Proces badawczy to całościowy schemat działań, ciąg czynności, które w określonej kolejności, sumiennie i uczciwie przeprowadzone gwarantują uzyskanie cennych wyników.
Każde badanie naukowe można w większym stopniu niż gdzie indziej określić przez cele, jakim służą. Ich zadaniem jest zbadanie warunków niezbędnych do realizacji postulowanych stanów rzeczy. Mówiąc bardziej ogólnie możemy uznać, że celem badań jest poznanie umożliwiające działanie skuteczne47.
Zasadniczym celem poznania naukowego jest zdobycie wiedzy maksymalnie ścisłej, maksymalnie pewnej, maksymalnie ogólnej, maksymalnie prostej o maksymalnej zawartości informacji. Takie dopiero poznanie prowadzi do wyższych form funkcjonowania wiedzy48.
Celem badań pedagogicznych jest poznanie naukowe istniejących realnie, doświadczalnie rzeczywistości społecznej, opis jakiegoś zjawiska, instytucji lub jednostki. Oprócz funkcji poznawczej badania pedagogiczne spełniają także funkcje praktyczno -
49
użyteczne .
Według A.W. Maszke50 każde badanie naukowe prowadzone jest w określonym celu. Cel to pożądany - przewidywany stan rzeczy, który jednostka pragnie w wyniku swojego działania osiągnięć. To miejsce, do którego jednostka zmierza lub końcowy' efekt lub rezultat, który badacz zamierza osiągnąć w postępowaniu badawczym.
Zdaniem M. Węglińskiej51 w pracach badawczych wyróżnić można takie kategorie celów' jak; teoretyczno - poznawcze, praktyczno - wdrożeniowa; poznawcze, teoretyczne, praktyczne.
W niniejszej pracy celem badań jest poznanie wzajemnych relacji szkoły z instytucjami środowiskowymi - Policją.
A.W. Maszke uważa, że przedmiotem badan naukowych są obiekty, rzeczy, zjawiska w odniesieniu, do których chcemy prowadzić badania. Mogą nimi być uczniowie, wychowankowie, nauczyciele, rodzice, rodzina, placówki oświatowe, a rówmież towarzyszące
4/ T. Pilch. T. Bauman, Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001, s. 35.
48 T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1998, s.8.
45 W. Dutkiewicz, Podstawy metodologii badań do prac\> magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki, Kielce 2001, S. 50.
50 A.W. Maszke, Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych, Rzeszów 2004, s. 13.
51 M. Węglińska, Jak pisać prace magisterską?, Kraków 1997, s. 9.
5" A.W. Maszke. Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych, Rzeszów' 2004. s. 44.
30