mechanik pojazdow samochodowych 723[04] z2 06 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Adam Sabiniok

Wykonywanie naprawy układów chłodzenia, ogrzewania
i klimatyzacji 723[04].Z2.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Stanisław Kołtun
mgr inż. Robert Wanic

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Adam Sabiniok

Konsultacja:

mgr inż. Gabriela Poloczek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[04].Z2.06
Wykonywanie naprawy układów chłodzenia, ogrzewania i klimatyzacji, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Budowa i działanie układu chłodzenia

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Budowa i działanie układu ogrzewania

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Budowa i działanie układu klimatyzacji

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Weryfikacja i naprawa układu chłodzenia, ogrzewania i klimatyzacji

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych
723[04].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Kolejność realizacji jednostek modułowych powinna być zgodna ze schematem układu

jednostek modułowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

723[04].Z2.01

Wykonywanie naprawy

silników samochodowych

723[04].Z2.02

Wykonywanie naprawy

zespołów napędowych

723[04].Z2.07

Wykonywanie pomiarów

diagnostycznych silnika

723[04].Z2.03

Wykonywanie naprawy

układów kierowniczych

723[04].Z2.06

Wykonywanie naprawy układów

chłodzenia, ogrzewania

i klimatyzacji

723[04].Z2

Obsługa i naprawa pojazdów

samochodowych

723[04].Z2.05

Wykonywanie naprawy

podzespołów układu nośnego

samochodu

723[04].Z2.04

Wykonywanie naprawy

układów hamulcowych

723[04].Z2.08

Wykonywanie naprawy elementów

nadwozi pojazdów samochodowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśniać podstawowe prawa i zasady mechaniki technicznej, termodynamiki
i elektrotechniki,

−

rozróżniać części maszyn,

−

rozróżniać zasadnicze zespoły samochodu,

−

wykonywać demontaż i montaż silnika dwusuwowego,

−

wykonywać demontaż i montaż silnika czterosuwowego,

−

rozpoznawać stan techniczny pojazdów na podstawie przeprowadzonych badań
i weryfikacji części,

−

wykonywać pomiary charakterystycznych parametrów z dokładnością wymaganą przez
instrukcje serwisowe,

−

weryfikować poszczególne części silnika i jego podzespoły,

−

określać zakres i sposób naprawy silnika,

−

dokonywać demontażu, naprawy i montażu poszczególnych części silnika,

−

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

współpracować w grupie,

−

stosować przepisy o utylizacji części i materiałów eksploatacyjnych,

−

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego
zawodu,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić funkcje układów chłodzenia, ogrzewania i klimatyzacji,

−

wyjaśnić budowę układu chłodzenia: chłodnicy, pompy cieczy chłodzącej, termostatu
i napędu wentylatora,

−

zdemontować układ chłodzenia,

−

zweryfikować elementy układu chłodzenia,

−

naprawić i zamontować układ chłodzenia,

−

wyjaśnić budowę układu ogrzewania i klimatyzacji: nagrzewnice, klimatyzatory,

−

zdemontować elementy układu ogrzewania i klimatyzacji,

−

zweryfikować elementy układu ogrzewania i klimatyzacji,

−

naprawić i zamontować układ ogrzewania i klimatyzacji,

−

ocenić jakość wykonywanych prac,

−

skorzystać z instrukcji serwisowej i dokumentacji technicznej,

−

zastosować przepisy bhp i ochrony ppoż. obowiązujące na stanowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

naprawy

układów

chłodzenia,

ogrzewania i klimatyzacji 723[04].Z2.06

Temat: Układy chłodzenia silników spalinowych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozróżniania i charakteryzowania układów

chłodzenia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić istotę chłodzenia silnika spalinowego,

−

rozpoznać sposób chłodzenia silnika,

−

wskazać części składowe układu chłodzenia,

−

wyjaśnić zasadę działania układu oraz części składowych.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

prezentowania wyników swojej pracy,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

miniwykład,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

modele układów chłodzenia,

−

prezentacje multimedialne,

−

tablice poglądowe,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

uczniowie pracują w grupach 2

−3

osobowych.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest dokonanie klasyfikacji układów chłodzenia.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.

