9576709195

Wstęp; cel i przedmiot badań

Beskid Mały jest dość dobrze zbadany pod względem botanicznym. Pierwsze dane florystyczne pochodzą z publikacji Kolbenheyera [1862, 1872], Zaręcznego [1872] i Krupy [1879]. Ogólne informacje dotyczące tego terenu obecne są także w pracach Rehmana [1866], Baiera [1887] oraz Berdau [1890]. Nieliczne wzmianki znajdujemy ponadto w pracy Marka [1958], zawierającej dane przede wszystkim z obrzeży Beskidu Małego. Ostatnie badania dotyczące flory naczyniowej Beskidu Małego przeprowadziła Kotońska [1991]. Informacje z zakresu brioflory terenu badań prezentują prace Szafrana [1965] oraz Stebel A., Stebel A. M. [1998].

Pierwszą syntetyczną charakterystykę zbiorowisk leśnych Beskidu Małego opracował Myczkowski [1958]. Późniejsze prace fitosocjologiczne [Błaszczyk 1965, Pelc 1958, Jędrzejko, Żarnowiec 1985, Kimsa, Stebel 1992, Kompała 1995, Kajca 2000, Juszczyk 2000, Brzustewicz 2001, Firganek 2001] dotyczyły wybranych obszarów lub charakterystyki pojedynczych zespołów roślinnych. Wspomniane prace fitosocjologiczne najczęściej odnoszą się do zbiorowisk dobrze zachowanych, typowych, ewentualnie gospodarowanych zgodnie z siedliskowym typem lasu. W pracach tych, za wyjątkiem pracy Myczkowskiego [l.c.], która dotyczyła przebudowy lasów Beskidu Małego, pomijano zazwyczaj leśne zbiorowiska zastępcze oraz zagadnienia degeneracji fitocenoz.

Obszerne informacje o najcenniejszych zbiorowiskach roślinnych Beskidu Małego, wraz z proponowanymi dla nich formami ochrony, przedstawiono w „Waloryzacji szaty roślinnej i krajobrazu województwa bielskiego” [Cabała i in. 1994].

Oddzielną grupę stanowią prace dotyczące zagadnień z ekologii. Wstępne informacje na temat obumierania drzewostanów w Beskidzie Małym przedstawili Perina V. i Tesar V. [1973], natomiast badania nad żywotnością jodły prowadziła Barć [2002].

Problematyka niniejszej pracy mieści się w kompleksowym zagadnieniu wpływu człowieka na szatę roślinną, określanym terminem antropopresji. Działalność człowieka przyczynia się do różnych modyfikacji, zniekształceń naturalnych fitocenoz [Olaczek 1972]. Kierunek badań zajmujący się zmianami zaszłymi pod wpływem człowieka w naturalnych zbiorowiskach roślinnych, rozpatruje m.in. problemy tzw. degeneracji tych zbiorowisk. Temat niniejszego opracowania dotyczy właśnie tego kierunku badań.

Celem pracy jest szczegółowa analiza fitosocjologiczna wyróżnionych zbiorowisk leśnych ze szczególnym uwzględnieniem antropogenicznych zniekształceń roślinności leśnej Beskidu Małego. W rozprawie: 1) przedstawiono opisową i tabelaryczną