984501847

co ten okrzyk oznacza. Synem Bożym, Dmi Filius, był tylko August, który wielokrotnie w różnych oświadczeniach, w sposób bardziej lub mniej jasny, podkreślał boski charakter swojego pochodzenia i julijskiej dynastii, zatem splendor tej boskości spływał również na Tybcriusza, który wprawdzie nie życzył sobie czci należnej bogom, nigdy jednak nie zaprzeczał nadprzyrodzonemu pochodzeniu rodu i przybranego ojC3 (III-IV, 401).

Także w rozdziale Król Judei pojawia się potwierdzenie takiego toku rozumowania Piłata. Rozdział ten odpowiada ujęciom synoptyków, którzy odnotowali, iż Jezus był poniżony w swej królewskiej godności¹⁴⁰. Nawiązuje on również do sceny Ecce Homo zapisanej tylko u św. Jana¹⁴¹ i nadaje jej takie uzasadnienie, którego nie podają bibliści¹⁴². Oryginalność ujęcia Brandstaettera opiera się na istotnych przesłankach historycznych.

Prokurator z odrazą odwrócił głowę. Kciukiem prawej ręki, którą odchylił nieco ku tyłowi, wskazał na Jezusa i rzekł mocnym głosem, aby go równie dobrze słyszeli kapłani, jak i pospólstwo, stojące na placu:

- Oto... człowiek.,.

Tymi dwoma słowami, oddzielonymi od siebie krótkim i wymownym odstępem, uroczyście dawał świadectwo [...], że on, Pontius Pila-tus, prokurator Judei, widzi w tym nędznym synu Izraela, odzianym w błazeńskie szaty, tylko człowieka, zwyczajnego, marnego i przemijającego człowieka, a nie syna bożego, męża boskiego pochodzenia, bo ta wy-

¹⁴⁰ Por Mk 15, 16-20; Mt. 27, 27-31.

^,4ł Por. J 19, 5-6.

¹⁴² Oto przykładowo wybrane komentarze biblistów: „Piłat jesr daleki od uczuć litości wobec Jezusa ani też nie apeluje o nią do Żydów. Słowa jego: »Oro człowiek* stanowią najpierw rodzaj werdyktu uniewinniającego, nawiązującego do w. 29. Podobnie później słowa »Oto wasz król!« (w. 14) będą stanowiły potwierdzenie oskarżenia i podstawę wyroku skazującego. Wielu krytyków i egze-getów dopatruje się w podkreśleniu słów Piłata aluzji do godności »Syna Czło-\vieczego« [...] inni zaś mówią jedynie o chęci ośmieszenia oskarżenia przez Żydów Jezusa jako króla" (Ewangelia wg św. Jana. Tekst.,,, s. 367): „Ukazując Jezusa ludowi Piłat chciał jeszcze raz pokazać, że uważa Go za niewinnego, może też chciał wzbudzić litość albo udowodnić, że takiego człowieka nie potrzebują się obawiać" ( komentarz do J 19, 5 w BP); „Słowa cc są aluzją do proroctwa Daniela o Synu Człowieczym (Dn 7, 13 n) i do rytułu, jaki Jezus stosował wobec siebie ' (E. Szymanek, Wykład Pisma Świętego Nowego Testamentu, Poznań 1990, s. 186 [komentarz do J 19, 5 - dop. mój, A.S.j).

221