4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1. W jakim celu jest stosowane chłodzenie silnika spalinowego?
2. Na czym polega chłodzenie bezpośrednie?
3. Na czym polega chłodzenie pośrednie?
4. Jakie są rodzaje chłodzenia bezpośredniego i pośredniego?

Faza II. Planowanie
1. Co oznacza pojęcie „chłodzenie bezpośrednie”?
2. Co oznacza pojęcie „chłodzenie pośrednie”?
3. Jakie istnieją odmiany chłodzenia?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach omawiają warunki pracy silnika.
2. Uczniowie zastanawiają się nad różnicą chłodzenia bezpośredniego i pośredniego.
3. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność rozumowania klasyfikacji układów

chłodzeń.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie odczytują schematy wybranych układów chłodzenia.
2. Uczniowie charakteryzują wskazane układy chłodzenia.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów

wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel

sprawdza poprawność.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Nowoczesne rozwiązania układów chłodzenia
silników spalinowych. Na podstawie zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie
przedmiotowym notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie naprawy układów chłodzenia,
ogrzewania i klimatyzacji 723[04].Z2.06

Temat: Naprawa układu chłodzenia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności oceny stanu oraz naprawy układu chłodzenia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko do wykonywania weryfikacji i naprawy zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

dobrać konieczne części zamienne i materiały eksploatacyjne,

−

dokonać wymiany zużytych lub uszkodzonych części.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

prezentacji uzyskanych wyników,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja w grupie.

Środki dydaktyczne:

−

prezentacje multimedialne,

−

zestaw narzędzi mechanika,

−

części zamienne,

−

materiały eksploatacyjne,

−

sprzęt ochrony indywidualnej,

−

dokumentacja techniczna pojazdu,

−

instrukcje bhp i ochrony ppoż,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 4 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Planowanie czynności związanych z weryfikacją i naprawą układu chłodzenia:

−

analiza objawów usterki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

sporządzenie wykazu narzędzi i przyrządów niezbędnych do wykonania ćwiczenia,

−

sporządzeniu wykazu materiałów.

4. Organizacja stanowiska pracy.
5. Wykonanie zaplanowanych czynności:

−

organizacja stanowiska,

−

weryfikacja układu,

−

przygotowanie narzędzi i części zamiennych,

−

wymiana uszkodzonych części,

−

bieżąca kontrola wykonywanych zabiegów,

−

przekazanie sprawnego pojazdu.

6. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni on postępy,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Praca domowa
Zaproponuj sposób naprawy wybranego elementu układu chłodzenia. Sporządź w zeszycie
przedmiotowym notatkę na wskazany temat.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Budowa i działanie układu chłodzenia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeanalizuj budowę schematu układu chłodzenia, nazwij poszczególne części oraz

odszukaj je w samochodzie.

Rysunek do ćwiczenia 1 [8, s. 34].

..............................................................................................

.............................................................................................

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje wykonane ćwiczenie. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) scharakteryzować układ chłodzenia pośredniego,
2) przeanalizować rysunek,
3) zapisać nazwy części układu,
4) odszukać w samochodzie części układu chłodzenia,
5) zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

samochód z silnikiem chłodzonym cieczą,

−

modele układów chłodzenia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj budowę przedstawionego układu chłodzenia, nazwij wyszczególnione

części oraz opisz zadania, jakie one spełniają.

Rysunek do ćwiczenia 2 [8, s. 34].

....................................................................................................

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje wykonane ćwiczenie. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy rysunku,
2) zapisać nazwy wskazanych części,
3) scharakteryzować zadania przedstawionych części,
4) zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

modele układów chłodzenia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Opisz zadania termostatu w układzie chłodzenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) usystematyzować posiadaną wiedzę,
2) opisać zadania termostatu,
3) zaprezentować wynik pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie teoretyczne.

rodki dydaktyczne:

–

modele termostatów,

–

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dokonaj analizy płynów chłodzących stosowanych w samochodach. Wymień cechy,

jakimi charakteryzują się płyny chłodzące.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z dokumentacji technicznej,
2) dokonać analizy cech płynów chłodzących,
3) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

próbki płynów chłodzących,

−

dokumentacja techniczna płynów chłodzących,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Budowa i działanie układu ogrzewania

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj budowę przedstawionego układu ogrzewania wnętrza pojazdu, nazwij

poszczególne części oraz odszukaj je w samochodzie.

