1

Podstawy rachunkowo

ś

ci

Blok Wykładowy nr 2

dr Wojciech Hasik

[e-mail]

Równanie i równowaga bilansowa

AKTYWA = PASYWA

AKTYWA = KAPITAŁ + ZOBOWI

Ą

ZANIA

KAPITAŁ = AKTYWA - ZOBOWI

Ą

ZANIA

2

Rejestracja operacji gospodarczych

• Konto

konto aktywne

konto pasywne

SP

+

_

SP

+

_

3

Funkcjonowanie konta na

przykładzie konta aktywnego

Nazwa konta

SP)

1 000,-

200,-

500,-

1 200,-

500,-

obroty WN

WN

MA

obroty MA

700,-

(SK

Saldo ko

ń

cowe

1 200,-

1 200,-

Cykle rachunkowo

ś

ci

4

Cykle rachunkowo

ś

ci

od bilansu do bilansu – cykl ewidencji i
sprawozdawczo

ś

ci

ci

ą

g nast

ę

puj

ą

cych po sobie czynno

ś

ci,

powi

ą

zanych w logiczn

ą

struktur

ę

system przetwarzania informacji

gotówka – aktywa – koszty – gotówka

Od bilansu do bilansu

BILANS

konta

konta

konta

konta

5

Aktywa – ich identyfikacja

kontrolowane przez jednostk

ę

zasoby

maj

ą

tkowe o wiarygodnie okre

ś

lonej

warto

ś

ci, powstałe w wyniku przeszłych

zdarze

ń

, które spowoduj

ą

w przyszło

ś

ci

wpływ do jednostki korzy

ś

ci ekonomicznych,

6

Aktywa – 4 elementy definicji

kontrolowane przez jednostk

ę

zasoby

maj

ą

tkowe

wiarygodnie okre

ś

lona warto

ść

,

powstałe w wyniku przeszłych zdarze

ń

,

spowoduj

ą

w przyszło

ś

ci wpływ do jednostki

korzy

ś

ci ekonomicznych,

Aktywa

czy potrzebna własno

ść

?

czy wystarczy fakt nabycia składnika
zasobów?

dla kogo marka Coca-cola jest aktywem?

7

Główne grupy aktywów

KRYTERIUM PŁYNNO

Ś

CI

Aktywa Trwałe

Aktywa Obrotowe

Aktywa obrotowe a aktywa trwałe

ta cz

ęść

aktywów jednostki,które w przypadku:

–

aktywów rzeczowych, s

ą

przeznaczone do zbycia

lub zu

ż

ycia w ci

ą

gu 12 miesi

ę

cy od dnia

bilansowego lub w ci

ą

gu normalnego cyklu

operacyjnego wła

ś

ciwego dla danej działalno

ś

ci,

je

ż

eli trwa on dłu

ż

ej ni

ż

12 miesi

ę

cy,

–

aktywów finansowych, s

ą

płatne i wymagalne lub

przeznaczone do zbycia w ci

ą

gu 12 miesi

ę

cy od

dnia bilansowego lub od daty ich zało

ż

enia,

wystawienia lub nabycia, albo stanowi

ą

aktywa

pieni

ęż

ne,

8

Aktywa obrotowe a aktywa trwałe

ta cz

ęść

aktywów jednostki,które w przypadku:

–

nale

ż

no

ś

ci krótkoterminowych - obejmuj

ą

ogół

nale

ż

no

ś

ci z tytułu dostaw i usług oraz cało

ść

lub

cz

ęść

nale

ż

no

ś

ci z innych tytułów niezaliczonych

do aktywów finansowych, a które staj

ą

si

ę

wymagalne w ci

ą

gu 12 miesi

ę

cy od dnia

bilansowego,

–

rozlicze

ń

mi

ę

dzyokresowych - trwaj

ą

nie dłu

ż

ej ni

ż

12 miesi

ę

cy od dnia bilansowego,

Główne grupy aktywów

KRYTERIUM PRZEZNACZENIA

Aktywa Operacyjne

Aktywa Inwestycyjne

9

Główne grupy aktywów

KRYTERIUM POSTACI

Aktywa Rzeczowe

Nale

ż

no

ś

ci

Aktywa Niematerialne (prawne)

