FOLIA 1

Grupa niespo³eczna

- co najmniej dwie osoby przebywaj¹ce

w tym samym czasie i miejscu.

- co najmniej dwie osoby, które maj¹

bezpoœredni kontakt, poczucie wspólnego celu („MY”), normy, zale¿¹
od siebie i tworz¹ spójn¹ strukturê.

Grupa spo³eczna

CZYM JEST GRUPA?

ELEMENTY GRUPY

WP£YWAJ¥CE NA JEJ DYNAMIKÊ

Struktura

grupy

Status

Rola

grupowa

Spójno

Ͼ

grupy

Struktura

grupy

Status

Spójnoœæ

grupy

Interakcje

Normy

grupowe

Rola

grupowa

Pozycja

spo³eczna

PODODDZIA£ WOJSKOWY

JAKO GRUPA SPO£ECZNA

RELACJE INTERPERSONALNE

W PODODDZIALE

STRUKTURA INTERPERSONALNA

PODODDZIA£U

FOLIA 2

To pewna liczba ¿o³nierzy (zró¿nicowana) po³¹czonych systemem
uregulowanych

, zwanych

relacjami interpersonalnymi, wspó³dzia³aj¹cych ze sob¹, oddzielonych
od innych grup wyraŸn¹ zasad¹ odrêbnoœci, posiadaj¹cych wspólne
cele, wartoœci i zadania.

stosunków formalnych i nieformalnych

Formalne

- precyzyjnie okreœlone (poprzez regulaminy wojskowe,

dokumenty normatywne) zwi¹zki zale¿noœci bêd¹ce funkcj¹
wykonywanych obowi¹zków i posiadanych uprawnieñ.

- okreœlone s¹ przez mniej zobowi¹zuj¹ce, prawnie

nieznormalizowane, spontaniczne, bardziej emocjonalne ni¿
zadaniowe relacje miêdzy ¿o³nierzami.

Nieformalne

To wielopoziomowy uk³ad trzech powi¹zanych ze sob¹ elementów:

RÓL

SPO£ECZNYCH

POZYCJI

SPO£ECZNYCH

W£ADZY

FOFRMALNEJ

I NIEFORMALNEJ

RÓL

SPO£ECZNYCH

POZYCJI

SPO£ECZNYCH

W£ADZY

FORMALNEJ

I NIEFORMALNEJ

FOLIA 3

MECHANIZMY PSYCHOLOGICZNE

zachodz¹ce w obrêbie grupy

Facylitacja spo³eczna

Pró¿niactwo spo³eczne

Deindywiduacja

Polaryzacja grupowa

Syndrom myœlenia grupowego

napiêcie wywo³ane obecnoœci¹ innych i mo¿liwoœci¹ oceny naszego
dzia³ania

uspokojenie wynikaj¹ce z przekonania, ¿e przebywanie w grupie

utrudnia ocenê indywidualnego dzia³ania

utrata normalnej kontroli nad zachowaniem prowadz¹ca do wzrostu
impulsywnoœci i patologicznoœci czynów

tendencje grupy do podejmowania, w porównaniu z jednostkami,
bardziej ryzykownych, niebezpiecznych i krañcowych decyzji

rodzaj myœlenia, w którym bardziej liczy siê d¹¿enie do zachowania
spójnoœci i solidarnoœci grupy ni¿ realistyczne uwzglêdnianie faktów

FOLIA 4

TYPY ZADAÑ A EFEKTYWNOŒÆ DECYZJI

PODEJMOWANYCH PRZEZ GRUPÊ

Zadanie addytywne

Zadanie koniunktywne

Zadanie dysjunktywne

– wszyscy cz³onkowie grupy wykonuj¹

ten sam rodzaj pracy. Produkt koñcowy (dzia³alnoœæ grupowa) jest
sum¹ wk³adu pracy wszystkich jej cz³onków.

zadanie grupowe, którego wynik

zale¿y od tego jak dobrze pracuje najs³abszy cz³onek w grupie –
„najs³absze ogniwo w ³añcuchu”.

– zadanie grupowe, którego

poziom rozwi¹zania zale¿y od pracy najsprawniejszego cz³onka
grupy.

