kałach i wieprzach, upatrywali symbol nieczystości i moralnej, i rytualnej. Dalszy wywód narratora-judaisty uświadamia czytelnikowi, iż prawowierni Izraelici troszczący się o zachowanie Przymierza pogardliwie nazywali psami wszystkich rodaków nic spełniających wymogów prawa Mojżeszowego oraz pogan - zwłaszcza tych, którzy oddawali się prostytucji sakralnej i orgiastycz-nym kultom ku czci pogańskich bożków. Przyjęta pierwszoosobowa forma wypowiedzi ma na celu nawiązanie relacji z czytelnikiem i zdobycie jego zaufania.
Niekiedy narrator-teolog, bardzo dyskretnie ujawniając swą obecność, jednocześnie wskazuje na bardzo odległy dystans czasowy wobec fabuły utworu. Wówczas można mieć wrażenie, iż opowiadający - znajdujący się poza czasem powieściowym - znajduje się też poniekąd poza czasem historycznym. Szczególnie widoczna jest taka pozycja narratora we fragmentach, które wskazują na nadprzyrodzony, a więc zakorzeniony w wieczności charakter prezentowanej rzeczywistości. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy mowa jest o nadaniu imienia Jezusowi: „i nadano Mu imię Jeszua - co znaczy: Jahwe jest zbawieniem - a po grecku imię co brzmi: Jezus, i tym imieniem nazywają Go ludzie po dzień dzisiejszy, i nazywać Go będą po nieskończoność czasu1'
Zajmując pozycję ponadczasową, narrator sytuuje zdarzenie nadania dziecku imienia w siódmym dniu od Jego narodzin - co zgodne jest z przepisami Tory. Jednocześnie jednak symboliczne znaczenie liczby 7 wyraźnie łączy się z wymiarem transcendentnym, Boskim - który ze swej istoty nie może być ograniczony żadnymi normami czasu i przesrrzeni. Tłumacząc znaczenie imienia „Jahwe jest zbawieniem", zajmuje jednocześnie pozycję kogoś. komu znana jest „nieskończoność czasu”. Całość harmonizuje z wymową teologiczną: zbawienie jest rzeczywistością, która rozpoczęła się w ludzkim wymiarze czasu, lecz dopełni się poza jogo granicami.
145