Rysunek do ćwiczenia 1 [2, s. 64].

..............................................................................................

10 ..............................................................................................

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) scharakteryzować budowę i działanie układu ogrzewania,
2) przeanalizować rysunek,
3) zapisać nazwy części układu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) odszukać w samochodzie części układu ogrzewania,
5) zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

samochód PF 126p,

−

modele układów ogrzewania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dokonaj uruchomienia układu ogrzewania wnętrza pojazdu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach 2–3 osobowych. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją pojazdu,
2) uruchomić silnik samochodu,
3) włączyć układ ogrzewania,
4) dokonać regulacji temperatury wnętrza pojazdu,
5) dokonać regulacji intensywności i kierunku nadmuchu powietrza,
6) omówić wykonane czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

samochód,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Budowa i działanie układu klimatyzacji

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wymień cechy, jakimi charakteryzuje się czynnik chłodniczy stosowany w układzie

klimatyzacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas
wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy dokumentacji czynników chłodniczych,
2) wypisać cechy charakterystyczne czynników chłodniczych,
3) zaprezentować wynik pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

dokumentacja czynników chłodniczych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Opisz zjawiska zachodzące podczas pracy układu klimatyzacji. Odszukaj w samochodzie

i nazwij wyróżnione części.

Rysunek do ćwiczenia 2 [1, s. 34].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

.........................................................................................

A …………………………………………………………
B …………………………………………………………
C …………………………………………………………
D …………………………………………………………

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować schemat układu,
2) nazwać części wskazane na schemacie,
3) opisać zjawiska zachodzące w układach klimatyzacji,
4) odszukać w samochodzie części układu klimatyzacji,
5) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie teoretyczne.

rodki dydaktyczne:

−

samochód z klimatyzacją,

−

schematy klimatyzacji,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj uruchomienia układu klimatyzacji pojazdu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach 2–3 osobowych. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją pojazdu,
2) uruchomić silnik samochodu,
3) włączyć układ klimatyzacji,
4) dokonać regulacji intensywności i kierunku nadmuchu powietrza,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) omówić wykonane czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

samochód z klimatyzacją,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Weryfikacja i naprawa układu chłodzenia, ogrzewania

i klimatyzacji

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar temperatury zamarzania płynu chłodzącego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać instrukcje obsługi urządzenia pomiarowego,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) określić rodzaj zastosowanego płynu chłodzącego na podstawie dokumentacji,
4) sprawdzić organoleptycznie stan techniczny narzędzi,
5) wykonać pomiar temperatury zamarzania,
6) zanotować wyniki pomiaru,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi sprzętu pomiarowego,

−

urządzenie do pomiaru temperatury zamarzania płynu chłodzącego,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dokonaj weryfikacji termostatu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie lub
w grupach 2–3 osobowych. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) przeczytać instrukcje obsługi narzędzi i sprzętu pomiarowego,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) określić rodzaje pomiarów i scharakteryzować je,
4) dobrać sprzęt pomiarowy do wykonania ćwiczenia,
5) sprawdzić stan techniczny narzędzi przez ich wzrokowe oględziny,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) wykonać pomiar temperatury początku otwarcia oraz wielkości maksymalnego otwarcia,
7) zanotować wyniki pomiaru,
8) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi narzędzi i sprzętu pomiarowego,

−

dokumentacja techniczna,

−

termostat,

−

narzędzia i sprzęt pomiarowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj wymiany paska napędu wentylatora w samochodzie Fiat 126p.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach 2–3 osobowych. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia
35 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) określić sposób regulacji naciągu paska klinowego i scharakteryzować go,
3) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,
4) sprawdzić stan techniczny narzędzi przez wzrokowe oględziny,
5) wymienić pasek klinowy oraz dokonać koniecznej regulacji naciągu,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zestaw narzędzi,