–

FOLIA 5

ETAPY ROZWOJU GRUPY

CZYNNIKI WP£YWAJ¥CE

NA FUNKCJONOWANIE GRUPY

Etap formowania siê

Powstawanie norm grupowych

Praca zadaniowa

Zamykanie

(„okres burzy”)

(rozwi¹zanie)

dobieranie siê cz³onków zespo³u; nawi¹zywanie pierwszych relacji;
ró¿nicowanie siê ról grupowych; zapoznawanie siê z celami grupy;
poznawanie formalnych standardów zachowania siê w grupie;
pojawienie siê pierwszych elementów identyfikacji z grup¹

wykszta³canie siê nieformalnych norm funkcjonowania;
wyklarowanie siê poczucia identyfikacji z grup¹

czas osi¹gniêcia przez grupê stanu optymalnego; grupê cechuje
du¿a dojrza³oœæ i zdolnoœæ do podejmowania trudnych zadañ

nastêpuje po wykonaniu okreœlonych zadañ, wype³nieniu misji

u

u

u

u

u

u

u

u

Sk³ad grupy
Poziom „dobrej woli”
Poziom zaufania
Poziom zaanga¿owania
Postawy uczestników wobec siebie
Stosunek uczestników do lidera – dowódcy
Stosunek lidera do uczestników
Iloœæ i jakoœæ relacji pomiêdzy cz³onkami
grupy a dowódc¹

FOLIA 6

ROLE GRUPOWE

STYLE KIEROWANIA GRUP¥

/pododdzia³em/

Rola grupowa

Role zadaniowe

Role spo³eczne

Role indywidualne

jest specyficzn¹ funkcj¹ pe³nion¹ przez osobê

w grupie. Wynika z osobistych predyspozycji cz³onka grupy oraz
oczekiwañ grupy i (lub) lidera. W grupie wyró¿nia siê role zadaniowe,
spo³eczne oraz indywidualne.

!

!

!

- to zachowania, które przybli¿aj¹ grupê do

zamierzonego celu (

);

- wi¹¿¹ siê nie tylko z wykonywanym zadaniem,

ale koncentruj¹ siê równie¿ na emocjach, uczuciach
i wzajemnych relacjach (

);

- ukierunkowane s¹ na osi¹gniêcie jakiegoœ

indywidualnego celu bez zwa¿ania na dobro grupy (

).

inicjator (lider grupowy), dostarczyciel

informacji, opiniodawca, stylista, krytyk, aktywator

szef klakierów, dawca wsparcia, weso³ek

grupowy (b³azen grupowy), marsza³ek

agresor,

negatywista, dyktator, ³owca uznania, ekshibicjonista

Styl autokratyczny

Styl liberalny

Styl demokratyczny

Styl klubowy

(dyrektywny, nakazowy, instrukta¿owy)

(deleguj¹cy, anemiczny)

(wspó³praca, harmonijne wspó³dzia³anie)

(przyjazny, troskliwy)

FOLIA 7

KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA

CZYNNIKI SPRZYJAJ¥CE

DOBREMU POROZUMIEWANIU SiÊ

Komunikacja

– to sposób, w jaki ludzie kontaktuj¹ siê miêdzy

sob¹. Wyró¿nia siê:

– s³owa, które wypowiadamy i ich znaczenie

– „mowa cia³a”

Komunikacj¹ werbaln¹

Komunikacj¹ niewerbaln¹

!

!

!

!

!

!

!

!

zwiêz³oœæ wypowiedzi,

,

trzymanie siê g³ównego w¹tku,

,

informacja o w³asnych pozytywnych
(negatywnych) przemyœleniach i
odczuciach podczas rozmowy,

,

empatia – „zobaczenie œwiata oczami
drugiej osoby”,

.

logiczny tok wypowiedzi

wyra¿anie pozytywnego stosunku do celu
rozmowy

upewnianie siê, ¿e siê dobrze rozumie

umiejêtne s³uchanie

FOLIA 8

NARZÊDZIA POMOCNE

W SKUTECZNEJ KOMUNIKACJI

Parafraza

Parafraza emocjonalna

Echo

Dostrajanie siê

Klaryfikacja

Podsumowywanie

- wyra¿anie co pewien czas w³asnymi s³owami tego,

co siê us³ysza³o.

