984502251

W SZWECYl. 219

cieli odnośnych nauk. Na zebraniach winny być także rozbierane kwestje metodologii nauk, będących przedmiotem zebrania. Kierownik kursu teoretycznego, obowiązany jest nneć tygodniowo przynajmniej dwa wykłady teoretyczne z bistorji i teorji pedagogiki. Kandydaci winni przedstawić w środku drugiego półrocza jedno lub dwa wypracowania, z dziedziny tychże nauk, tudzież złożyć w końcu roku egzamin, według programatu, ułożonego przez kierownika zajęć teoretycznych. Egzamin ten. winien odbyć się w obecności rektora i odnośnych nauczycieli. Co pół roku rektor winien zdawać ministerjum raport o urządzeniu zajęć kandydatów w czasie próbnego roku. Po ukończeniu czasu próby kandydaci otrzymują świadectwo oddzielne z zajęć praktycznych, wydane przez rektora i właściwych nauczycieli; oddzielne z zajęć teoretycznych, wydane przez kierownika tymi zajęciami. Dopiero na skutek takiego przygotowania, kandydaci mogą otrzymać stałą posadę. ^l).

Ze względu na ważność, jakiej nabrał w ostatnich czasach w Szwecyi wykład języków nowożytnych, komisya zajmowała się też przygotowaniem odpowiednich do tego nauczycieli.

Kwestyi nie ulega, że uczenie się tych języków, jak to ma miejsce w ogóle obecnie, według rozmaitych metod Robertsonów, Ah-nów, Ollendorfów, nie mogło doprowadzić do pomyślnych rezultatów. Widocznie nauczanie języków starożytnych musiało mieć lepsze skutki, gdyż odbywało się według innej, ściśle naukowej metody Tak jednak dalej być nie mogło, gdy język niemiecki został wzięty za podstawę lingwistycznego wykształcenia młodzieży, i gdy okazał się brak uzdolnionych należycie nauczycieli. Temu brakowi nauczycieli należy nawet przypisać, że początkowo reforma językowa w Szwecyi gdzieniegdzie nie przyniosła takich rezultatów, jakich się po niej spodziewano. Wszędzie jednak rezultaty były dobre i pomyślne, gdzie byli nauczyciele będący w stanie wykładać języki nowożytne równie gruntownie, jak to miało miejsce dotychczas tylko w wykładzie języków starożytnych. Kierując się temi motywami komisya proponowała rozmaite środki, w celu przygotowania w odpowiedni sposób nauczycieli języków nowożytnych. Do nich należało urządzenie oddzielnych katedr dla tych języków w uniwersytetach, studyowanie ich historyczno-porównawcze, urządzenie odpowiednich seminaryów, a także wysyłanie na koszt rządu kandydatów na nauczycieli do tych krajów, których język obrali sobie za przedmiot specyalnycbstudyów, w celu nabycia biegłości w nich przez wprawę 2).

Wreszcie nie uważamy za zbyteczne, zwrócić uwagi na wnioski komisyi oświecenia co do urządzenia władz, zarządzających szkołami, gdyż i pod tym względem wnioski te odznaczają się świeżością i oryginalnością.

') Klinghardt. ibidem, str. 136.

²) Klinghardt. ibidem, str. 13 9.