−

pasek klinowy,

−

dokumentacja techniczna,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dokonaj naprawy układu chłodzenia w samochodzie FSO polegającej na wymianie

pompy cieczy chłodzącej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach 2–3 osobowych. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia
90 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić stan techniczny narzędzi przez wzrokowe oględziny,
4) opróżnić układ chłodzenia,
5) wymienić pompę cieczy chłodzącej,
6) napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

samochód FSO,

−

pompa cieczy chłodzącej,

−

uszczelka pompy,

−

płyn chłodzący,

−

zestaw narzędzi,

−

dokumentacja techniczna samochodu FSO,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Dokonaj naprawy układu ogrzewania samochodu FSO polegającej na weryfikacji układu

sterowania ogrzewaniem oraz wymianie nagrzewnicy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach 2–3 osobowych. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia
90 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zweryfikować sterowanie układu ogrzewania,
3) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,
4) sprawdzić stan techniczny narzędzi przez wzrokowe oględziny,
5) opróżnić układ chłodzenia i ogrzewania,
6) wymienić nagrzewnicę,
7) napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia i ogrzewania,
8) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

samochód FSO,

−

nagrzewnica,

−

płyn chłodzący,

−

zestaw narzędzi,

−

dokumentacja techniczna samochodu FSO,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Dokonaj naprawy układu klimatyzacji polegającej na weryfikacji układu oraz wymianie

sprzęgła sprężarki klimatyzacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach 2–3 osobowych. Czas wykonania ćwiczenia
90 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zweryfikować działanie układu klimatyzacji,
3) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,
4) sprawdzić stan techniczny narzędzi przez wzrokowe oględziny,
5) zdemontować pasek napędu sprężarki,
6) wymienić sprzęgło sprężarki klimatyzacji,
7) zamontować i wyregulować naciąg paska napędu sprężarki,
8) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

samochód z klimatyzacją,

−

sprzęgło sprężarki klimatyzacji,

−

zestaw narzędzi,

−

dokumentacja techniczna układu klimatyzacji,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie naprawy
układu chłodzenia, ogrzewania i klimatyzacji”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15–20 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. a, 4. c, 5. a, 6. b 7. a, 8. d, 9. d, 10. a, 11. d,

12. a, 13. a, 14. b, 15. a, 16. c, 17. d, 18. a, 19. c, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Przeanalizować budowę układu chłodzenia
bezpośredniego swobodnego

Przeanalizować budowę układu chłodzenia
bezpośredniego wymuszonego

3. Określić rodzaj czynnika chłodzącego

Przeanalizować wpływ termostatu na pracę
silnika

Wskazać środki ochrony osobistej przy pracy
z czynnikiem chłodniczym

6. Przeanalizować sposób napędu pompy cieczy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Scharakteryzować płyny chłodzące

8. Zweryfikować działanie termostatu

9. Scharakteryzować działanie klimatyzacji

10. Dobrać czynność w procesie naprawy

11.

Wskazać wymiennik ciepła w układzie
ogrzewania

12. Wskazać usytuowanie nagrzewnicy

13. Zastosować właściwe narzędzie diagnostyczne

14. Rozpoznać rodzaj sprężarki

15.

Scharakteryzować ciśnieniowe układy
chłodzenia

16. Wskazać sposób smarowania sprężarki

17. Określić zadania odwadniacza

18. Wskazać oznaczenie czynnika chłodniczego

19.

Wskazać część niewystępującą w układzie
klimatyzacji

20. Rozpoznać rysunek termostatu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących budowy, działania oraz naprawy układów chłodzenia,

ogrzewania i klimatyzacji. Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest
prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Czas trwania testu – 45 minut.
9. Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu

wynosi 20 pkt.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. W układzie chłodzenia bezpośredniego swobodnego stosuje się

a) chłodnice.
b) dmuchawy.
c) pompy.
d) żeberka.

2. W układzie chłodzenia bezpośredniego wymuszonego stosuje się

a) chłodnice.
b) dmuchawy.
c) pompy.
d) nagrzewnice.

3. W układzie chłodzenia pośredniego czynnikiem chłodzącym jest

a) płyn chłodzący.
b) powietrze.
c) czynnik R 134 a.
d) czynnik R 12.

4. Termostat nie ma wpływu na

a) utrzymywanie prawidłowej temperatury silnika.
b) szybkie rozgrzanie silnika.
c) regulację ciepła właściwego płynu.
d) zużycie paliwa.

5. W czasie pracy z czynnikiem chłodniczym nie jest wymagane stosowanie

a) obuwia ochronnego.
b) okularów.
c) rękawic.
d) zamkniętego obiegu czynnika.