(odzwierciedlenie uczuæ) – wypowiedŸ,

w której nazywamy emocje lub uczucia jakich doœwiadcza nasz
rozmówca.

- okresowe powtarzanie niemal ca³kowicie wiernie s³ów

rozmówcy.

- przekazywanie rozmówcy sygna³ów, ¿e jest

uwa¿nie s³uchany.

- zadawanie pytañ dotycz¹cych wypowiedzi lub je

wyjaœniaj¹cych.

- zbieranie najwa¿niejszych informacji na

koñcu rozmowy lub po najistotniejszych jej etapach.

FOLIA 9

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA

!

!

!

!

!

!

!

!

!

,

-

np. rozmaite ruchy r¹k

(ton, g³oœnoœæ, intonacja, tempo mówienia)

odleg³oœæ, w jakiej stajemy lub siadamy od kogoœ

-

gesty

mimika

kontakt wzrokowy

g³os

dystans

wyraz twarzy

postawa cia³a

nasz wygl¹d

oddech

strefa intymna

15 - 50 cm

- strefa osobista

0,5 - 1,2 m

- strefa spo³eczna

1,2 - 3,6 m

- strefa publiczna powy¿ej

3,6 m

FOLIA 10

Ogólne wra¿enie

7%

s³owa

38 % g³os

55 % mimika

7%

s³owa

38 % g³os

55 % mimika

2/3 komunikacji ma

charakter niewerbalny

KONFLIKT

OBSZARY KONFLIKTÓW W PODODDZIALE

To znaczna ró¿nica, niezgodnoœæ, antagonizm,
sprzecznoœæ dotycz¹ca pogl¹dów, wartoœci,
potrzeb, obowi¹zków, praw czy interesów dwóch
lub wiêcej osób, które to osoby d¹¿¹
do rozwi¹zania tej sprzecznoœci.

!

!

!

!

!

relacje interpersonalne i emocje

wartoœci

informacje

struktura

interesy

(stereotypy; uprzedzenia; negatywne, odwetowe zachowania; z³a
komunikacja interpersonalna; manipulacje, zazdroϾ; zemsta)

(filozofia ¿ycia; religia; tradycje; ideologia)

(brak danych; ró¿ne punkty widzenia; ró¿ne procedury zbierania
danych; ró¿nice w interpretacji)

(podzia³ ról i obowi¹zków; z³a kontrola zasobów; nierówny
rozk³ad si³; ograniczenia czasowe; podzia³ kompetencji;
okreœlenie ról)

(

- pieni¹dze, dobra, czas;

- zaufanie,

szacunek, sprawiedliwoœæ, uznanie, godnoœæ, poczucie w³asnej
wartoœci, bezpieczeñstwo;

– regulaminy, sposoby

dzia³ania)

rzeczowe

psychologiczne

proceduralne

FOLIA 11

STYLE ROZWI¥ZYWANIA KONFLIKTÓW

RYWALIZACJA

KOMPROMIS

UNIKANIE

ULEGANIE

WSPÓ£PRACA

(WALKA)

(PODPORZ¥DKOWANIE SIÊ)

-

-

-

-

-

styl aktywno - egocentryczny;

jest wyrazem d¹¿enia do obrony w³asnego interesu przy
jednoczesnym braku zainteresowania oraz lekcewa¿eniu
interesów drugiej strony.

styl œrednio aktywny i œrednio egocentryczny;

pozwala na czêœciowe zaspokojenie interesów w³asnych oraz
interesów partnera.

styl bierno – egocentryczny; unika siê zajmowania

konfliktem lub zaprzecza siê jego wystêpowaniu.

styl bierno –

otwarty; polega na rezygnacji z obrony w³asnych interesów
i pragnieniu zaspokojenia potrzeb partnera.

styl aktywno – otwarty; polega na realizacji

w³asnych potrzeb z równoczesnym pragnieniem, aby partner
realizowa³ swoje. Stanowi najlepszy sposób rozwi¹zywania
konfliktów.

FOLIA 12