowadząca do zaburzenia naturalnej równowagi ekosystemów. Obszar Beskidu Małego ze względu na specyficzną rzeźbę terenu charakteryzuje się znaczną podatnością na degradację. Ubogie gleby, a także występowanie intensywnych i obfitych opadów, powodują, że teren ten narażony jest na denudację naturogeniczną i uprawową - powierzchniową, potęgowaną przez liczne rozcięcia erozyjne, czy też istniejące drogi.

Warunki klimatyczne oraz szata roślinna, zmieniając się piętrowo, wpływają nie tylko na zjawiska przyrodnicze, ale także warunkują rozkład i natężenie antropopresji oraz podatność nań środowiska przyrodniczego. Intoksykacja ekosystemu leśnego jest więc procesem złożonym, a wśród przyczyn wywołujących liczne uszkodzenia lasów wymienić należy: wadliwie prowadzoną gospodarkę leśną, zaburzenia stosunków hydrologicznych, silne skażenie środowiska przyrodniczego imisjami pochodzenia przemysłowego, komunikacyjnego oraz miejsko - komunalnego [Mirosławski i in. 1992], a także czynniki naturalne. Warto w tym miejscu dodać, że odkształcone fitocenozy leśne na skutek wcześniejszego skażenia powietrza, gleby, wody lub kwaśnych deszczy są znacznie bardziej narażone na wtórne gradacje szkodników owadzich i grzybowych [Grodzki i in. 1999].

Szczególnie istotny wpływ na kondycję lasów ma zanieczyszczenie powietrza. Wśród najważniejszych lokalnych źródeł zanieczyszczeń atmosfery należy wymienić: paleniska indywidualnych gospodarstw domowych, kotłownie małych zakładów i ośrodków wczasowych. Koncentrują się one przede wszystkim w dolinach głównych rzek oraz ich dopływów. Wzdłuż dolin przebiegają także główne szlaki komunikacyjne, będące drugim poważnym źródłem zanieczyszczeń i hałasu.

Najpoważniejsze zagrożenia dla lasów górskich i gleb niesie ze sobą imisja gazów przemysłowych, docierających z przyległych terenów drogą dalekiego transportu [Mapa sozologiczna 1994]. Do najbardziej toksycznych związków dla roślin należą: SO2, NO2, O3, pyły magnetyzowe, cementowe, węglowe oraz pyły zawierające metale ciężkie, między innymi: ołów, cynk, kadm, miedź [Fabijanowski, Jaworski 1996]. Stopień intoksykacji ekosystemu leśnego zależy również od szeregu czynników naturalnych, wśród których wymienić należy: stan zdrowotny drzew, wrodzoną odporność poszczególnych

-44-