6. Napęd pompy cieczy chłodzącej nie jest realizowany poprzez

a) pasek klinowy.
b) sprężone powietrze.
c) pasek rozrządu.
d) pasek wielorowkowy.

7. Płyny chłodzące charakteryzują się

a) niską temperaturą zamarzania.
b) niską temperaturą wrzenia.
c) dużą lotnością.
d) niską przewodnością ciepła.

8. Weryfikacja termostatu polega na pomiarze jego

a) masy.
b) objętości.
c) wyporności.
d) temperatury otwarcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Plama wody pod pojazdem z pracującą klimatyzacją może być z powodu

a) wycieku środka chłodniczego.
b) skroplenia środka chłodniczego.
c) uszkodzenia odwadniacza.
d) normalnych zjawisk fizycznych.

10. Po wymianie pompy cieczy chłodzącej należy

a) uzupełnić poziom płynu chłodzącego.
b) wymienić termostat.
c) wyregulować luz zaworowy.
d) przepłukać układ chłodzenia.

11. Wymiennikiem ciepła stosowanym w układzie ogrzewania jest

a) chłodnica.
b) parownik.
c) skraplacz.
d) nagrzewnica.

12. Nagrzewnica jest włączona w

a) mały obieg chłodzenia.
b) duży obieg chłodzenia.
c) dowolny obieg chłodzenia.
d) układ dolotowy.

13. Do wykrywania nieszczelności układu klimatyzacji stosuje się

a) tester elektroniczny.
b) podwyższenie ciśnienia do wartości granicznej.
c) urządzenie obsługowe.
d) wymianę czynnika na fluorescencyjny.

14. Na rysunku przedstawiono schemat sprężarki

a) wielotłoczkowej.
b) łopatkowej.
c) tłokowej.
d) zębatej.

15. Ciśnieniowe układy chłodzenia gwarantują

a) wyższą temperaturę wrzenia.
b) niższą temperaturę wrzenia.
c) wyższą temperaturę zamarzania.
d) niższą temperaturę zamarzania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Smarowanie sprężarki klimatyzacji następuje

a) okresowo w czasie obsługi.
b) olejem z układu smarowania silnika.
c) olejem zawartym w czynniku chłodniczym.
d) smarem stałym.

17. Zadaniem odwadniacza jest

a) poprawienie mikroklimatu w pojeździe.
b) osuszenie skroplin parownika.
c) osuszenie skroplin skraplacza.
d) osuszenie czynnika chłodniczego.

18. Czynnikiem chłodniczym stosowanym w klimatyzacjach jest

a) R 134a.
b) A 134r.
c) R 431a.
d) A 431r.

19. W układzie klimatyzacji nie występuje

a) sprężarka.
b) parownik.
c) refraktometr.
d) dławik stały.

20. Rysunek przedstawia

a) zawór rozprężny.
b) termostat zamknięty.
c) termostat otwarty.
d) dławik stały.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie naprawy układów chłodzenia, ogrzewania i klimatyzacji

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punktacja

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY:

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1. sprawdzić stopień opanowanych umiejętności praktycznych, jakie uczniowie powinni

zdobyć przy realizacji materiału nauczania tej jednostki modułowej,

2. przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego

potwierdzającego

kwalifikacje

zawodowe

zawodzie

mechanik

pojazdów

samochodowych.
W tym celu zadanie praktyczne musi umożliwić ocenę w zakresie czterech ocenianych

obszarów: planowania, organizowania, wykonywania oraz prezentowania.

Pojedyncze zadanie wykonuje jeden uczeń, a pozostali uczniowie wspólnie z nauczycielem

obserwują jego pracę. Po zakończeniu zadania nauczyciel szczegółowo omawia wykonane
czynności oraz popełnione błędy.

Ocenianie:
niedostateczny do 14 pkt.
dopuszczający – 15 pkt.
dostateczny – 16 pkt.
dobry – 17 do 18 pkt.
bardzo dobry – 19 do 20 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

Samochód FSO Polonez ustawiony na podnośniku

1 szt.

Pompa cieczy chłodzącej

1 szt.

Płyn chłodzący

1 l

Uszczelka pompy cieczy chłodzącej

1 szt.

Zestaw narzędzi

1 kpl

Pojemnik na płyn chłodzący

1 szt.

