984502285

231

ZA ZYGMUNTÓW.

wpice na łożach kołowych. Spotykamy wprawdzie zarazem armaty większe, burzące i półburzące, bez kół ,,absque rotis“; a od Wapow-skiego wiemy, że: „in obsidione arcis Soczayie Poloni habebant plu-rimas bombardas, sed duaeprecipuestupendae magnitudinis, quarum una equis40, altera 50 trahebatur“. Ale to były zabytki niedawnej przeszłości.

Co to były za działa owe: śrubnice, półśrubnice, taraśnice dłuższe i krótsze, haufnice i nareszcie charczownice. o tem nie możemy w zupełności zdać sobie sprawy i ztąd poniższe objaśnienia gruntują się więcej na domysłach.

Meinert (w T. 1. str. 374) mówi o używanych w wieku XV działach o kilku komorach, które przyszrubowywały się do części kana-

In turri civitatis.

Decem vasa pulverum, ad śrubnice concernentia. Itera unus Yassulus ejuadcm pulveris ad śrubnicze. Item 3 yasa ad uffnicze spectantia. Item saletre 4 vasa semiplena.

Superius in Pretorio.

Item novem selaein quibus vcxilla portantur. Itera 19 hastae alias drzewie vexilli ferum. Item in turri ex opposito ecclesiao Sancti Francisci rotae novem sunt reperte.

Deposita ac relicta Leopoli de bello moderno RIoldaviensi ut bom-bardarum pulveres eclope (?) (może globe) alias cule et alia bellicam expeditioncm concernentia, die sabbabato in vigilia s.s. Siraonis et Iude apostolorum Anno nt supra in turri. 5 5 Vnsa pulverum bombardarum et pixidum in turri ciyitatis deposita. Item 44 irustra plumbi, ex eis una magna ibidem deposita. Item 1 0 capecia globorum, alias cul plumbi, minus 6 globis. Item 5 saccelli, in quibus pulveres ad bombardas portantur, ibidem deposita.

In eaclem turri.

Primum, fabrorum instrumenta, videlicet: item duo folles fabriles alias miechy. Item tres incudes alias nakowalnie una magna, alia in qua szynale fabricant, qurta in qua uffnale et alia fabricantur. Item 4 maky (?). Item 4 forcibus alias kleszcze, Item 7 catene. Item una sella in qua vexillum portatur. Item 1 8 hastae alias drzewie ad vexillifera spectantia ac ctiam ibidem deposita 1 9 hastae, in quibas etiam voxilla deferuntur do pretorio, quae non mota erant pro bello moderno. Item 7 5 pi-xidcs alias cozy, valentes ad sagittandum. Item 19 cozy ruptae, Item 3 4 lamina ferri alias szyny a rotis dempae, Item 5 szyny a lectis bombardarum alias blachy. Jtem 10 roszkopi cum corcis. Item currum Stynnagi (?) (może sztclwagi), lamvye (?) vagi, orczyki, hic deposita sunt in turri supra portam Cracoviensem. Item duae masznyce, Item una corda spisa, alias lyna. Item falcastrum unum. Item ligo. Item duo fossoria. Item ollaeris, alias coczyel, per coquina. Item due formę ad piraśnicze. Item coclear in quo coquitar plumbum. Item tres szaphy. Item unum vas magnum saletre.

In Circulo sub pretorio.

Octo uffnicze, quinque szrubnicze, tarasnicza fracta. Due magna pixides seu bombardo alias pułburzącze działo.