10

Aktywa inwestycyjne

inwestycje - to aktywa nabyte w celu osi

ą

gni

ę

cia

korzy

ś

ci ekonomicznych wynikaj

ą

cych z przyrostu

warto

ś

ci tych aktywów, uzyskania z nich przychodów

w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach)
lub innych po

ż

ytków, w tym równie

ż

z transakcji

handlowej, a w szczególno

ś

ci aktywa finansowe

oraz te nieruchomo

ś

ci i warto

ś

ci niematerialne i

prawne, które nie s

ą

u

ż

ytkowane przez jednostk

ę

,

lecz zostały nabyte w celu osi

ą

gni

ę

cia tych korzy

ś

ci.

Aktywa inwestycyjne

cel: osi

ą

gni

ę

cia korzy

ś

ci ekonomicznych:

–

przyrost warto

ś

ci tych aktywów,

–

przychody w formie odsetek, dywidend (udziałów w
zyskach) lub innych po

ż

ytków, w tym równie

ż

z

transakcji handlowej,

w szczególno

ś

ci aktywa finansowe oraz te

nieruchomo

ś

ci i warto

ś

ci niematerialne i

prawne, które nie s

ą

u

ż

ytkowane przez

jednostk

ę

, lecz zostały nabyte w celu

osi

ą

gni

ę

cia tych korzy

ś

ci.

11

Inne rozliczenia mi

ę

dzyokresowe

2

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

1

Długoterminowe rozliczenia mi

ę

dzyokresowe (w. 35+36)

V.

Inne inwestycje długoterminowe

4

b) w pozostałych jednostkach (klasyfikacja j.w.)

- inne długoterminowe aktywa finansowe

- udzielone po

ż

yczki

- inne papiery warto

ś

ciowe

- udziały lub akcje

a) w jednostkach powi

ą

zanych (w. 24 do 27)

Długoterminowe aktywa finansowe (w. 23+28)

3

Warto

ś

ci niematerialne i prawne

2

Nieruchomo

ść

i

1

Inwestycje długoterminowe (w. 20+21+22+33)

IV.

Od pozostałych jednostek

2

Od jednostek powi

ą

zanych

1

Nale

ż

no

ś

ci długoterminowe (w. 17 + 18)

III.

Zaliczki na

ś

rodki trwałe w budowie

3

Ś

rodki trwałe w budowie

2

e) inne

ś

rodki trwałe

d)

ś

rodki transportu

c) urz

ą

dzenia techniczne i maszyny

b) budynki, lokale i obiekty in

ż

ynierii l

ą

dowej i wodnej

a) grunty (w tym prawo u

ż

ytkowania wieczystego gruntu)

Ś

rodki trwałe

1

Rzeczowe aktywa trwałe (w. 8+14+15)

II.

Zaliczki na warto

ś

ci niematerialne i prawne

5

Inne warto

ś

ci niematerialne i prawne

3

Warto

ść

firmy

2

Koszty zako

ń

czonych prac rozwojowych

1

Warto

ś

ci niematerialne i prawne (w. 3 do 6)

I.

Aktywa trwałe (w. 2+7+16+19+34)

A.

Aktywa obrotowe - rzeczowe

rzeczowe aktywa obrotowe to:

materiały nabyte w celu zu

ż

ycia na własne

potrzeby,

wytworzone lub przetworzone przez jednostk

ę

produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do
sprzeda

ż

y lub w toku produkcji,

półprodukty

towary nabyte w celu odprzeda

ż

y w stanie

nieprzetworzonym,

12

Krótkoterminowe rozliczenia mi

ę

dzyokresowe

IV.

Inne inwestycje krótkoterminowe

2

- inne

ś

rodki pieni

ęż

ne i aktywa pieni

ęż

ne

-

ś

rodki pieni

ęż

ne w kasie i na rachunkach

c)

ś

rodki pieni

ęż

ne i inne aktywa pieni

ęż

ne (w. 70 do 72)

b) w pozostałych jednostkach (podział j.w.)

