9988995836

• ochrona środowiska naturalnego itp.

Bardzo często przesłanki te stają się celami inwestowania. Zaś cel główny inwestowania to przetrwanie i rozwój przedsiębiorstwa.

1.4. Pojęcie oraz rodzaje ryzyka w procesie inwestycyjnym

| „Aby coś kontrolować, trzeba to coś znać ” |

W swym codziennym działaniu poruszając się, wykonując nawet najprostszą i całkiem prozaiczną czynność, skazani jesteśmy na ryzyko niepowodzenia, na poniesienie lub wyrządzenie szkody. Mniejsze lub większe ryzyko wiąże się z każdą formą aktywności. Jednak ze względu na to, że najczęściej jest to ryzyko nieznane, a prawdopodobieństwo powstania szkody jest niewielkie nie bierze się go zwykle pod uwagę przy podejmowaniu decyzji.

Jednocześnie za znamienną cechę ryzyka uznaje się niepewność osiągnięcia zamierzonego rezultatu. Z ryzykiem wiąże się brak pewności i jedynie prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu, co w wypadku przedsiębiorstwa oznacza udaną inwestycję i zysk rekompensuje ten stan.

Jedna z głównych różnic pomiędzy gospodarką rynkową a gospodarką planowaną jest decentralizacji ryzyka. O ile w gospodarce planowej ryzyko było głównie przedmiotem troski centralnych organów administracji gospodarczej, która stykała się z nim na etapie budowy i realizacji planów o tyle przedsiębiorstwo było w znacznej części zwolnione z konieczności identyfikacji ryzyka i zarządzania nim.²⁰ W kontekście gospodarki rynkowej można pokusić się o stwierdzenie że sukces przedsiębiorstwa zależy od jakości zarządzania, która z kolei zależy od umiejętności zarządzania ryzykiem. Ryzyko jest pojęciem bardzo szerokim, obejmującym swym zakresem szereg konkretnych ryzyk. Szeroka definicja ryzyka inwestycyjnego nawiązuje do niepewności uzyskiwania planowanych wyników finansowych, zaś skrócona do możliwości poniesienia strat. Pierwsza z nich jest bardziej precyzyjna gdyż formalnie ryzyko związane jest z nieprzewidywalnymi zmianami zarówno na korzyść jaki na niekorzyść danego podmiotu. W praktyce jednak rzadko mówi się o ryzyku osiągnięcia nieprzewidywalnych korzyści, zawężając pojęcie ryzyka jedynie do możliwości poniesienia strat.

We współczesnym ujęciu teorii ekonomii na ryzyko w działalności inwestycyjnej przedsiębiorstwa wpływ na przede wszystkim oprócz bieżących decyzji operacyjnych, czynnik czasu. Należy pamiętać że inwestowanie jest związane nierozerwalnie z funkcją czasu. Ta sama suma pieniędzy na przecież różną wartość w zależności od umiejscowienia jej w czasie (problem dyskontowania pieniądza). Rola czasu w procesie inwestowania związana jest z ograniczeniem bieżącej konsumpcji na rzecz konsumpcji przyszłej przy założeniu że poziom przyszłej konsumpcji będzie wyższy od bieżącej.²¹ Czynnik czasu wiąże się więc z założeniem kolejnych nakładów ponoszonych na realizację przedsięwzięć i osiągniętych dzięki temu efektów. Im później ponoszone są nakłady a wcześniej uzyskiwane dzięki nim efekty, tym wyższa będzie efektywność realizowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. Czynnik czasu może znacznie różnicować opłacalność projektów charakteryzujących się tą samą masą zysku, lecz osiąganą w różnym czasie. Niejednokrotnie bywa tak, że inwestycje charakteryzujące się wyższym od innych poziomem spodziewanego zysku, są równocześnie obarczone większym ryzykiem. Wynika to przede wszystkim z faktu, że poszczególne warianty działań, charakteryzujące się zróżnicowanym poziomem spodziewanego zysku cechują się równocze-

20    j    Ryzyko finansowe. Bank 9/94, s. 24.

²¹    S. Flejterski, L. Rozenberg, Innowacyjność i przedsiębiorczość w transporcie samochodowym (materiały ogólnopolskiej konferencji: “EKTRA '94"). Szczecin- Świnoujście 1994,2. 82.

*

POLSKA AGENCJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI POLISH AGENCY FOR ENTERPRISE DEYELOPMENT

7

m