Dokumentacja serwisowa

1 szt.

Lampa warsztatowa

1 szt.

Czyściwo

Informacja dla ucznia
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny, który otrzymałeś jest kompletny. Ewentualne braki

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na arkuszu egzaminacyjnym i PLANIE DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny

PESEL, datę urodzenia i numer stanowiska egzaminacyjnego.

3. Zapoznaj się z treścią zadania egzaminacyjnego, instrukcją do jego wykonania,

stanowiskiem egzaminacyjnym i jego wyposażeniem. Masz na to czas – 20 minut. Czas
ten nie jest wliczany do czasu trwania zadania.

4. Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania.

5. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie

miejscu (czas zadania wynosi 180 minut).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który

obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku
przerwać wykonywanie zadania.

Powodzenia

Zadanie
Wymień pompę cieczy chłodzącej w samochodzie FSO Polonez. Na wykonanie zadania
masz 180 minut.

Instrukcja do wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. Zapisz w formularzu Plan Działania:

−

wykaz kolejnych czynności wykonywanych podczas wymiany pompy cieczy
chłodzącej,

−

wykaz części i narzędzi niezbędnych do wykonania zadania,

−

ilość płynu chłodzącego w układzie samochodu FSO.

3. Zapoznaj się z instrukcjami użytkowania przyrządów i narzędzi.
4. Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy: zgromadź potrzebne narzędzia i materiały

niezbędne do wykonania zadania.

5. Podczas wykonywania zadania przestrzegaj zasad BHP.
6. Przygotuj samochód do wykonania zadania: załóż ochraniacze na błotniki i siedzenie

oraz pokrowiec na kierownicę.

7. Przyrządy i narzędzia obsługuj zgodnie z zasadami ich eksploatacji.
8. Dokonaj wymiany wskazanego elementu.
9. Dokonaj sprawdzenia własnej pracy.
10. Utrzymuj ład i porządek podczas wykonywania zadania.
11. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko pracy, wyczyść narzędzia i rozlicz pobrane

i zużyte części i materiały.

12. Omów sposób wykonania zadania.
13. Oceń jakość wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód:

Mechanik pojazdów samochodowych

Symbol cyfrowy:

723 [04]

Oznaczenie tematu:

Oznaczenie zadania:

Wpisuje zdający

Data urodzenia

Nr stanowiska

PESEL

dzień miesiąc rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz wykaz kolejnych czynności wykonywanych podczas wymiany pompy cieczy

chłodzącej.

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

2. Zapisz wykaz części i narzędzi niezbędnych do wykonania zadania.

3. W układzie chłodzenia samochodu FSO Polonez 1600 mieści się ……… płynu

chłodzącego

* – zapisz po wykonaniu zadania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne

Wymień pompę cieczy chłodzącej w samochodzie FSO Polonez. Na wykonanie zadania
masz 180 minut.

Obszar

CZYNNOŚCI I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba pkt

0–1

Czynność 1: Sporządzenie wykazu czynności koniecznych podczas
wymiany pompy cieczy chłodzącej

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej 6
czynności:

−−−−

przygotowanie stanowiska do wykonania zadania,

−−−−

opróżnienie układu chłodzenia,

−−−−

demontaż paska napędu pompy,

−−−−

demontaż pompy cieczy chłodzącej,

−−−−

montaż pompy cieczy chłodzącej,

−−−−

montaż przewodów cieczy chłodzącej,

−−−−

napełnienie i odpowietrzenie układu chłodzenia,

−−−−

montaż paska napędu pompy,

−−−−

sprawdzenie działania układu.

Czynność 2: Sporządzenie wykazu części i narzędzi potrzebnych do
wykonania zadania
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej 3
rzeczy:

−−−−

pompa cieczy chłodzącej,

−−−−

płyn chłodzący,

−−−−

uszczelka pompy,

−−−−

zestaw kluczy.

Czynność 3: Podanie ilości płynu chłodzącego

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli podał ilość płynu zgodną
z posiadana dokumentacją

Suma punktów w obszarze 1 – planowanie

Czynność 4: Zgromadzenie niezbędnych części i narzędzi

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zgromadził:

−−−−

pompa cieczy chłodzącej,

−−−−

płyn chłodzący,

−−−−

uszczelka pompy,

−−−−

zestaw kluczy.

