t - rok w którym wystąpi dana wielkość gotówki (wpływy lub wydatki) (t=0,l,2,3...,T).
Wyrażenie —!— to czynnik dyskontujący (dyskontowy),30 pozwalający określić (1 + /)'
aktualną wartość pieniądza, który zamierza się wydać lub zarobić w przyszłości. Mechanizm dyskonta prezentowany jest szerzej w punkcie 2.3.
2.2. Statyczne metody oceny projektów inwestycyjnych
Analizę opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych rozpoczyna się zazwyczaj wykorzystując tzw. statyczne metody (nazywane również prostymi). Metody te służą do wstępnej selekcji projektów i są stosowane głównie na etapie studiów przedrealizacyjnych.
Mają one charakter uproszczony, wielkości wykorzystywane w tych metodach są wielkościami oceny. Prowadzi to do równoważnego traktowania efektów i nakładów, bez względu na moment rzeczywistego ich wystąpienia. Metody te nie uwzględniają więc zmian wartości pieniądza w czasie. Kolejnym uproszczeniem jest oparcie oceny na wybranych wielkościach rocznych lub średniorocznych oraz nie uwzględnianie pełnego okresu funkcjonowania badanych przedsięwzięć. Obniża to znaczenie wiarygodności wyników oceny. 1
Do najczęściej stosowanych, statycznych metod oceny efektywności inwestycji zaliczyć można:
• okres zwrotu - PP (Payback Period),
• przeciętna księgowa stopa zwrotu - ARBV (Average Return on Book Value),
• prosta stopa zwrotu,
• test pierwszego roku.
A) OKRES ZWROTU - PP (Payback Period)
W praktyce gospodarczej wiele przedsiębiorstw nadal stosuje tę prostą formułę okresu zwrotu (PP) dla oceny projektów inwestycyjnych. PP jest definiowany jako liczba lat wymagana dla odzyskania nakładów początkowych ze spodziewanych przyszłych przychodów pieniężnych z projektu. Jeżeli, na przykład projekt wymaga nakładów początkowych w wysokości 1 min USD i ma generować strumienie pieniężne netto w wysokości 250.000 USD rocznie przez 10 lat, to okres jego zwrotu wynosi 4 lata. Jeżeli spodziewane roczne strumienie pieniężne netto osiągną 500.000$ to okres zwrotu wyniesie 2 lata itd.
Przyjmując że wszystkie projekty mają jednakowe roczne przychody okres zwrotu można obliczyć według następującej formuły:
kr p _ początkówe_nak\ady inwestycyjne _ I0
~ roczne przychody pieniężne CF
W praktyce często zdarza się, że przychody projektu maja silnie okresowy charakter. W takiej sytuacji okres zwrotu oblicza się sumując przychody, aż do otrzymania sumy równej nakładom początkowym. Tabela 1 prezentuje strumienie pieniężne dwóch hipotetycznych projektów A i B. Pierwszy z nich ma 3 - letni okres zwrotu; zsumowanie rocznych przychodów projektu B daje dłuższy okres zwrotu wynoszący 5 lat.
30 R. A. Brealey, S. C. Myers, Principles of Corporate Finance, McGraw-Hill Book Company. Internationale Editioa s. 12.
31 M. Sierpińska. T. Jachna. Ocena op. cit., s. 196.
POLSKA AGENCJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI POLISH AGENCY FOR ENTERPRISE
* DEYELOPMENT m