9576709282

podczas zwózki bali drzewnych powoduje napowietrzenie gleby, co w efekcie przyspiesza ekspansję higrofilnych i nitrofilnych roślin jednorocznych. W odniesieniu do Beskidu Małego diagnoza o antropogenicznym pochodzeniu płatów z facjalnym udziałem Impatiens noli-tangere wydaje się słuszna, jakkolwiek gatunki wskazane przez Dzwonko [l.c.] - Stellaria nemorum, Geranium robertianum oraz Galeopsis speciosa nie pełnią tu roli diagnostycznej. Znamienną cechą tych płatów jest natomiast drzewostan jodłowo-jaworowy, najczęściej z jednostkowym udziałem buka i lipy drobnolistnej oraz znikomy udział w runie gatunków charakterystycznych i wyróżniających asocjację.

Buczyny z niecierpkiem były opisywane także z Czech i Słowacji. Moravec [1982] części takich płatów nadał rangę podzespołu w obrębie Dentario enneaphylii-Fagetum, ze Stellaria nemorum, Circaea alpina, Petasites albus, Phegopteris polypodioides i Ranunculus lanuginosus jako grupą gatunków wyróżniających. Wspomniany autor uznaje część płatów z niecierpkiem za postać a antropogeniczną.

W niektórych płatach warstwę runa budują paprocie, spośród których najwyższe pokrycie i stałość osiąga Athyrium filix-femina. Buczyny z udziałem wietlicy najczęściej porastają strome stoki, eksponowane na południe i wschód, pod przerzedzonym drzewostanem lub miejsca, gdzie jest stały dopływ bocznego światła, np.: od strony drogi leśnej przecinającej stok. Dno lasu często zasłane jest posuszem i butwiejącymi kłodami, pomiędzy którymi wyrastają Dentaria glandulosa, D. bulbifera, Galium odoratum czy Galeobdolon luteum, jednak ich udział w tworzeniu warstwy zielnej jest niewielki. W drzewostanie obok buka i jaworu rośnie jodła i świerk.

Wariant paprociowy został w literaturze udokumentowany m.in. przez Michalika [1967]. Według tego autora fizjonomia płatów buczyny paprociowej z rezerwatu „Turbacz” im. W.    Orkana w Gorcach    posiada wiele cech wspólnych

z charakteryzowanymi fitocenozami z Beskidu Małego, są to: rozluźniony drzewostan oraz liczne występowanie Athyrium fdix-femina z najwyższym stopniem stałości, a spośród przedstawicieli roślin charakterystycznych dla zespołu, związku, rzędu i klasy brak gatunków tworzących facje. Cechą flory styczną odróżniającą pozytywnie buczyny z Gorców jest występowanie subendemitu karpackiego - Symphytum cordatum. Z terenu Babiej Góry znany jest podzespół D. g.-F. athyrietosum alpestris z Athyrium alpestre, Lysimachia nemorum i Plagiomnium affine w randze gatunków wyróżniających. Fitosocjologicznego opracowania tej subasocjacji podjął się Kasprowicz [1996], który uzasadniając ujęcie buczyny paprociowej w randze podzespołu, zwraca uwagę na masowe występowanie paproci z rodzaju Athyrium (A. alpestre i A. fdix-femina\ którym

-91 -