−−−−

Czynność 5: Sprawdzenie stanu technicznego zgromadzonych
rzeczy
Kryterium wykonania: 1 pkt-jeżeli uczeń organoleptycznie
sprawdził stan pobranych narzędzi.

Czynność 6: Dobranie odzieży roboczej

Kryterium

wykonania:

pkt-jeżeli

uczeń

przystąpił

wykonywania zadania w kompletnym ubraniu roboczym.

Suma punktów w obszarze 2 – organizowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 7: Zabezpieczenie pojazdu

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

zabezpieczył wnętrze pojazdu przed zabrudzeniem,

−−−−

założył ochraniacze na błotniki pojazdu.

Czynność 8: Opróżnienie układu chłodzenia

Kryterium wykonania: 1 pk. – jeżeli uczeń:

−−−−

opróżnił układ chłodzenia,

−−−−

wlał płyn chłodzący do pojemnika.

Czynność 9: Demontaż paska napędu pompy

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

zdemontował pasek napędu pompy.

Czynność 10: Demontaż pompy cieczy chłodzącej

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

zdemontował węże cieczy chłodzącej,

−−−−

zdemontował pompę.

Czynność 11: Montaż pompy cieczy chłodzącej

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

oczyścił powierzchnie przed montażem,

−−−−

zastosował nową uszczelkę,

−−−−

równomiernie dokręcił śruby pompy.

Czynność 12: Montaż węży

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

założył i zabezpieczył węże na swoich miejscach.

Czynność 13: Montaż paska napędu pompy

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

zamontował pasek i wyregulował jego napięcie.

Czynność 14: Napełnienie układu

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

napełnił właściwym płynem układ chłodzenia.

Czynność 15: Odpowietrzenie układu chłodzenia

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

uruchomił silnik pojazdu,

−−−−

zastosował indywidualny wyciąg spalin,

−−−−

odpowietrzył układ chłodzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 16: Sprawdzenie poprawności wykonania zadania

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

doprowadził do włączenia elektrowentylator chłodnicy,

−−−−

sprawdził czy nie występuje wyciek płynu i w przypadku jego
stwierdzenia usunął go,

−−−−

sprawdził poziom płynu chłodzącego.

Czynność 17: Prawidłowe posługiwanie się wyposażeniem
stanowiska

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

używał narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem.

Czynność 18: Uporządkowanie stanowiska pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

oczyścił narzędzia i odłożył je na wyznaczone miejsce,

−−−−

odłożył na wyznaczone miejsce części zamienne,

−−−−

usunął zabezpieczenia pojazdu,

−−−−

na bieżąco utrzymywał ład i porządek,

−−−−

uporządkował stanowisko pracy.

Suma punktów w obszarze 3 – wykonywanie

Czynność 19: Omówienie sposobu wykonywania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

omówił technologię wymiany pompy cieczy chłodzącej.

Czynność 20: Ocena jakości wykonanego zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−−−−

ocenił jakość wykonanej pracy, zwrócił uwagę na popełnione
błędy.

Suma punktów w obszarze 4 – prezentowanie

RAZEM

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Deh U.: Klimatyzacja w samochodzie. WKiŁ, Warszawa 2005
2. Klimecki Z., Zembowicz J.: Naprawa samochodów Fiat 126p. WKiŁ, Warszawa 1997
3. Kozłowski M.:. Vogel Publishing, Wrocław 1999
4. Kuczyński Z., Michalak W.: Pracownia samochodowa. WSiP, Warszawa 1992
5. Rawski F.: Mechanik silników spalinowych. WSiP, Warszawa 1997
6. Rychter T.: Mechanik pojazdów samochodowych. WSiP, Warszawa 2006
7. Rychter T.: Silniki dwusuwowe pojazdów. WKiŁ, Warszawa 1988
8. Szkolenia serwisowe- układy ogrzewania i klimatyzacji
9. Trzeciak K.: Diagnostyka samochodów osobowych. WKiŁ Warszawa 1998
10. Zieliński A.: Konstrukcja nadwozi samochodów osobowych i pochodnych. WKiŁ,

Warszawa 1998

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
3. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,

Radom 2000

4. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła Inżynierska,

Radom 1995