- inne krótkoterminowe aktywa finansowe

- udzielone po

ż

yczki

- inne papiery warto

ś

ciowe

- udziały lub akcje

a) w jednostkach powi

ą

zanych (w. 60 do 63)

Krótkoterminowe aktywa finansowe (w. 59+64+69)

1

Inwestycje krótkoterminowe (w.58+73)

III.

d) dochodzone na drodze s

ą

dowej

c) inne

b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpiecze

ń

społecznych i zdrowotnych oraz innych

ś

wiadcze

ń

- do 12 miesi

ę

cy i powy

ż

ej 12 miesi

ę

cy

a) z tytułu dostaw i usług o okresie spłaty: (w. 52+53)

Nale

ż

no

ś

ci od pozostałych jednostek (w. 51+54+55+56)

2

b) inne

- do 12 miesi

ę

cy i powy

ż

ej 12 miesi

ę

cy

a) z tytułu dostaw i usług o okresie spłaty: (w. 47+48)

Nale

ż

no

ś

ci od jednostek powi

ą

zanych (w. 46+49)

1

Nale

ż

no

ś

ci krótkoterminowe (w. 45+50)

II.

Zaliczki na dostawy

5

Towary

4

Produkty gotowe

3

Półprodukty i produkty w toku

2

Materiały

1

Zapasy (w. 39 do 43)

I.

Aktywa obrotowe (w. 38+44+57+74)

B.

Pasywa

Kapitał własny

Zobowi

ą

zania i rezerwy na zobowi

ą

zania

13

Kapitał własny

• brak definicji explicite
• ustawa definiuje aktywa netto:

• aktywa jednostki pomniejszone o
zobowi

ą

zania,odpowiadaj

ą

ce warto

ś

ciowo

kapitałowi (funduszowi) własnemu,

Kapitał własny

14

Zobowi

ą

zania

• to wynikaj

ą

cy z przeszłych zdarze

ń

obowi

ą

zek

wykonania

ś

wiadcze

ń

o wiarygodnie okre

ś

lonej

warto

ś

ci, które spowoduj

ą

wykorzystanie ju

ż

posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki,

•

zobowi

ą

zania krótkoterminowe - to ogół

zobowi

ą

za

ń

z tytułu dostaw i usług, a tak

ż

e cało

ść

lub t

ę

cz

ęść

pozostałych zobowi

ą

za

ń

, które staj

ą

si

ę

wymagalne w ci

ą

gu 12 miesi

ę

cy od dnia

bilansowego,

Rezerwy na zobowi

ą

zania

• to zobowi

ą

zania, których termin wymagalno

ś

ci

lub kwota nie s

ą

pewne

a zatem:
- czy mo

ż

na tworzy

ć

rezerwy na spodziewane

koszty?
- kiedy mo

ż

na tworzy

ć

rezerwy na ryzyko?

15

Rozliczenia mi

ę

dzyokresowe (w. 82+83)

IV.

Fundusze specjalne

4

h) z tytułu wynagrodze

ń

g) z tytułu podatków, ceł, ubezpiewcze

ń

i innych

ś

wiadcze

ń

f) zobowi

ą

zania wekslowe

e) zaliczki otrzymane na dostawy

- do 12 miesi

ę

cy i powy

ż

ej 12 miesi

ę

cy

d) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalno

ś

ci:

b) z tytułu emisji dłu

ż

nych papierów warto

ś

ciowych

a) kredyty i po

ż

yczki

Wobec pozostałych jednostek

3

Kredyty, po

ż

yczki i emisja dłu

ż

nych pap. warto

ś

ciowych

2

Wobec jednostek powi

ą

zanych

1

Zobowi

ą

zania krótkoterminowe (w. 105+110+122)

III.

b) z tytułu emisji dłu

ż

nych papierów warto

ś

ciowych

a) kredyty i po

ż

yczki

Wobec pozostałych jednostek (w. 100 do 103)

2

Wobec jednostek powi

ą

zanych

1

Zobowi

ą

zania długoterminowe (w. 98+99)

II.

Pozostałe rezerwy

3

Rezerwa na

ś

wiadczenia emerytalne i podobne

2

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

1

Rezerwy na zobowi

ą

zania

I.

Zobowi

ą

zania i rezerwy na zobowi

ą

zania (w. 89+97+104+123)

B.