9914714004

39

ydaktyka

nowania języka polskiego. Niezwykłą wagę ma też współpraca z nauczycielami szwedzkimi. Bardzo często rozmawiamy z nimi o problemach wynikających z dwujęzycznego środowiska dziecka, o występujących często interferencjach, staramy się wspólnie poznawać wpływ obu języków na rozwój ucznia.

W czasie wywiadówek, a w Szwecji mają one charakter indywidualnych rozmów z uczniem i rodzicami, przekazywane są informacje o postępach nauczania, odbywa się wspólne planowanie dalszej pracy, ocena indywidualnego wkładu ucznia. Podkreślić trzeba, że możliwość współkształtowania przez ucznia programu i form nauczania stanowi niezwykle ważny czynnik wpływający na powodzenie w nauce. Nie trzeba —jak sądzę — nikogo przekonywać, jak wiele zależy od tego, czy uczeń uczestniczy aktywnie w poszukiwaniu sposobu pracy, który będzie w jego przypadku najefektywniejszy.

Wyniesiona ze szkoły i z domu znajomość języka polskiego w mowie i najczęściej również w piśmie powinna umożliwiać uczniom czytanie polskiej prasy i literatury oraz podtrzymywanie kontaktu z Polską i Polakami w innych krajach. Dość duże znaczenie w ostatnich czasach ma Internet. Świadomość, że w innych krajach są również Polacy, możliwość komunikowania się z nimi w szybki i interesujący sposób jest dodatkową zachętą do uczenia się polskiego. Bardzo nas to cieszy, ponieważ motywowanie uczniów, a nierzadko także rodziców, nie jest dla nas uczących zadaniem najłatwiejszym.

Tygodniowe pensum nauczyciela języka ojczystego wynosi 45 godzin zegarowych. Z tego 35 godzin w szkole i 10 godzin w domu (tzw. czas zaufania). Z 35 godzin jedną połowę przeznacza się na dydaktykę, drugą natomiast na planowanie zajęć, przygotowanie się do lekcji, współpracę z nauczycielami, rozmowy z uczniami, dojazdy do szkół i inne. Do tego dochodzi ponad tydzień przeznaczony na dokształcanie się grona pedagogicznego. W tym czasie uczniowie są zwolnieni od zajęć.

Najważniejsze składniki naszej pracy to ćwiczenia w mówieniu i rozumieniu mowy, nauka czytania i pisania, ćwiczenia słownikowe, nauka o języku, przekazywanie wiedzy o polskiej kulturze, literaturze, historii oraz geografii. Ucząc języka staramy się korzystać ze wszystkich dostępnych nam materiałów dydaktycznych. Najczęściej są to podręczniki do języka polskiego, historii, geografii, środowiska i inne, wydane zarówno w Polsce jak i za granicą. Ponadto korzystamy z pomocy audiowizualnych i multimedialnych. Bardzo nas cieszy bogata oferta najróżniejszych firm wydawniczych zajmujących się publikowaniem podręczników. Im więcej ich mamy, tym łatwiej znaleźć coś odpowiedniego dla każdego z naszych uczniów. A nie jest to zadanie najłatwiejsze. Niejednokrotnie jesteśmy zmuszeni korzystać z wielu podręczników. Często sami przygotowujemy niezbędne, dostosowane do poziomu ucznia opracowania. Na szczęście nie mamy większych problemów w zdobywaniu materiałów dydaktycznych. Na każdego ucznia dysponujemy określoną sumą przeznaczoną na zakup wszelkiego rodzaju pomocy dydaktycznych. W większych ośrodkach polskie książki możemy wypożyczać w bibliotekach publicznych. Pomocą służy nam również Instytut Polski, a także działające w Szwecji organizacje polonijne.

Praca nauczyciela języka polskiego za granicą jest bardzo interesująca, ale nie należy do najłatwiejszych. Wymaga systematycznego doskonalenia warsztatu pedagogicznego, poszukiwania nowych metod i środków, dokształcania się i aktualizowania wiedzy — nie tylko o języku, ale również o zmianach zachodzących w Polsce. Nauczyciel języka polskiego jest bowiem kimś więcej niż tylko nauczycielem języka. Jest osobą, która powinna dobrze znać obydwa środowiska kul-

4

turowe i umieć zachęcić do ich poznawania. Należy pamiętać również o tym, że nauczyciel języka polskiego jest jednym z wielu nauczycieli pracujących w szkole szwedzkiej. Od jego osobistego zaangażowania, otwartości, kwalifikacji, sposobu bycia zależy bardzo