9814372334

POSTERY FIZYKI TOM XV ZESZYT 6 1964

K. Grotowski

Instytut Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz

Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowi

Optyczny model oddziaływania cząstek z jądrami atomowymi

Cz. II. Uniwersalny potencjał optyczny

W ostatnich latach, reakcje jądrowe stały się jednym z głównych źródeł informacji o strukturze jąder atomowych. Tym tłumaczyć należy wielkie zaangażowanie się współczesnej fizyki jądrowej a\ zagadnienia poznania mechanizmu różnych reakcji jądrowych, a zwłaszcza reakcji bezpośredniego oddzia ływania.

Wiele problemów w tej dziedzinie rozwiązanych było w ramach teorii perturbacji, przy użyciu przybliżenia Borna dla fal płaskich (PWBA). Strumień cząstek w kanale wejściowym i wyjściowym reakcji przedstawia się tam jako falę płaską wchodzącą i wychodzącą z jądra. Obliczenia prowadzone na tej drodze są stosunkowo proste. Niestety cząstka wchodząc lub wychodząc z jądra atomowego może ulegać rozproszeniu elastycznemu na granicy jądra. Ten efekt w znacznym stopniu zaciera obraz każdej reakcji jądrowej, powodując dodatkowe rozpraszanie cząstek w wejściowymi i wyjściowym kanale reakcji.

W wyniku rozpraszania cząstek potencjałem jądrowym i kulombowskim fale płaskie w wejściowym i wyjściowym kanale reakcji ulegają zniekształceniu i metodę PWBA należy zastąpić metodą DWBA (przybliżenie Borna dla fal zniekształconych). To zniekształcenie fal płaskich może być wyliczone, jeśli znany jest optyczny potencjał oddziaływania cząstek w wejściowym i wyjściowym kanale reakcji.

Przedstawmy pewną reakcję jądrową równaniem

rt-j-A - B b .

Cząstka a uderza tutaj w jądro A dając jądro B i wylatującą cząstkę b. Aby dla tej reakcji poprowadzić obliczenia metodą DWBA musimy znać optyczny potencjał oddziaływania cząstki a z jądrem A i cząstki b z jądrem B, przy energiach reprezentowanych cząstkami a i b w obu kanałach tej reakcji.

Tak więc sukces metody DWBA uzależniony jest od znajomości potencjału optycznego dla oddziaływania różnych cząstek z jądrami atomowymi o różnych liczbach masowych i przy różnych energiach.